صبح امروزنمايندگان مجلس شوراي اسلامي در يك نشست غيرعلني و البته غير رسمي با حضور وزير نفت به نقد و ارزيابي چارچوب الگوي جديد قراردادهاي نفتي مصوب دولت مي‌پردازند و انتظار مي‌رود برآيند اين نشست مهم، يك گام مهم و روبه جلو براي پايان دادن به ابهام‌ها و ترديدها درباره خوب و بد الگوي جديد قراردادهاي نفتي باشد و كشور از وضعيت بلاتكليفي ملي در جذب سرمايه و تكنولوژي خارجي جهت توسعه و بهره‌برداري از ميدان‌هاي مشترك نفت و گاز بين ايران با همسايگان خود خارج شود.
به گزارش یوپنا، افزون بر نقدها و نشست‌ها بر پيش‌نويس الگوي جديد قراردادهاي جديد نفتي موسوم به (IPC) دستكم در دوسال اخير، به نظر مي‌رسد براي كاهش تهديدها و افزايش فرصت‌هاي ناشي از اجرايي شدن اين الگوي جديد و در نتيجه گام عملي وزارت نفت و شركت ملي نفت ايران جهت جذب سرمايه و تكنولوژي خارجي، كانال پيش‌بيني شده و مورد نظر دولت و مجلس مي‌تواند ترسيم‌كننده مسيري روشن و قابل استحكام را براي پايان دادن به مناقشات پيرامون آنچه به اشتباه قراردادهاي جديد نفتي ناميده مي‌شود، هموار سازد.
واكاوي برخي اظهارنظرهاي منتقدان اين چارچوب الگوي جديد قراردادهاي نفتي، البته اين پرسش را به همراه دارد كه استفاده از ادبياتي غيرفني و غيرحقوقي مرتبط با حقوق و مهندسي صنعت نفت و گاز چه كمكي به پيشبرد اهداف كشور مي‌كند. اصطلاحاتي نظير خائن ، وطن فروش، بيگانه پرست، زمينه ساز كودتا و حتي كرسنت‌ساز هرچند مي‌تواند برشي از نگراني و دلواپس بودن منتقدان از پيامدهاي منفي الگوي جديد قراردادهاي نفتي قلمداد شود، اما بي ترديد ادبيات و اصطلاحاتي كه منتقدان براي مخالفت با اين الگوي جديد و البته مديران ارشد صنعت نفت كشور انتخاب كرده‌اند، تنها نمي‌تواند مصرف داخلي داشته باشد و بي‌گمان همان خارجي‌ها و بيگانگان در جريان مذاكرات نفتي با همتايان ايراني خود از فضاي ايجاد شده و گاه مسموم براي تحت فشار قراردادن مذاكره كنندگان ايراني بهره خواهند بود. افزون براينكه اراده و قدرت لازم تيم مذاكره كننده كشورمان را براي نشستن پاي ميز مذاكرات سنگين جهت انعقاد قراردادهاي مهم سرمايه‌گذاري در ميدان‌هاي نفت و گاز مشترك را به تحليل خواهد برد.
آزمون بزرگ دولت مجلس
۱۲ تيرماه امسال رهبر معظم انقلاب در ديدار جمعي از دانشجويان به صراحت فرمودند: تا وقتی‌که این اصلاحات انجام نگیرد و این کار به‌معنای واقعی کلمه، مطابق منافع کشور نباشد این اتّفاق نخواهد افتاد و این نوع قرارداد بسته نخواهد شد. ما هم گفته‌ایم که تا وقتی قضیّه نهایی نشده، هیچ قراردادی نباید بسته بشود. … یعنی این‌جور نیست که حالا اجازه داده بشود که هرجور میخواهند این قراردادها را انجام بدهند؛ نه.
اين فرمايش رهبري نظام مي‌تواند نقطه ثقل همه نقدها و نظرها پيرامون الگوي جديد قراردادهاي جديد نفتي قرار گيرد كه وقتي عالي‌ترين مقام كشور و نظام سياسي تاكيد دارند تا وقتي الگوي جديد قراردادهاي نفتي مطابق منافع ملي كشور نباشد، اين قراردادها بسته نخواهد شد، چرا به جاي كالبدشكافي كارشناسي و علمي و بحث و نظر در يك فضاي سالم و نقادانه، بايد اقدام به تخريب و اتهام و ترديد نسبت به نيت تدوين‌كنندگان و حتي تصويب‌كنندگان الگوي جديد قراردادهاي نفتي روي آورد؟
صبح امروز هرچند نشست مجلس غيررسمي و غيرعلني است، اما آزمون خوبي هم براي مجلس و دولت است تا نصب‌العين قراردادن رهنمودهاي رهبر انقلاب درباره الگوي جديد قراردادهاي نفتي نسبت به پايش و رفع ايرادهاي احتمالي دور از فضاي هيجاني و ادبيات تقابل‌جويانه برآيند و البته بايد تا حد امكان اين الگوي جديد به گونه‌اي چكش‌كاري شود كه برآيند آن ريل‌گذاري صحيح و دقيق براي ورود سرمايه‌ها و تكنولوژي خارجي جهت توسعه هرچه زودتر ميدان‌هاي نفت و گاز مشترك باشد.
۲ مسير براي بستن پرونده ابهام‌ها
البته دو مسير براي بررسي نهايي و تعيين تكليف الگوي جديد قراردادهاي نفتي متصور است؛ مسير نخست كه مبناي نظر دولت و مجلس قرار گرفته، اين است كه الگوي جديد كه اواسط مردادماه آنهم پس از اصلاحاتي براي پايان دادن به نگراني‌ها و دلواپسي‌ها در ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي به تاييد هيات دولت رسيده است. البته برخي هنوز بر اين نظر هستند كه همه ايرادها برطرف نشده و به همين دليل دولت و مجلس براي بررسي ايرادهاي مورد نظر به اين جمع‌بندي رسيده‌اند كه هيات ويژه تطبيق مصوبات دولت با قوانين كه زيرنظر رييس مجلس قرار دارد، گزارشي را تهيه كند تا در كميسيون انرژي مجلس جمع‌بندي شود و از سوي ديگر مركز پژوهشهاي مجلس هم اعلام كرده دور از فضاي هيجاني و سياسي در حال ارزيابي الگوي جديد قراردادهاي جديد نفتي است و نظر كارشناسي خود را به مجلس ارائه خواهد داد.
مسير ديگري كه عمدتا از سوي منتقدان و دلواپسان الگوي جديد قراردادهاي نفتي پيشنهاد مي‌شود، بررسي و تصويب الگوي مصوب دولت در صحن علني مجلس و تبديل آن به قانون است. مسيري كه گذشته از اينكه آيا تبديل يك الگوي مصوب دولت به قانون مصوب مجلس درست و بر اساس اصل تفكيك قوا و اختيارات و وظايف قواي مجريه و مقننه هست يا نه، مي‌تواند مسيري طولاني، پرهزينه و البته چالش برانگيز باشد و اصولا اين سوال مطرح است كه اگر قرار باشد، چارچوب طراحي شده براي جذب سرمايه‌ها و تكنولوژي خارجي جهت توسعه ميدان‌هاي نفت و گاز به قانون تبديل شود، راه درست نه فشار آوردن و استفاده از ادبيات خاص كه استفساريه خواستن از شوراي نگهبان قانون اساسي و رهنمود طلبيدن از رهبر معظم انقلاب است. چه اينكه به نظر مي‌رسد مبنا و روند بررسي الگوي جديد قراردادهاي نفتي با در نظر گرفتن نامه رهبري نظام مشخص شده باشد و ضرورتي به تصويب و تبديل مصوبه هيات دولت به قانون نباشد و تنها راه و كانال طراحي شدن رفع ايرادها از مسير نخست باشد.
IPC وحي منزل نيست اما
واقعيت اين است كه نبايد در دفاع و يا مخالفت با الگوي جديد قراردادهاي نفتي يا همان IPC اين تصور ايجاد شود كه اين الگو وحي منزل بوده و اين آخرين راه است و از سوي ديگر نبايد در نقد و ارزيابي IPC چنان فضاي تصميم‌سازي و تصميم‌گيري و افكار عمومي را تيره، مبهم و پرخطر به تصوير كشيد كه برآيند آن ترس مديران ارشد و مذاكره‌كنندگان كشورمان بر سر ميز مذاكره با شركت‌هاي بزرگ خارجي باشد. بديهي است كه دولت و مجلس بايد تاكيد كنند كه الگوي مورد نظر تنها و تنها براي ميدان‌هاي مشترك نفتي ايران با همسايگان خواهد بود و اين الگوي مي‌تواند تجربه جديدي از تلاش مجموعه كارشناسي و مديريتي صنعت نفت كشور در ميدان مسابقه دشوار براي جذب سرمايه‌ها و تكنولوژي خارجي باشد. البته نظارت بر نحوه اجراي اين چارچوب مورد تاييد و برآمده از اراده مشترك دولت و مجلس يك ضرورتي است انكارناپذير. چارچوب الگوي طراحي و مصوب شده براي قراردادهاي جديد نفتي را بايد در راستاي تحقق يكي از بندهاي كليدي سياست‌هاي كلي نظام در بخش نفت و گاز كشور مورد تاييد رهبر معظم انقلاب قلمداد شود كه بر « تلاش لازم و ایجاد سازماندهی قانونمند برای جذب منابع مالی مورد نیاز داخلی و خارجی در امر نفت و گاز در بخش‌های مجاز قانونی» تاكيد دارد.
دولت و مجلس در آزمون بزرگي براي جبران عقب‌افتادگي‌هاي كشور در توسعه ميدان‌هاي مشترك نفت و گاز قرار دارند و جذب دستكم ۱۵۰ تا ۲۰۰ ميليارد دلار سرمايه خارجي طي پنج‌سال آينده البته دشوار و شدني است. كشورهاي همسايه چندسالي است كه از ميدان‌هاي مشترك نفت و گاز با ايران اقدام به برداشت از منابع نسل كنوني و آينده ايران مي‌كنند و تاخير در تصميم‌گيري براي برداشتن از نفت و گاز ميدان‌هاي مشترك جايز نيست.
منبع: تابناک
لینک کوتاه :
https://upna.ir/?p=7346
