گروه بین الملل – تحلیل وضعیت آینده آمریکا و نظم جهانی بعد از انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور بعدی ایالات متحده، مهمترین موضوع تحلیلگران سیاست خارجی است. به گزارش خبرگزاری «یوپنا»، در همین حال ابعاد سیاست خارجی ترامپ پیرامون توافق هسته ای (برجام) برای تحلیلگران ایرانی و البته سیاسیون بسیار حائز اهمیت است. […]
گروه بین الملل – تحلیل وضعیت آینده آمریکا و نظم جهانی بعد از انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور بعدی ایالات متحده، مهمترین موضوع تحلیلگران سیاست خارجی است.
به گزارش خبرگزاری «یوپنا»، در همین حال ابعاد سیاست خارجی ترامپ پیرامون توافق هسته ای (برجام) برای تحلیلگران ایرانی و البته سیاسیون بسیار حائز اهمیت است.
تد کروز و مارک روبیو دو جمهوری خواه دیگری که در تلاش برای رسیدن به ریاست جمهوری آمریکا بودند وعده داده بودند در صورت رسیدن به مقام ریاست جمهوری، توافق هسته ای را پاره خواهند کرد که همین موضوع باعث شد برخی از خبرگزاری های داخلی این موضع گیری را به ترامپ نسبت دهند که البته وی هم از این توافق به عنوان بدترین توافق تاریخ یاد کرده بود و به بازبینی و مذاکره مجدد بر روی آن تاکید داشت.
بطور کلی می توان سه موضوع برجام، داعش و جلوگیری از ورود مسلمانان به خاک آمریکا را مهمترین موضوعات مرتبط با ایران دانست که برای کشور ما حائز اهمیت است.
مبارزه با داعش و جلوگیری از حمایت این گروه تروریست ها یکی از برنامه های رئیس جمهور منتخب آمریکا است. ترامپ علیرغم اینکه با اسد مخالف است اما بخاطر مبارزه با داعش از وی حمایت تلویحی کرد. قاعدتا در این موضوع با بررسی همه اظهارنظرهای ترامپ باید در این باره خوشبین بود که از این حیث مواضع رئیس جمهور بعدی آمریکا مورد پذیرش است که البته با گذشت زمان و کم و کیف چگونگی اجرا شدن این وعده می توان درباره آن قضاوت کرد.
وعده حذف مهاجران غیرقانونی و جلوگیری از ورود مسلمانان به خاک آمریکا یکی از موضوعاتی بود که ترامپ در ایام تبلیغات انتخابات مطرح کرده بود اما وی در اولین نطق خود پس از پیروزی در انتخابات نسبت به این موضوع عقب نشینی کرد و آن را صرفا یک پیشنهاد دانست که میزان اجرایی شدن و یا نشدن آنرا در یک سطح قلمداد کرد و البته با توجه وضعیت این کشور بنظر می رسد، این موضوع در حد پیشنهاد باقی بماند هر چند برخی از نژادپرستان حامی وی از این شعار سوء استفاده کرده اند و در روزهای اخیر به رفتار نژادپرستانه دامن زده اند که می توان این موضوع را به حال و هوای پس از انتخابات مرتبط دانست و با این وجود بازهم نسبت به این موضوع نمی توان پیشداوری بدبینانه ای داشت.
اما مهمترین موضوعی که می تواند تا حدودی در وضعیت سیاسی – اقتصادی ایران تاثیر داشته باشد، موضوع برجام و عمل کردن آمریکا به توافق هسته ای است که از چند جهت باید آن را بررسی کرد تا به این نقطه رسید که آیا ترامپ پایبند به برجام خواهد بود و یا علیه آن اقدام می کند!؟
۱ – قبل از هرگونه تحلیل و قضاوت پیرامون این موضوع باید دانست که دلیل انتخاب ترامپ از سوی مردم آمریکا نه مسائل سیاست خارجی بلکه ساماندهی وضعیت داخلی بود که وعده های ترامپ در خصوص کاهش مالیات و افزایش سطح خدمات تامین اجتماعی برای مردم، مؤید این موضوع است که باعث شد همانگونه که بوش پدر به دلیل پرداختن بیش از حد به مسائل سیاست خارجی نتواند برای بار دوم رئیس جمهور شود، هیلاری کلینتون هم که بیشتر تمرکز و فعالیتش در راستای سیاست خارجی بود شاید به همین خاطر نتوانست نظر مردم را جلب کند.
۲ – ترامپ نه تنها یک چهره سیاسی نیست بلکه یک چهره اقتصادی است و در زمره ۵۰۰ فرد ثروتمند جهان است که تالیفاتی هم در این زمینه دارد و از طرفی شرکت های اقتصادی ترامپ بخاطر تحریم ها بازارهای ایران را از دست داده اند و بنوعی ترامپ خود نیز درگیر تحریم ها بوده است.
۳ – تقریبا اکثر تحلیلگران متفق القول هستند که ترامپ بخاطر رفتارهای پوپولیستی توانست رئیس جمهور شود. از همین رو می توان گفت وی کمتر متاثر از مسائل حزبی خواهد بود و به همین دلیل و با توجه به روحیه خودمحوری ترامپ، جمهوری خواهان نمی توانند بسادگی مواضع خود را به وی تحمیل کنند و وی را دچار چالش های سیاست خارجی کنند.
۴ – ترامپ در سخنانش پس از انتخابات و برخلاف آنچه پیشتر می گفت، حرف از تعامل می زند؛ از تعامل با روسیه تا همه کشورها و دوری از هر گونه خصومت با دنیا. بر اساس گفته های ترامپ، سیاست اولویت وی نیست و به دنبال رشد اقتصادی است.
رئیس جمهور منتخب آمریکا که کمتر با سیاست عجین است و کم تجربه در مسائل بین المللی است، بیشتر روحیات خود به عنوان یک تاجر را در اولین نطق پس از انتخابات آشکار کرده است احتمالا حاضر نیست به سرمایه اجتماعی و اقتصادی خود پشت کند و به رویه جمهوری خواهان در قبال ایران روی بیاورد.
ترامپ اگر بخواهد به سیاست ضد داعشی خود پایبند باشد، باید به ایران نظر مثبتی داشته باشند که این موضوع نیز مستلزم نگاه مثبت به برجام به عنوان مهمترین دستاورد سیاست خارجی ایران و در واقع نوعی تضمین از جانب وی است.
ترامپ نمی تواند یک سند چندجانبه را براحتی ملغی کند و قوانین حقوق بین الملل را نقض کند و در صورتی که رسیدن به چنین هدفی را در سر بپروراند مجبور به تحمل هزینه هایی است که کشورهای دیگر را متقاعد کند تا با این خواسته وی هماهنگ شوند چرا که برخی از شرکت های بزرگ به ایران بازگشته اند و برخی دیگر نیز در حال برنامه ریزی برای سرمایه گذاری در ایران هستند و این کشورها نمی خواهند براحتی از این اهداف بگذرند.
مهمتر اینکه رئیس جمهور منتخب آمریکا گفته است به دنبال رشد اقتصادی این کشور است و همانگونه که گفته شد مردم هم بخاطر این موضوع به وی رای داده اند که رشد اقتصادی در گرو تولید بیشتر و تولید بیشتر نیز نیازمند بازارهای جهانی است که با این وجود، خصومت با ایران و سایر کشورها مغایر عملی شدن این هدف است.
با این تفاسیر می توان مدعی شد که سیاست های ترامپ قبل از انتخابات در حد شعارهای انتخاباتی بوده است و وی برای جامه عمل پوشیدن به برنامه هایش به ایران نگاه مثبتی خواهد داشت و آنگونه که از سخنانش پس از نطق پیروزی برداشت می شود، سیاست های ترامپ قبل و بعد از انتخابات در قبال ایران تغییر کرده است و هوای دشمنی در سر ندارد.
هر چند همه این موضوعات می تواند زمینه خوش بینی به رفتار ترامپ در ردای ریاست جمهوری منجر شود اما موضوعی که بسیار مهم است که اوضاع در آینده چگونه رقم بخورد؛ انتخاب هایش در چینش کابینه است که کابینه جدید چه نگاهی در قبال سایر کشورها داشته باشند و عدم شناخت کافی از ترامپ و رفتار غیرقابل پیش بینی وی و همچنین اطلاعات ناکافی از کابینه احتمالی، هر نوع پیشداوری را درباره تصمیمات دولت جدید آمریکا در قبال سیاست های خارجی این کشور را با شک و تردید مواجه می سازد.
