دیروز اولین مجال برای مانور دلواپسان در مجلس دهم فراهم شد. روزی که در لباس سؤال کریمیقدوسی از ظریف، آمده بودند برجام را در بهارستان محاکمه کنند، تا چند ماه بعد از کنارگذاشتهشدن ضدبرجامیان از خانه ملت، بار دیگر صدای آنها در بهارستان بپیچد.
به گزارش یوپنا، صدایی که این بار نه از سوی ظریف بدون پاسخ ماند و نه توانست رأی نمایندگان را با خود همراه کند. حتی دیگر هنگام بیان سخنان تند کریمیقدوسی علیه ظریف و تیم مذاکرهکننده و دستگاه دیپلماسی کشور، خبری از احسنتگفتن دلواپسان نبود؛ اینبار، هر پاسخ ظریف با فریادهای احسنت نمایندگان همراه میشد. قرار بود کریمیقدوسی درباره سه سؤال خود توضیح دهد.
سؤالهایی که در گزارش کمیسیون امنیت ملی، به عنوان سؤالات نماینده از وزیر به صحن آمده بود، درباره «منطبقنبودن گزارش وزارت خارجه از برجام، با واقعیات»، «علت تغییر معاون عربی و آفریقایی وزارت خارجه» و «علت سخنان ظریف درباره نمایشگاه افسانه هولوکاست در ایران» بود. سه موضوعی که کریمیقدوسی آنقدر درباره آنها کم و کوتاه سخن گفت که دو بار با تذکر علی مطهری که ریاست جلسه را برعهده داشت، مواجه شد و بهناچار اشارهای هم به مدعیات خود دراینباره کرد. اما او ترجیح داد از بخش عمده زمان خود برای تاختن به تیم مذاکرهکننده، اصل برجام، مراحل مذاکرات و سایر مواردی که در سه سال گذشته از سوی مخالفان برجام بیان شده بود، استفاده کند. او پس از آنکه ظریف پاسخهای اولیه به محورهای اصلی سه سؤال را از تریبون بیان کرد، بر صندلی خود نشست و نوبت به نماینده سؤالکننده رسید تا بخش اول سخنان خود را بگوید. ظریف در این بخش از سخنان خود به جز تشریح گزارش اجرای برجام، درباره علت تغییر امیرعبداللهیان گفت: «جناب آقای امیرعبداللهیان قرار بود به عنوان سفیر ایران به کشور بسیار مهم و حساس عمان که برای ما حساسیت استراتژیک دارند، تشریف ببرند؛ با خودشان هم صحبت شده و همه اقدامات لازم صورت گرفته بود و معاون بعدی هم تعیین شده بود. ایشان به دلیل مشکلات خانوادگی تصمیم گرفتند فعلا به مأموریت تشریف نبرند و تصمیم ایشان را پذیرفتیم، از ایشان به عنوان مشاور وزیر استفاده کردیم، هماکنون هم بسیار خوشحالیم که در مجلس شورای اسلامی حضور دارند». در پاسخ به آن بخش از سخنان کریمیقدوسی که گفته بود علت تغییر امیرعبداللهیان نگرانی برخی قدرتهای خارجی است، گفت: «این توهین به وزارت خارجه نیست، توهین به نظام است که ادعا کنیم به خاطر نگرانی خارجیها مسئولان خود را عوض میکنیم. این حرف هیچ اساس و پایهای ندارد. حمایت از مقاومت وظیفه کل دستگاه سیاست خارجی است نه یک فرد».
ادعای کریمیقدوسی درباره جابهجایی امیرعبداللهیان
کریمیقدوسی، ابتدا و در تشریح سؤالش از وزیر امور خارجه گفت: «توافق برجام جزئی از توافق جامعی بود که آثار سوء آن طولانیمدت است، اگر آن را علاج نکنیم. قرار بود با برجام مشکلات اقتصادی کشور حل شود اما دشمن نقشههای شوم دیگری مانند برجامهای دو، سه و چهار در ذهن داشت که مختصرا به آن اشاره میکنم». او با بیان اینکه آقای ظریف عمدتا در گزارششان بخشهای برجام را بازخوانی کردند، گفت: «انتظار ما اعلام موارد نقض برجام به صورت شفاف بود. تشدید تحریمها بعد از اجرائیشدن برجام و اعمال تحریمها علیه افراد و وضع قوانین علیه ایران، آزادنشدن داراییهای کشور، حلنشدن مشکل سوییفت و مشکلات بانکی باید به مجلس گزارش و از مجلس کمک گرفته میشد». کریمیقدوسی با تشبیه برجام به گوساله سامری، گفت: «راه مبارزه قرآنی با گوساله سامری در عصر حضرت موسی (ع) آتشزدن گوساله بود که صدای غیرتوحیدی خود را برای انحراف امت موسی بیان میکرد، راهحل نهایی ما نیز در این عصر و زمان اقدام متقابل بهمثل در مقابل نقض برجام است. اگر برجام را سرانجام نقض کردند، برجام را در روز موعود ملت ایران به آتش خواهد کشید».
او در ادامه با بیان اینکه راهبرد نرمش قهرمانانه مقابل راهبرد بهزانودرآوردن انقلاب اسلامی بود، گفت: «استراتژیست و قهرمان این میدان خالق این کلیدواژه بود که فرمود من دیپلمات نیستم، من یک انقلابیام، او ولی امر مسلمین جهان امام خامنهای بود که قهرمان واقعی این امت در عصر غیبت در مقابله با سامریهای این زمان است. شیطان بزرگ در مذاکرات با یک راهبرد و سه استراتژی برای بهزانودرآوردن نظام اسلامی از طریق دروازه برجام به میدان آمد، یک تضعیف و نفوذ کلامی ولی فقیه، این در حالی است که ولی امر مسلمین منشأ قدرت و وحدت در داخل و سطح منطقه است. تضعیف و تعطیل کردن جریان و فرهنگ مقاومت در منطقه و همچنین حذف سپاه پاسداران، حذف حزبالله که در قالب برجام دو مطرح کرد، حذف گروههای مقاومت در عراق و سوریه و جهاد اسلامی در فلسطین و وفاق در بحرین و انصارالله در یمن و همچنین هدف دیگر دشمنان فراهمکردن مقدمات راهبردی در بازنگری قوانین اساسی جمهوری اسلامی بود. تمامشدن دوران بهانهگیری برای این موضوع که تا تحریم هست کاری از پیش نمیرود، پایان دوران پرهزینه و خستهکننده مذاکرات، افزایش سطح بصیرت و آگاهی مردم در شناخت دشمن و صنعت هستهای ما که در حد نمادینش باقی مانده، این از موضوعاتی بود که از مذاکرات حاصل شد». او همچنین به سخنان رئیسجمهوری و ظریف درباره بدعهدی آمریکا هم اشاره کرد و گفت بقیه سخنانش را در نوبت دوم بیان خواهد کرد. اما پیش از آنکه ظریف برای پاسخگویی پشت تریبون قرار بگیرد، علی مطهری به کریمیقدوسی گفت که تا اینجا تنها یکی از سؤالات خود را توضیح دادهاید و آقای ظریف به همین یک سؤال میتواند جواب دهد و دو سؤال دیگر را چون بیان نکردید، وقتی مطرح شوند، دوباره وزیر حق پاسخگویی دارد. اینگونه بود که کریمیقدوسی به دو سؤال دیگر خود هم اشارههایی کرد که در واکنش بعدی ظریف تأثیر درخور توجهی داشت. او درباره تغییر معاون عربی و آفریقایی وزارت خارجه گفت: «آقای سرمدی به آقای امیرعبداللهیان میگوید ما میخواهیم یک شو اجرا کنیم تا به این وسیله به منطقه پیغام بدهیم که سیاستهای ما در منطقه بازنگری میشود و مسائلی از این قبیل که اینها مستند است. در این شرایط جابهجاکردن فردی که در عرصه مقاومت منطقه اینگونه مؤثر واقع میشود، نوعی برداشتن موانع از سر برجام دو تلقی میشود». کریمیقدوسی درباره هولوکاست هم گفت: «چه ضرورتی دارد آقای ظریف درخصوص فعالیتهای مردمی و خودجوش در جمهوری اسلامی در برگزاری نمایشگاه افسانه هولوکاست اظهارنظر کند، این اقدامات به نفع رژیم صهیونیستی تمام میشود، نه برگزاری نمایشگاههای افسانه هولوکاست».
٨ دقیقه توفانی ظریف
حالا نوبت به پاسخهای ظریف رسیده بود. وزیر خارجه که دقایقی قبل با لبخند به سؤال پورابراهیمی درباره دیپلماسی اقتصادی در ساختار وزارت خارجه پاسخ داده بود و در بخش اول پاسخ به سؤال کریمیقدوسی هم به دفاع از گزارش وزارت خارجه از اجرای برجام پرداخته بود، بعد از جملات پایانی کریمیقدوسی، با چهرهای که تغیر در آن مشهود بود، پشت تریبون رفت و نطق خود را با اظهار تأسف از سخنان کریمیقدوسی که از تریبون مجلس بیان شد، آغاز کرد. او گفت: «با همه احترام و ارادتی که به جناب آقای کریمیقدوسی داریم، واقعا متأسفم که تریبون مجلس شورای اسلامی به دنیا اعلام میکند وزیر خارجهای که موظف است دستورات مقام معظم رهبری را اجرا کند زمینهساز تغییر سیاست جمهوری اسلامی در منطقه است. این حرف از هیچکس پذیرفته نیست؛ چون هیچکس چنین حقی را ندارد». ظریف از جایگاه نطق و درحالیکه رو به صندلی کریمیقدوسی کرده بود، گفت: «از شما تقاضا میکنم برای ملاحظات زودگذر و کوچک سیاسی داخلی وجهه سیاست خارجی انقلابی، مبارز و مقاوم جمهوری اسلامی در جهان را خدشهدار نکنید، اگر کسانی آب به آسیاب دشمن ایران و دشمن انقلاب اسلامی میریزند، آنهایی هستند که در پیگیری سیاستهای اصولی نظام تردید میکنند. چه کسی این جرئت را دارد که مقاومت اسلامی را که سند افتخار این نظام و جمهوری اسلامی و مردم ایران است زیر سؤال ببرد. من خوشحالم که مسئولان مقاومت، نه جنابعالی، از بنده تشکر میکنند. خوشحالم و افتخار میکنم که برادر بزرگوار قاسم سلیمانی، برادر ارجمندم سیدحسن نصرالله و برادر خوبم رمضان عبدالله هر روز در تماس با من از سیاستهای جمهوری اسلامی تشکر میکنند. تقاضا میکنم جناب آقای کریمیقدوسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی را که مبتنی بر دیدگاههای مقام معظم رهبری و رهنمودها و میراث امام (ره) عالیقدر است زیر سؤال نبرید». در این دقایق، هر جمله ظریف با فریادهای احسنت نمایندگان همراهی میشد و تنها هاجر چنارانی در کنار صندلی کریمیقدوسی حضور پیدا کرده و با او مشورت میکرد. ظریف در ادامه سخنان خود هم با تأکید مجدد بر اینکه به خاطر منافع کوچک و کوتهنظرانه داخلی اینگونه با وجهه انقلابی جمهوری اسلامی بازی نکنید، با صدایی که لحن آن بهوضوح با ساعتی قبل تفاوت کرده بود، فریاد زد: «چه کسی از صحبت خصوصی آقای سرمدی با آقای دکتر امیرعبداللهیان به شما گزارش داده است؟ شما چگونه به خود جرئت میدهید در صحن مجلس خلاف بگویید؟ من که میدانم چه گذشته است من برای حفظ احترام همکارانم سکوت میکنم و اجازه نخواهم داد هیچ یک از همکارانم مورد سؤال قرار بگیرند. اما به شما میگویم که هیچکس، هیچگاه جرئت ندارد در مورد یک کارگزار سیاست خارجی جمهوری اسلامی به ما توصیهای بکند. چنین چیزی را هیچگاه اجازه نمیدهیم و به شما هم اجازه نمیدهیم چنین تهمتی را به سیاست خارجی جمهوری اسلامی بزنید و اجازه بدهید که دشمنان این کشور و انقلاب جرئت پیدا کنند که این لاطائلات را بگویند».
این فریاد ظریف هم با فریادهای احسنت که از صحن برمیخاست همراه شد و پس از آن، هاجر چنارانی و کریمیقدوسی به جایگاه هیأترئیسه رفتند و مشغول گفتوگو با مطهری شدند. ظریف همچنان مشغول پاسخدادن به سؤالها و ادعاهای کریمیقدوسی بود و حلقهای کوچک از دلواپسان در جایگاه هیأترئیسه به دور مطهری شکل گرفته بود. در همین حال وزیر امور خارجه ادامه داد: «امکان ندارد چنین حرفی از جمهوری اسلامی صادر شود، امکان ندارد ما برای پیامدادن به این و آن نسبت به تغییر همکارانمان اقدام کنیم. سیاست انقلابی و آرمانهای انقلاب این امکان را فراهم کرده که به عنوان یک قدرت نوظهور در جهان کنونی حضور یابیم. جهان کنونی، جهان مبارزه و تقابل ایدههاست. جهان کنونی جهان قدرت معنایی است. قدرت معنایی جمهوری اسلامی ایران از باورها نسبت به مقاومت این مردم نشئت گرفته است، این باورها را خدشهدار نکنید و زیر سؤال نبرید. مردم، رهبری، نظام، پیام تازه انقلاب اسلامی ما مبنای قدرت ماست، این مبنای قدرت کشور را پاس بداریم. در بحث هستهای همین مبنای قدرت بود که توانست قدرتهای بزرگ را در برابر ایران وادار به پذیرش حق ایران و کنارگذاشتن تحریمها کند. درست است که بهسختی پذیرفتند، سخت بود برایشان، سخت است اجرای آن، ببینید هر روز وزیر خارجه آمریکا در برابر موجی از انتقاد در آن کشور قرار دارد که تو تبدیل به فروشنده سیار ایران شدهای، این افتخار ملت ما است؛ حکومتی را که هر روز به این سو و به آن سو میرفت و با کمال افتخار هزینه برای ارتباط با جمهوری اسلامی ترسیم میکرد امروز ناگزیر است اعلام کند که تحریمی در برابر تصمیمات برجام باقی نگذاشتهام». ظریف همچنین تأکید کرد: «ما با کمال قدرت و شجاعت در برابر زیادهخواهی ایستادگی میکنیم. برجام فقط برای حل مسئله هستهای بود. اگر روزی قرار شود ایران راجع به موضوعات دیگری مذاکره کند؛ بدانید که خواستهها و دیدگاهها و دلائل و نکات مورد تأکید جمهوری اسلامی و انتقادها از رفتار شما حتما فراتر از حرفهای شما است. اما ما این تصمیم را نگرفتهایم، قصد نداریم در حوزههای دیگر وارد مذاکره شویم، لذا شما موظف هستید وظایفی را که در برجام پذیرفتهاید اجرا کنید، ما اینگونه با طرف مقابل صحبت میکنیم، چرا نشانی اشتباهی به طرف مقابل میدهید؟» وقتی ظریف از تریبون نطق پایین آمد، حسینزاده، نایبرئیس فراکسیون امید، او را در آغوش کشید و به فاصله چند ثانیه حلقهای از ٥٠ نماینده که برای حمایت از او به دورش جمع شده بودند شکل گرفت.
خطابه کریمیقدوسی و حاشیهسازی دلواپسان
حالا نوبت کریمیقدوسی بود که در ١٥ دقیقه، درباره سؤالات خود توضیح دهد. او قبل از سخنگفتن، سه بار از علی مطهری پرسید که آیا شما به عنوان رئیس جلسه نمیخواهید به آقای ظریف تذکری بدهید؟ هر سه بار پاسخ مطهری این بود که شما سخنان خود را بفرمایید و پس از پایان من هر توضیحی لازم بود، بیان میکنم. کریمیقدوسی هم با سخنانی عتابآلود، شروع به نطقی علیه برجام کرد که هیچ ارتباطی با سه سؤال مطرحشده نداشت. او گفت: «متأسفم از یک دیپلمات ارشد که اینگونه با عصبانیت جواب سؤال یک نماینده را میدهد و نباید این جملات را به کار میبرد؛ زیرا من بر طبق قانون سؤال میپرسم و وزرا نیز باید براساس قانون در خانه ملت پاسخگو باشند. روش آقای ظریف برای فرار از پاسخگویی اینچنین است. چرا با انجام تعهدات برجام از سوی ایران همچنان شاهد ادامه تحریمها هستیم؛ اولین اشتباه ما عدم توجه به استحکام درونی نظام بود که همه مشکلات را به تحریمهای دشمن مرتبط میکردیم و همه امید خود را به وعدههای شیطان بزرگ بستیم. خطا بود که تیم مذاکرهکننده را ضعیف بستند و تیم مذاکرهکننده ایران با مسئولیت آقای ظریف ضعیف بود که بعدا با تذکراتی که داده شد چند نفر از افراد متخصص به آن اضافه شدند که متأسفانه دو نفر از آنها جاسوس و دوتابعیتی بودند. تیم مذاکرهکننده باید با نهادهای امنیتی همکاری میکرد. هرچه در اینجا تیم مذاکرهکننده ایران طراحی میکرد، شبکه نفوذ نقشههای ایران را به دشمن میگفت و تیم مذاکرهکننده هستهای در مذاکرات خلعسلاح میشدند. آقای ظریف شما میگفتید تحریمهای اولیه میماند و نمیشود که آنها را برداشت، این در حالی بود که تحریم دلار نیز جزء تحریمهای اولیه بود. شما میدانستید که داراییهای ایران در بانکهای خارجی دلار است و بعد از اجرای برجام نیز همچنان منابع ملی ایران آزاد نشده است. شما گفتید که ما تپههایی را گرفتیم ولی قلهها را نگرفتیم. در مذاکرات هستهای از ١٢ خط قرمز عبور شد؛ اشتباه بود که با دشمن قسمخورده با دیپلماسی لبخند و دیپلماسی تعامل بهجای دیپلماسی تقابل برخورد کردید. اشتباه بود که میگفتید بین جریان دموکرات و جمهوریخواهان تفاوت وجود دارد؛ شما اگر میتوانستید پوست خود را از استخوانتان جدا کنید، میتوانید آمریکا را نیز از صهیونیستها تفکیک کنید؛ ولی شما این تفکیک را انجام دادید. تیم مذاکرهکننده ایران به سایر اعضای ١+٥ بیتوجه بود و با آوردن کسانی از سوی آمریکا به میز مذاکرات عملا مذاکرات را به مذاکرات ١+١ تغییر دادید و سهم کمتری را برای ١+٥ در نظر گرفتید و در مذاکرات ملت ایران را در جایگاه کشور نیازمند به توافق قرار دادید. زمانی که دشمن از شما خواست قلب رآکتور را خارج کنید، مشخص بود که میخواهد بدعهدی کند، خطا بود که میگفتید همه چیز محرمانه است و نمایندگان را نامحرم فرض کردید؛ این در حالی بود که نیروهای ارزشی میخواستند شما را هدایت کنند. راه رفته در مذاکرات قبلی را به فراموشی سپردید که این اقدام نیز اشتباه بود. خطا بود که بعد از برجام در مقابل چشمان ما، طرفهای مقابل نقض عهد کردند و شما ضربالاجلی برای موضوع تعیین نکردید و این سیاست خارجی شما آنها را ترغیب به برداشت دو هزار میلیارد و ایجاد ٥٠ تحریم جدید کرد. در توافق ژنو یک مقرر شد که قطعه هواپیما بدهند و تعهدات دیگری را آمریکاییها پذیرفتند ولی به آنها عمل نکردند. از ١٢٠ موتور قابل تعمیر از زمان ژنو یک تاکنون تنها ١٢ موتور قابلتعمیرشدن است. نمونه یک توافق این بود که یک تیم انقلابی به پشت میز مذاکره رفت و موفق شد قرارداد نظامی پیش از انقلاب را با اخذ دیرکرد آن به دست آورد و تا زمانی که دلارها را به ایران تحویل ندادند، جیسون رضاییان نیز آزاد نشد».
کریمیقدوسی همچنان مشغول روخوانی از کاغذهای متعددی بود که در دست داشت و دراینمیان، علی مطهری بار دیگر به او تذکر داد که باید درباره سه موضوع مطرحشده در متن سؤال صحبت کند. این تذکر نایبرئیس مجلس، با واکنش تند و عصبی کریمیقدوسی همراه شد. او خطاب به مطهری گفت: «من دارم درباره همین موارد صحبت میکنم». مطهری بار دیگر به او یادآوری کرد سه محور سؤال چه بوده و گفت که شما درحال بیان انتقادات خود از قبل از برجام و مذاکرات و مسائل دیگر هستید که در این سه سؤال نیست. کریمیقدوسی بار دیگر فریاد زد: «شما میخواهید فضا را غبارآلود کنید تا مردم صدای مارا نشنوند. اگر میخواهید تریبون ما را قطع کنید؛ ولی این حق ماست که سؤال کنیم». او در ادامه با بیان اینکه سه فرضیه درباره تیم مذاکرهکننده و مذاکرات هستهای وجود دارد، گفت: «یک احتمال این است که تیم مذاکرهکننده ضعیف بود و کلاه بر سر ما رفت؛ فرضیه دیگر این بود که تیم ما قوی بود، ولی طرف مقابل نیز با قوت حاضر شد و نفوذی داشت و فرضیه سوم این است که تیم ما میتوانست ولی نخواست؛ چون میترسید برای داخل حرفی نداشته باشد». این نماینده مشهد با بیان اینکه در قطعنامه ٢٢٣١ مقرر شد که هفت قطعنامه گذشته تجمیع شوند، گفت: در این قطعنامه موارد زائد قطعنامههای پیشین حذف شد ولی جوهر تحریمها بر علیه ایران در یک قطعنامه تجمیع شد. اگر از روز اول راهی که مقام معظم رهبری مشخص فرموده بودند، طی میشد امروز مشکلات حل، تحریمها لغو و داراییهای کشور نیز آزاد شده بود. اگر اطاعت از ولی امر مسلمین کامل و جامع انجام شده بود، امروز نمیگفتیم که ما در مذاکرات به دنبال رفع سایه شوم جنگ از سر کشور بودیم و به دنبال رفع تحریمها نبودیم؛ چرا باید در این زمان عدهای صحبت از کاهشدادن قدرت نظامی و موشکی ایران را مطرح کنند».
رأی مجلس به نفع ظریف
در نهایت و پس از این نطق پرهیاهوی کریمیقدوسی، مطهری هم توضیح داد که از سخن ظریف مبنی بر اینکه اجازه نمیدهد مجلس از همکارانش سؤال کند، اینگونه برداشت شده که به مجلس اهانت شده و ظریف هم در یادداشتی اعلام کرد که نهتنها قصد اهانت به مجلس را نداشته، بلکه اگر کسی از سخنانش چنین برداشتی کرده هم عذرخواهی میکند. در این لحظات هم برخی از دلواپسان نظیر سالک و حاجیدلیگانی مشغول اعتراض بودند اما در میان همه صداها، فریادهای عبدالله سامری، نماینده خرمشهر که معتقد بود ظریف به مجلس توهین کرده بیش از بقیه شنیده میشد. پس از این سروصداها، نوبت به رأیگیری درباره سؤال رسید. درحالیکه تا پیشازاین رؤسای جلسات مختلف مجلس، هنگام رأیگیری اعلام میکردند افرادی که معتقدند پاسخ وزیر قانعکننده بوده باید رأی موافق بدهند و کسانی که معتقدند پاسخ وزیر قانعکننده نبوده، باید رأی مخالف بدهند. اینبار علی مطهری تصمیم گرفت نص صریح آییننامه درباره رأیگیری را اجرا کند. پیشازاین در مجلس نهم نیز چندینبار چهرههایی نظیر احمد توکلی، تذکر داده بودند که روش رأیگیری بعد از سؤالات در مجلس، مطابق با آییننامه نیست. بههرحال علی مطهری اینبار هم مدیریت خاص خود را اعمال کرد و گفت بنا بر نص صریح آییننامه مجلس، کسانی که سؤال را وارد میدانند باید رأی موافق بدهند و کسانی که سؤال را وارد نمیدانند، باید رأی مخالف بدهند. برایناساس و از مجموع ٢٥٠ نماینده حاضر در صحن، ١٣٥ نفر رأی به واردنبودن سؤال دادند و ١٠٥ نفر هم سؤال را وارد دانستند. اینگونه بود که معرکه دلواپسان، با رأی مجلس به نفع ظریف تمام شد و روز پرهیاهوی مجلس، با بدرقه پرشکوه ظریف به پایان رسید.