تاخیر پروازها در ایران تا کی ادامه دارد؟/ علت تاخیر پروازها و یک موضوع مهم ملی

گروه اقتصادی – تاخیر پروازها در ایران معضلی است که علاوه بر اینکه ضعف های زیرساختی و مدیریتی را برجسته می کند، آسیبی برای وجه بین المللی و صنعت گردشگری نیز محسوب می شود.

به گزارش «یوپنا»، قریب به ۱۶۰ مسافر ایرانی و خارجی که قرار بود سه شنبه شب گذشته هواپیمایی زاگرس با پرواز شماره ۴۰۱۰ ساعت ۲۲:۳۰  از شیراز به سمت تهران حرکت کننند، با ۱۳ ساعت تاخیر انجام پروازشان انجام شد تا رکوردی دیگر در تاخیر پروازهای ایرلاین های داخلی برجای بگذارد.

هر چند مسافران یک شب را در فرودگاه و در وضعیتی نابسامان سپری کردند اما اعتراضات پس از یکساعت از ساعت مقرر پرواز شروع شد و حتی بعد از نشستن هواپیما در فرودگاه مهرآباد نیز ادامه داشت و عده ای از مسافران تا ۲ ساعت ۳۰ دقیقه نیز در هواپیما ماندند ولی این اعتراضالت تاکنون بجایی نرسیده است و مسافران پرواز ۴۰۱۰ هنوز هم پیگیر حقوق خود هستند.

حال و هوای فرودگاه در شب معطلی مسافران

در شبی که مطافران روی زمین مانده بودند، فرودگاه شیراز حال و هوای خاصی داشت که شاید در کمتر فرودگاهی از دنیا چنین وضعی دیده شود و حال آشفته مسافران بخاطر بهم خوردن برنامه هایشان براحتی قفابل توصیف نیست.

پیرمردی بیمار به همراه همسرش، جوانی که باید به وقت سفارت خود برسد، فرد دیگری که دادگاه مهمی دارد، دختری که اگر پرواز بموقع انجام نشود از ثبت نام دانشگاه جا می ماند، تاجری که اگر به قرارش نرسد ضرر چند ده میلیونی خواهد کرد، دختران جوانی که جایی برای شب ماندن ندارند و پرداخت هزینه های هتل هم برایشان مقدور نیست، استادی که باید سر کلاس درسش حاضر شود و وقت شاگردانش را بسیار محترم و مهم می شمارد و مسافران خارجی که باید به پرواز خود برای بازگشت به کشورشان برسند، تعدادی از مسافران این پرواز هستند که پس از اینکه اعتراضاتشان بجایی نرسید، ساعات سختی را در فرودگاه و روی صندلی های سرد فلزی بسر بردند.

عدم توجه شرکت هواپیمایی زاگرس به اعتراضات مسافران

هر چند مسافران تلاش زیادی کردند که پرواز با ساعت کمتری تاخیر برگزار شود و یا پروازی جایگزین آن شود، اما شرکت هواپیمایی زاگرس نتوانست این خواسته ها را برآورده کند علیرغم اینکه یک شرکت دیگر هواپیمایی ساعت ۱ بامداد آمادگی خود را برای ارائه پرواز جایگزین اعلام کرد.

عدم پاسخگویی شفاف و مناسب مسئولان این هواپیمایی و عدم دسترسی به مدیرعامل نیز بر رنج مسافران افزود اما عدم فراهم آوری امکانات اولیه برای رفاه مسافران و عدم ارائه خدمات طبق آیین‌نامه حقوق مسافر در پروازهای داخلی موضوعی است که اگر مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری براحتی از کنار آن رد شوند این رویه همچنان ادامه خواهد داشت.

این مورد البته تنها یکی از صدها مورد تاخیر در پروازهای خطوط هوایی داخلی است.

قانون چه می گوید؟

آیین‌نامه حقوق مسافر در پروازهای داخلی از ابتدای اردیبشهت‌ماه سال ۹۴ ابلاغ شد و ایرلاین‌ها تا ۱۰ روز مهلت داشتند نسبت به اجرای آن اقدام کنند.

‌بنابراین گزارش دستورالعمل حقوق مسافر در پروازهای داخلی در ۲ فصل، ۳ ماده، ۸ بند، ۱۴ زیر بند و ۲ تبصره ابلاغ شد که بر این اساس در تاخیر‌های بیش از ۴ ساعت شرکت حمل کننده موظف به ارائه یک فقره بلیت مشابه با تخفیف ۳۰ درصد از لحاظ مسیر و کلاس پروازی است.

بر اساس دستورالعمل حقوق مسافر در پروازهای داخلی نماینده شرکت هواپیمایی با حضور در میان مسافران با متانت و احترام نسبت به اطلاع رسانی صحیح در خصوص تاخیر پرواز اقدام می‌کند و شرکت هواپیمایی نسبت به اطلاع رسانی از طریق سیستم اطلاعات پرواز به صورت مستمر اقدام می‌کند.

در این دستور العمل در مورد پروازهایی که تاخیر دارند آمده است:
۴-۲- تاخیرات پرواز:

در صورت بروز تاخیر در انجام پرواز بر اساس زمان درج شده در بلیت مسافر، اقدامات ذیل می بایست توسط شرکت هواپیمایی انجام شود.

۱-۴-۲- اقدامات عمومی:

– نماینده شرکت هواپیمایی با حضور در میان مسافران با متانت و احترام نسبت به اطلاع رسانی صحیح در خصوص تاخیر پرواز اقدام می نماید.

– شرکت هواپیمایی نسبت به اطلاع رسانی از طریق سیستم اطلاعات پرواز به صورت مستمر اقدام می نماید.

۲-۴-۲- اقدامات اختصاصی:

الف- تاخیر بیش از یک ساعت و تا ۲ ساعت:

– در صورت تاخیر بیش از یک ساعت و کمتر از دو ساعت از مسافران پذیرایی نوع اول به عمل خواهد آمد

– ارائه این پذیرایی مشروط به وجود زمان کافی جهت پذیرایی و عدم ایجاد تاخیر بیشتر در پرواز است.

ب- تاخیر بیش از ۲ ساعت و تا ۴ ساعت:

– انجام پذیرایی مناسب حداقل نوع اول با توجه به امکانات فرودگاهی

– فراهم نمودن امکان برقراری ارتباط تلفنی جهت اطلاع رسانی

– تغییر پرواز در صورت درخواست مسافر و امکان انجام آن

– انجام اقدامات لازم جهت اعزام با سایر شرکت های هواپیمایی (در صورت درخواست مسافر) و در صورت وجود پرواز از همان مسیر و یا انتقال به مقصد نهایی از طریق مسیرهای جایگزین (به غیر از مسیر درج شده در بلیت)

– پرداخت کامل وجه بلیت مسافر در صورت انصراف مسافر از ادامه پرواز

ج- تاخیر بیش از ۴ ساعت:

– در این صورت شرکت حمل کننده موظف به ارائه یک فقره بلیت مشابه با تخفیف ۳۰ درصد از لحاظ مسیر و کلاس پروازی است. ابطال پرواز در این حالت مشمول بند ۲-۳-۳ خواهد بود.

تبصره ۲: در مورد پروازهایی که به دلیل شرایط جوی یا امنیتی فرودگاه مبدا، مقصد و در مسیر دچار تاخیر و یا ابطال می گردد، شرکت های هواپیمایی با رعایت مقررات پذیرایی از مسافرین صرفا موظف به استرداد کامل وجه به مسافرین هستند.

۳-۳-۲- اگر ابطال از ۲۴ ساعت مانده تا زمان انجام پرواز، انجام پذیرد در این صورت شرکت حمل کننده موظف به پرداخت کامل وجه و ارائه یک فقره بلیت نیم بهاء مشابه از لحاظ مسیر و کلاس پروازی است.

تبصره ۱: ارائه بلیت مشابه (از لحاظ مسیر و کلاس پروازی) در اولین فرصت زمانی انجام می گیرد. همچنین در صورت انتقال مسافر توسط سایر خطوط هوایی این امر بدون پرداخت هزینه و یا مابه التفاوت توسط مسافر و یا خسارت توسط شرکت های هواپیمایی انجام خواهد پذیرفت.

عدم پرداخت غرامت و بازگشت به مسافران تاکنون

در همین حال یکی از مشکلاتی که مسافران با آن مواجه اند عدم بازگشت وجه بلیط هایشان است. علیرغم اینکه مهر ابطال پرواز از سوی شرکت هواپیمایی بر روی بلیط مسافران زده شده است، اما تاکنون بسیاری از مسافران موفق به دریافت وجه بلیط های خود نشده اند و در این میان البته مسافرانی که بلطی اینترنتی گرفته اند با مشکلات بیشتری مواجه هستند و سایت های اینترنتی فروش بلیط در اینباره پاسخگویی مناسبی ندارند.

علت تاخیر پرواز و یک موضوع مهم ملی

به گفته محمد خداکرمی معاون سازمان هواپیمایی کشوری مهمترین دلایل تاخیرات پروازی در ایران نقص فنی هواپیما است و رتبه بعدی نیز به بدی آب و هوا اختصاص دارد.

تاخیر ۱۳ ساعته پرواز اخیر زاگرس نیز به علت نقص فنی هواپیما بود که به گفته ی مسئول هواپیمایی زاگرس در شیراز نه عیب موتوری بلکه عدم کارایی یک قطعه کوچک و معمولی بوده است.

اینکه یک هواپیما بخاطر یک عیب کوچک، ۱۳ ساعت روی زمین معطل بماند و ۱۶۰ مسافر را سرگردان کند و در زمان کوتاهی نتوان آنرا رفع نقص کرد و حتی هواپیمای دیگری برای جایگزینی نباشد یکی پیام مهم دارد و آنهم ضعف زیرساخت های ناوگان هوای کشور است که ریشه در علت های مختلفی از جمله تحریم های چند سال گذشته دارد.

خرید هواپیما از بوئینگ و ایرباس؛ در سایه برجام

از همین رو لزوم نوسازی ناوگان هوایی کشور با توجه به شرایط رو به رشد کشور یک ضرورت مهم است که با خوشبختانه در دولت تدبیر و امید و پس از برجام در دستور کار قرار گرفته است.

رییس‌جمهور در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک و در مصاحبه با شبکه تلویزیونی ان بی سی آمریکا در پاسخ به سوالی درباره سوء تفاهم برخی از تداوم تحریم های غیر هسته ای و ارتباط آن با برجام گفت: برای این منظور و برای تعیین کالاهای دومنظوره کمیسیون خاصی پیش‌بینی شده  تا مشکلات و موانعی که در آن زمینه وجود دارد، رفع شود، اما بحث این است که بانک‌های بزرگ می خواهند در مواردی نظیر بندر و راه‌آهن و خرید هواپیما همکاری کنند و با مشکلاتی مواجه هستند.

دکتر روحانی خاطرنشان کرد: مورد دیگری که آمریکا تخلف کرده اینکه در برجام به صراحت آمده که باید اجازه داده شود تا هواپیماهای مسافربری و غیرنظامی به ایران به فروش برسد و امروز ۸ ماه از برجام گذشته و بعد از این ۸ ماه هنوز هم آمریکا برای دادن مجوز برای هواپیماهای مسافربری امروز و فردا می‌کند . تازه خبرهایی هست که دیروز در برخی از موارد موافقت کرده اند بنابراین در این ۸ ماه تأخیری که آمریکا دارد یک نوع تخلف است، حتی اگر امروز مجوز لازم را به طور کامل صادر بکند.

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان که برای پیگیری بحث پسابرجام و دیدارهایی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک رفته بود، گفت: هواپیما و بانک دو مساله ای هستند که پیگیر حل مشکل آن هستیم.

ظریف گفت: هواپیما یکی از مسایل مهم بود که با پیگیری که صورت گرفت مرحله اولیه تصمیم و اجازه خزانه داری آمریکا صادر شد. ظریف از صدور مجوز خرید هشتاد و هشت هواپیمای بوئینگ درخواستی ایران خبر داد و گفت: در باره ایرباس هم از صد و هجده ایرباس مجوز خرید هفده فروند آن صادر شده است.

وزیر راه و شهرسازی نیز اوایل مهرماه امسال با اشاره به خرید هواپیماهای نو از بوئینگ و ایرباس پس از ۵۰ سال، گفت: شرط خرید هواپیماهای دست دوم، پایین بودن سن ناوگان و سال ساخت بعد از ۲۰۰۰ میلادی است.

عباس آخوندی در بخش خبری ساعت ۲۱ شبکه اول سیما، با اشاره به صدور مجوز فروش هواپیما به ایران از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا، گفت: توافق کلی ما با ایرباس برای خرید حدود ۱۱۸ فروند، با ATR برای دریافت ۲۰ فروند و با بوئینگ برای خرید ۱۰۸ فروند هواپیما است که باید طی ۸ سال به ایران تحویل داده شوند.

به گزارش «یوپنا»، جای بسی امید است با اقدامات دولت تدبیر و امید و با رفع تحریم ها مشکلات ناوگان هوایی کشور مرتفع شود و تاخیر پروازها و کیفیت خدمات سفرهای هوایی بهبود یابد.