اینجا چراغی روشن است …

فکر می کنید وزارت نفت، کار در میدانهای مشترک با عربستان را تعطیل کرده و میدانها را در اختیار این کشور قرار داده است؟ یا شاید فکر می کنید وزارت نفت به طور رسمی به عربستان اعلام کرده است به دلیل مودت بیش از حد بین دو کشور، ایران دیگر تمایلی به برداشت نفت از فیلدهای مشترک ندارد و می خواهد همه امتیاز را به عربستان بدهد. یا نه، شاید فکر می کنید وزارت نفت تصمیم گرفته میدانهای مستقل را قبل از میدانهای مشترک سرو سامان دهد و از این رو به این فکر افتاده است میدانهای مشترک را تقدیم طرف مقابل کند. یا وزارت نفت می خواهد… .

نه؛ هیچ یک از این حدسها درست نیست. این دو جمله، تیترهای یک خبرگزاری «اصولگرا» است؛ آن هم در واکنش به برخی ابهاماتش. ابهاماتی مثل این که:

چرا وزارت نفت برای اعلام میزان تولید عربستان از میدان مرجان، به آمار و اطلاعات خود تکیه کرده و چرا پیش از اعلام این رقم، خبرگزاریهای فارس، ایرنا، ایسنا و مهر را چک نکرده است تا مبادا عددی متفاوت با خبرگزاریهای داخلی ارائه دهد؟

یا این که چرا وزارت نفت از حد و مرز و سهم بندی در میدانهای مشترک سخن می گوید و چرا مانند همه کشورها به تعیین حد و مرز در فیلدهای مشترک پایبند است؟

یا چرا در طرح جامع توسعه میدان فروزان، وزارت نفت ظرفیتهای واقعی را مدنظر قرار داده و بر خلاف میل این خبرگزاری، برای تولید روزانه ١٠٠ هزار بشکه نفت از این مخزن مشترک برنامه ریزی نکرده است؟

با توجه به گزارش این خبرگزاری محترم که در تاریخ ٣٠ خرداد ماه با عنوان «وقتی وزارت نفت سهم ایران را دودستی به عربستان می بخشد/ رژیم حقوقی وزارت نفت تعطیل است؟» که در امتداد سلسله گزارشهای «پرونده غارت خاموش» این پایگاه خبری منتشر شده، (پیشتر نیز وزارت نفت با انتشار مطالبی، به غلط بودن آمارو اعداد اعلام شده در این پرونده های خبری اشاره کرده است) لازم است مجددا توضیحاتی با هدف تنویر افکار عمومی و افزایش سطح اطلاعات فنی نگارنده گزارش یادآوری شود.

این خبرگزاری در پرونده غارت خاموش ٦ خود، در واکنش به مطالب منتشر شده بر روی شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی و همچنین جوابیه شرکت نفت فلات قاره ایران، ابهاماتی را به شرح زیر مطرح کرده است:

*آیا علت عقب ماندگی میادین مشترک ضعف منابع اطلاعاتی وزارت نفت است؟

این خبرگزاری با استناد به این که عربستان در سالهای ٢٠٠٣ و ٢٠٠٤ حدود ٢٧٠ هزار بشکه در روز نفت از میدان مرجان (مشترک با فروزان) برداشت می کرده است و با تکیه بر این که خبرگزاریهای داخلی کشور از سال ٢٠١٢ به بعد در خبرها و گزارشهای متعددی، برداشت عربستان از مرجان را ٤٠٠ هزار بشکه اعلام کرده اند، نتیجه گیری کرده است که اعلام رقم ١٩٠ هزار بشکه به عنوان تولید روزانه نفت عربستان از مرجان از سوی وزارت نفت کشورمان منطقی نیست. پرواضح است تولید ٢٧٠ هزار بشکه ای عربستان از این مخزن مشترک در سال ٢٠٠٣ و ٢٠٠٤ با احتساب افت تولید طبیعی میدان، نمی تواند نفی کننده امکان تولید ١٩٠ هزار بشکه ای فعلی از این مخزن باشد. همچنین اگرچه درایت و تلاش خبرگزاریهای داخلی به منظور اطلاع رسانی درست به مخاطبان بر هیچ کس پوشیده نیست، اما این مهم نیز نمی تواند دلیل موجهی برای دیکته کردن رقم تولید ٤٠٠ هزار بشکه ای عربستان از مرجان باشد. مهمتر از همه این که وزارت نفت متناسب با ماهیت مسئولیتهای خود، رصد میزان تولید طرف مقابل در میدانهای مشترک را به طور طبیعی در دستور کار دارد اما ملزم به معرفی منابع موثق اطلاعاتی خود نیست و این موضوع نباید به دستاویزی برای اعلام اعداد و ارقام نادرست و غیراصولی از سوی یک خبرگزاری منجر شود. منابع رسمی وزارت نفت با اطمینان کامل و به دور از جوسازیهای اخیر  اعلام می کنند: عربستان هم اکنون روزانه کمتر از ٢٠٠ هزا ر بشکه نفت از میدان مرجان برداشت می کند.

*وزارت نفت دولت یازدهم مهر ١١ درصدی بر سهم ایران از نفت خام میدان فروزان زد!

این خبرگزاری در ادامه مطلب خود، با استناد به اصول قانونی حاکم بر میدانهای مشترک دریایی که دو طرف با توسعه فناوری در سمت خود بدون تعرض به آبهای طرف مقابل در سطح، می توانند در عمق برداشت از مخزن داشته باشند و هر طرف که زودتر و بیشتر برداشت کند حق خود را برداشت کرده است، این چنین نتیجه گیری کرده که وزارت نفت با اعلام سهم قانونی و طبیعی جغرافیایی خود از میدان فروزان، از حق مسلم ملی در برداشت منابع از این مخزن مشترک عقب نشینی کرده است!

همکاران رسانه ای ما  باید به این نکته توجه داشته باشند که اگرچه میزان برداشت از مخزن در دریا به تلاش بیشتر هر یک از طرفین بستگی دارد، اما مخزن، طناب نیست که از دو طرف آن را بکشند و هر که توان بیشتری داشت، پیروز شود. برداشت از مخزن با استقرار تاسیسات، تجهیزات، حفاری چاه و فراهم کردن مقدمات امکانپذیر است و بدیهی است در اختیار داشتن مساحت وسیعتر، فضا را برای برداشت بیشتر مساعد می کند و آگاهی نداشتن از این حداقل ها، جای تاسف  دارد. این در حالی است که با وجود سهم ١١ درصدی ایران از مخزن، شرکت نفت فلات قاره ایران تاکنون موفق به تولید معادل ٢٤ درصد از مجموع نفت برداشت شده از این میدان مشترک شده است.

*ادعای عجیب وزارت نفت درباره میزان برداشت نفت از میدان فروزان

در بخشی از گزارش این خبرگزاری آمده است: «شرکت نفت فلات قاره ایران در گزارش ارسالی خود اعلام کرده بر اساس تاریخچه تولید میادین فروزان و مرجان، تاکنون حدود ٧٦٣ میلیون بشکه نفت در بخش ایرانی و ٢٣٦٠ میلیون بشکه در بخش عربستانی تولید شده که در نتیجه ٢٤ درصد از کل تولید توسط ایران و ٧٦ درصد توسط عربستان انجام شده است و در صورت صحت این ارقام، تاکنون سه میلیارد و ١٢٣ میلیون بشکه نفت خام از این مخزن مشترک برداشت شده است که بیش از میزان ذخایر نفت درجای آن است که کاملا غیرممکن است».

در پاسخ به این  ابهام باید این سئوال را پرسید: چه کسی گفته است ذخایر نفت درجای مخزن مشترک ایران و عربستان، کمتر از سه میلیارد و ١٢٣ میلیون بشکه نفت است؟ و البته باید پرسید، چه کسی گفته است یک خبرگزاری محق است به دلیل اطلاعات غیرکارشناسانه و نادرست خود، عملکرد یک وزارتخانه را به این سهولت زیر سئوال ببرد؟ درست است که نفت درجای میدان فروزان حدود سه میلیارد بشکه است، اما این رقم تنها مربوط به ذخایر درجای طرف ایرانی است؛ حال آنکه در گزارش این خبرگزاری، به اشتباه، سه میلیارد بشکه به عنوان میزان ذخایر نفت درجای فروزان و مرجان قید شده و با این حساب طبیعی است دوستان، برداشت ٧٦٣ میلیون بشکه نفت در طرف ایران را با اتکا به اطلاعات نادرست خود، منطقی قلمداد نکنند.

*وزارت نفت دولت یازدهم به دنبال بخشیدن نفت میدان فروزان به عربستان است؟

این خبرگزاری در پایان گزارش خود، عملکرد وزارت نفت را بار دیگر زیر سئوال برده است؛ این بار با این برهان که چرا این وزارتخانه مدعی است تولید ١٠٠ هزار بشکه ای از میدان فروزان در دستور کار قرار ندارد؟ پاسخ واضح است: همانطور که پیش از این هم اعلام شد، تولید ١٠٠ هزار بشکه ای از فروزان پروپوزال اولیه ای بود که پس ارزیابی چاهها و بررسی شرایط میدان، با درنظر گرفتن ظرفیتهای واقعی موجود تقلیل یافت. همانطور هم که در گزارش این خبرگزاری آمده است، شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی در سال ٩٣، گزارشی از آخرین وضع توسعه فروزان منتشر کرد و در آن گزارش، از برنامه ریزی برای دو برابر شدن ظرفیت تولید فروزان خبر داد؛ اما این که چگونه این خبر مترادف با تولید ١٠٠ هزار بشکه ای نفت از فروزان تعبیر شده است، الله اعلم.

به هر روی با توجه به افزایش هجمه های غیرکارشناسانه این خبرگزاری به عملکرد وزارت نفت در میدانهای مشترک و استفاده بی مهابا از اعداد، ارقام و اطلاعات نادرست و این که اصلاح اطلاعات نیز تاثیری در روند کاری این پایگاه خبری نداشته است، به نظر می رسد تکرار  پاسخگویی به ابهامهای این خبرگزاری بی فایده است.

بدون شک مخاطب آگاه، قضاوت صحیحی خواهد داشت. آنچه مسلم است، دولت تدبیر و امید با در نظر گرفتن منافع ملی، تولید از میدانهای مشترک را از همان روز نخست آغاز بکار خود، با جدیت در دستور کار قرار دار و بر اساس دستور وزیر نفت و همسو با اهداف اقتصاد مقاومتی، تولید در همه میدانهای مشترک کشور باید به طور کامل منطبق بر ظرفیت حداکثری میدانها صورت گیرد.

امروز، به همت متخصصان پر تلاش و توانمند داخلی، قلب وزارت نفت در پارس جنوبی و غرب کارون می تپد. آزادگان جنوبی که در شرایط کمبود امکانات و وفور تحریمها، پیمانکار خارجی آن خلع ید شد، به همت پیمانکاران داخلی جان دوباره گرفت؛ فاز نخست طرح توسعه میدان مشترک یادآوران محقق شده است. طرح توسعه میدان یاران شمالی و فاز اول طرح توسعه آزادگان شمالی نیز در غرب کارون و از سوی دیگر، فاز ١٩ (معادل ٢ فاز متعارف)، فازهای ٢٠ و ٢١ و بخشی از فازهای ١٧ و ١٨ پارس جنوبی امسال به بهره برداری می رسند.. تردیدی نیست که برای جبران عقب ماندگیها و تحقق اهداف پیش روی صنعت نفت بویژه در میدانهای مشترک باید بیش از این فعالیت کرد؛ اما این هدف در فضایی به دور از هیاهوهای سیاسی دست یافتنی تر خواهد بود.

منبع:شانا