اگزما آتوپيک ( اگزما سرشتی)؛ نوعی اختلال پوستی است که می تواند از دوران شير خوارگی شروع شود. در این اختلال نواحی از پوست به طور دوره ای يا به دنبال تماس با عوامل تحریک كننده دچار خارش، قرمزی، التهاب، پوسته يا تاول های ريز می شود. خشک شدن پوست، آلرژن ها غذايی و محيطی، استرس، عفونت ها، آب و هوا و برخی محرک ها در بروز یا عود اگزما موثرند. نازنين […]
اگزما آتوپيک ( اگزما سرشتی)؛ نوعی اختلال پوستی است که می تواند از دوران شير خوارگی شروع شود. در این اختلال نواحی از پوست به طور دوره ای يا به دنبال تماس با عوامل تحریک كننده دچار خارش، قرمزی، التهاب، پوسته يا تاول های ريز می شود. خشک شدن پوست، آلرژن ها غذايی و محيطی، استرس، عفونت ها، آب و هوا و برخی محرک ها در بروز یا عود اگزما موثرند.
نازنين سادات نبوی؛ متخصص پوست، مو، ليزر و زيبايی در گفت و گو با خبرنگار سلامت خبرگزاری یوپنا درباره اگزما آتوپيک ( اگزما سرشتی)، گفت: «اگزما» در معنی عام به وضعيت های خارش دار التهابی پوست گفته می شود و «آتوپی» كه در زبان يونانی به معنی عجيب و غريب است، به اصطلاح به زمينه يا استعداد آلرژی اعم از پوستی، بينی يا تنفسی اطلاق می گردد.
وی افزود: «اگزما آتوپیک» نیز يکی از انواع خاص اگزماست كه می تواند از دوران شير خوارگی شروع شود.
این متخصص پوست و مو اظهار داشت: به طور كلی اگزمای آتوپيک بيماری شايع مزمن و خارش دار در ميان كودكان است كه البته ممكن است در هر دوره سنی (نوزادی، شيرخوارگی، سنين مدرسه و بزرگسالی) رخ دهد. اين بيماری به طور عمده در افرادی كه زمينه آتوپی دارند اتفاق می افتد به اين مفهوم كه اين افراد ممكن است يكی يا هر ۳ وضعيت مرتبط با آتوپی يعنی اگزما آتوپيک (حساسيت پوستی)، رنيت آلر‍ژيک (حساسيت فصلی بينی) یا آسم ( حساسيت تنفسی) را در خود يا ساير افراد خانواده داشته باشند.
نبوی ادامه داد: اگزما آتوپيک بيماری مسری نيست و حاصل تداخل فاكتور های محيطی و ژنتيكی است. در این بیماری عملكرد دفاعی پوست بنا به دلايل ژنتيكی و تحت تاثيرعوامل بيرونی دچار اختلال شده و بنابراين پوست در تماس با محرک های غير اختصاصی و معمولی دچارتحريک بيش از حد می شود.
اگزما آتوپیک در ظاهر چگونه است
این متخصص پوست و مو با بیان این که اگزما آتوپیک در بين گروه های سنی مختلف تظاهرات متفاوتی نشان می دهد، تصریح کرد: اساسا نواحی از پوست به طور دوره ای يا به دنبال تماس با عوامل تحریک كننده دچار خارش، قرمزی، التهاب، پوسته يا تاول های ريز می شود. در فواصل عودها پوست ممكن است طبيعی شود يا علايمی از خارش مزمن، خشكی، تغيير رنگ و ضخيم شدگی پوست باقی بماند. اگر به دلايلی اگزما عفونی شود نمای ظاهری می تواند دچار تغييراتی گردد.
چه عوامل محیطی در بروز یا عود اگزما آتوپی موثرند
وی درباره عوامل محیطی که در بروز یا عود اگزما آتوپیک موثذند، گفت: خشكی زياد پوست نشانه ای از اختلال سد دفاعی پوست است، هوای سرد، شستشوی مكرر دست ها به ويژه با آب داغ، صابون ها و شوينده های ضد ميكروبی، كلر موجود در آب استخرها و دوش گرفتن روزانه (مگر با تجويز پزشک در فاز حاد اگزما، نياز به حمام های خاصی باشد)، پوست را خشک تر کرده و می توانند اگزما را بدتر كنند.
نبو ی گفت: استفاده منظم از مرطوب كننده های تجويز شده توسط پزشک به ميزان زيادی خشكی پوست را بهبود می بخشد.
وی ادامه داد: آلرژن ها (غذايی و محيطی) نیز می توانند موجب این نوع اگزما شوند. بسياری از افراد دارای اگزما آتوپيک، آلرژی غذايی يا ساير آلرژی های محيطی مانند آلرژی به علف، موی گربه و مايت خانگی نيز دارند. شايع ترين آلرژن های غذايی شامل تخم مرغ، شير گاو، گندم، سويا، بادام زمينی، ماهی و ساير غذا های دريايی هستند.
این متخصص پوست و مو خاطر نشان کرد: واكنش های پوستی اين افراد می تواند به صورت خارش تنها يا بروز كهير حاد با يا بدون تورم صورت و زبان ( آنژيو ادم ) باشد، همچنين ممكن است درد شكمی اندكی پس از خوردن غذای آلرژن اتفاق بيافتد.
وی افزود: در موارد آلرژی های شديد غذايی ممكن است واكنش های شديد يا آنافيلاكسی حتی با مقادير كم ماده ی آلرژن نيز رخ دهد.
نبو ی گفت: در افراد مستعد به اگزما آتوپيک، بروز علايم پوستی به دنبال مصرف غذا های خاص می تواند سبب خارش موقت و قرمزی پوست شود كه در اين گونه موارد اجتناب از ماده غذایی مسبب، بهترين راه جلوگيری از بروز اگزما است، همچنين تميز نگهداشتن محيط خانه و محل خواب از گرد و غبار و عدم نگهداری حيوانات خانگی نيز از راه های پيشگيری هستند.
وی استرس را دیگر عامل محیطی عنوان کرد که در بروز یا عود اگزما موثر است و افزود: تشديد اگزما به دنبال استرس های روحی و اجتماعی و نيز به دنبال فعاليت های جسميی شديد و خسته كننده، هم در كودكان و هم در بزرگسالان ديده می شود. استرس های محيطی مثل شروع يا تعويض مدرسه در كودكان، نقل مكان كردن به منطقه ای جديد، همچنين دعوا های خانوادگی از علل تشديد كننده اگزما محسوب می شوند.
این متخصص پوست و مو با بیان این که عفونت هانیز می توانند در بروز یا عود اگزما موثر باشند، گفت: افراد با اگزما آتوپيک مستعد بعضی از عفونت های باكتريايی پوست مانند عفونت بااستافيلوكوک طلايی هستند و بنابراين گاهی دچار فوليكوليت های چركی، كورک و عفونت زرد زخم در محل اگزما می شوند، همچنين استاف طلايی می تواند باعث شعله ور شدن اگزما پوستی در كل بدن گردد كه در اين گونه موارد توسط پزشک آنتی بيوتيک خوراكی جهت كنترل عفونت توصيه می شود.
وی افزود: بيماری هايی مانند سرما خوردگی های ويروسی نيز ممكن است سبب شعله ور شدن اگزما شود، كه در همه اين موارد بعد از كنترل عفونت، اگزما هم بهبود می يابد. عفونت های ويروسی مانند هرپس سيمپلكس يا به اصطلاح تب خال نيز در اين افراد بيشتر رخ داده و قابليت گسترش در پوست كل بدن دارند ( اگزما هرپتيكوم ).
نبو ی اظهار داشت: پوست اين افراد به ويروس مولوسكوم و زگيل نيزمستعد تر استو ضايعات مربوط به اين بيماری ها در پوست افراد اگزمای اتوپيک گسترده تر و مقاوم ترند. گاهی اگزمای افراد بزرگسال با قارچی بنام مالاسزيا آلوده شده و نمای پوسته دار پيدا مي كند، كه در اين گونه موارد داروهای ضد قارچ موضعی يا خوراكی سبب بهبود می گردند.
وی افزود: خوشبختانه افراد مبتلا به اگزما آتوپيک استعدادی برای ابتلا به قارچ های كچلی (در ماتوفيت ها) ندارند.
نبوی درباره نقش آب و هوا در بروز یا عود اگزما، گفت: بدون شک آب وهوا نقش مهمی را در شدت اگزما بازی می كند. آب و هوای سرد و خشک سبب مقاومت به درمان اگزما می شود بنابراين نگه داری دما و رطوبت خانه در حد مناسب برای درمان اگزما مفيد است اگر چه فايده آن برای آسم بيش از اگزما است.
وی افزود: بسياری از افراد اظهار می كنند كه اگزما آنان در تابستان بهبود می يابد كه قسمتی از اين بهبود مربوط به اثر مفيد تماس پوست با آفتاب است. البته «آفتاب گرفتن» هرگز پيشنهاد نمی شود. درصد كمی از افراد مبتلا به اگزما نيز در اثر آفتاب بدتر می شوند. (اگزما حساس به آفتاب دارند) و برای اين افراد محافظت از آفتاب توصيه می گردد، همچنين بسياری از افراد مبتلا به دنبال تماس با هوای گرم دچار خارش و قرمزی پوست می شوند كه در اين گونه موارد رفتن به محيط خنک، استفاده از پنكه، دوش يا حمام با آب خنک توصيه می گردد.
این متخصص پوست و مو، ادامه داد: لباس ها و ملافه های نخی كه می توانند سبب كاهش تعريق و خنک نگه داشتن پوست شوند نيز كمک كننده اند و در عوض اجتناب از لباس ها و رو انداز های پشمی نيز بايد رعايت شود. شواهد نشان می دهد آلودگی هوا كه اين روزها درگير آن هستيم در بعضی موارد می تواند سبب بدتر شدن وضعيت پوستی اين أفراد شود اگرچه مدارک علمی دقيقی در اين مورد نداريم.
نبوی اظهار داشت: محرک ها نیز می توانند موجب بروز یا عود اگزما شوند. اكثر افراد دارای اگزما پوستی بلافاصله پس از تماس با محرک های خاصی دچار احساس گزيده شدن و خارش شده و حتی ممكن است دچار شعله وری اگزما شوند كه اين مسئله با آلرژی تفاوت دارد.
نبو ی ادامه داد: صابون ها، شوينده های قوی لباس و تميز كننده های خانگی، تماس پوست با البسه پشمی، عطر ها و مواد آرايشی، كرم های متفرقه بدون نسخه، محيط های صنعتی و غیره جزو محرک های شايع هستند.
چند توصیه برای مبتلایان به اگزما آتوپیک
این متخصص پوست و مو تصریح کرد: به مبتلایان توصیه می شود پودر شوينده لباسشويی را به مقدار كم يا رقيق شده مصرف و از آبكشی خوب لباس ها مطمئن شوند.
وی افزود: برای شستشوی دست ها حتی الامكان از شوينده های غيرصابونی استفاده شود و از آبكشی صحيح دست ها مطمئن شويد به طوری كه ماده شوينده روی پوست یا زير انگشتر باقی نماند.
این متخصص پوست و مو، گفت: هنگام كار در منزل يا بيرون برای اجتناب از تماس با شوينده ها، پاک كننده های شيميايی و حلال ها دستكش بپوشيد، همچنین از كرم هايی استفاده كنيد كه پزشكتان برای پوست اگزمايی شما تجويزكرده و از تركيبات متفرقه پرهيز نماييد.
آيا اگزما برای هميشه ادامه پيدا می كند
وی با بیان این که اگزما آتوپيک در ۱۵-۲۰ % كودكان و فقط در ۲% بزرگسالان ديده می شود، اظهار داشت: اين بيماری با بزرگتر شدن بهبود می یابد ولی پيش بينی اين كه اگزما چه فردی خوب خواهد شد و در بزرگسالی ادامه نخواهد يافت ممكن نيست.
وی افزود: اين نوع اگزما در سنين بين ۲-۴ سالگی بدتر و در سنين حدود نوجوانی بهتر می گردد. گرچه رعايت نكات ذكر شده در بالا می تواند دوره های شعله وری بيماری را كاهش دهد. اگزما آتوپيک بزرگسالان هم تحت تاثير تماس های شغلی مانند كشاورزی، آرايشگری، نظافت چی و افرادی كه به دلايلی از فردی مراقبت می كنند و پوست شان به طور دايمی در تماس با شوينده ها و آلرژن ها قرار می گيرد می تواند تشديد شود كه در اين گونه موارد انتخاب شغل مناسب يا تغيير شغل و اجتناب هر چه زودتر از تماس با مواد محرک به آنان پيشنهاد می گردد و گرنه اگزما ممكن است پايدار باقی بماند.
درمان
این متخصص پوست و مو درباره درمان اگزما، گفت: درمان اگزما ممكن است ماها يا سال ها طول بکشد، اما به طور خلاصه درمان این اختلال با كاهش يا قطع تماس با عامل شروع كننده، مرطوب نگهداشتن منظم پوست، استفاده متناوب از استروئيد های موضعی، داروهای مهار كننده كلسينورين موضعی، آنتی هيستامين ها، آنتی بيوتيک ها، فتوتراپی، كورتيكو استروييد خوراكی و داروهای سركوب كننده ايمنی میسر است.
انتهای پیام
