از ادامه دیپلماسی ظریف در آسیا تا پیام محرمانه پوتین

به گزارش یوپنا به نقل از ایرنا، فرآیند تصمیم گیری برای نحوه مواجهه با بد عهدی های آمریکا که تازه ترین آن در تصویب قانون موسوم به ایسا تبلور یافته است، تداوم رایزنی های تهران – مسکو به ویژه برای مقابله با تروریست ها در سوریه و ادامه تور آسیایی رییس دستگاه دیپلماسی محورهای اصلی سیاست خارجی ایران در هفته گذشته بود.

به دنبال تمدید قانون داماتو موسوم به ایسا که سرمایه گذاری در بخش انرژی کشور را هدف قرار داده است شاهد واکنش های قاطع مقامات کشورمان و هشدار نسبت به هر گونه نقض برجام بودیم و هم طرف های متعاهد بر ضرورت حفظ آن تاکید کردند.
ظریف که شنبه گذشته به منظور شرکت در اجلاس قلب آسیا راهی هند شد در فرودگاه ایندرا گاندی دهلی نو گفت:تمدید تحریم ها ضد ایران از نظر جامعه بین المللی بی اعتباری دولت آمریکا را نشان می دهد.

وزیر امور خارجه افزود: کاری که کنگره آمریکا کرده است در صورتی که به امضای رییس جمهوری آمریکا هم برسد، اثر اجرایی ندارد.
رییس جمهوری شنبه گذشته هم در دیدار با لاورنتیف فرستاده ویژه پوتین با بیان این که نباید اجازه داد کشوری طبق امیال خود اقدامی برای تضعیف توافق انجام دهد، تصریح کرد: ایران همواره به تعهدات بین المللی خود پایبند بوده و خواهد بود و برای پایداری برجام سایر اعضای گروه ۱+۵ نیز باید به طور کامل به تعهدات خود عمل کنند.
فرستاده ویژه پوتین هم در این دیدار تاکید کرد: موضع روسیه در قبال برجام موضعی ثابت و مستحکم است و هیچ دلیلی برای تضعیف آن وجود ندارد.
از سوی دیگر یکشنبه گذشته و در روزی که لایحه بودجه تقدیم مجلس شورای اسلامی شد هم رییس مجلس شورای اسلامی و هم رییس جمهوری مواضع ایران را باردیگر تکرار کردند.
لاریجانی با تاکید بر این که «اقدام آمریکایی ها هیچ توجیهی از نظر تعهد بین المللی ندارد» از دولت خواست در واکنش به گستاخی کنگره آمریکا قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام به خصوص بندهای سه و هفت این قانون را هر چه سریع تر اجرایی کرده و گزارش آن را به مجلس ارائه دهد.
رییس جمهوری نیز به گزارش های متعدد آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر پای بندی جمهوری اسلامی ایران به توافق هسته ای اشاره کرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران همانطور که رهبرمعظم انقلاب اعلام فرمودند، هیچ گاه نقض کننده برجام نبوده و نخواهد بود. با این حال رییس جمهور این را هم گفت که ایران نقض برجام را از سوی هیچ یک از اعضا ۱+۵ تحمل نخواهد کرد و به آن پاسخ مناسب خواهد داد.
روحانی با یادآوری این که رییس جمهوری آمریکا موظف است با استفاده از اختیارات خود از تایید و بویژه از اجرای آن جلوگیری کند، تاکید کرد:چنانچه این مصوبه به اجرا گذاشته شود، نقض فاحش برجام بوده و پاسخ قاطعانه ما را به دنبال خواهد داشت. حتی امضای آن توسط رییس جمهوری آمریکا نیز خلاف تعهدات آمریکا می دانیم و با عکس العمل مقتضی روبرو خواهد شد.
وی در سخنرانی روز دانشجو در دانشگاه تهران هم تصریح کرد که تردید نداشته باشید اگر رییس جمهوری آمریکا این مصوبه را امضا و بعد تعلیق کند -آنها می گویند در مقام عمل بلا اثر می کند- حتی این مقدار را هم ما تخلف از برجام می دانیم که در برابر همین مقدار هم عکس العمل نشان خواهیم داد.
هیات نظارت بر اجرای برجام نیز در همین خصوص روز چهارشنبه جلسه ای تشکیل داد، اعضا در این جلسه با توجه به رفتار غیرقابل توجیه آمریکا در زمینه تعهدات این کشور در برجام،‌ اجرایی شدن این قانون را نقض ‏فاحش برجام دانستند.
همچنین در این جلسه پیشنهادهای مطرح شده در واکنش به اقدامات آمریکا مورد بررسی و تصویب اعضا قرار گرفت و با توجه به ‏سناریوهای احتمالی در آینده، برای هرگونه اقدام تصمیمات لازم را اتخاذ کردند. ‏
براساس این تصمیمات، اقدام دولت آمریکا بطور دقیق رصد خواهد شد و براساس تدابیر متخذه، متناسب با اقدام طرف مقابل، ‏واکنش لازم طبق مصوبات اجرایی خواهد شد.‏
غلامعلی خوشرو، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل روز چهارشنبه هفته گذشته نیز با ارسال نامه‌ای به بان کی‌مون دبیر کل سازمان ملل متحد اعلام کرد: دولت جمهوری اسلامی ایران مصوبه اخیر کنگره امریکا و تمدید قانون تحریم ایران (ایسا) تا پایان سال ۲۰۲۶ میلادی را مغایر تعهدات آمریکا بر اساس برجام می‌داند.
در این نامه از دبیرکل سازمان ملل متحد خواسته شده است که از همه طرف‌های برجام به ویژه آمریکا بخواهد تا به تعهدات خود پایبند بمانند. البته وزیر امور خارجه هم در سفر آسیایی خود بر لزوم اجرای دقیق تعهدات همه اطراف برجام بر این توافق تاکید کرد.

** ادامه همکاری ها تنگاتنگ ایران و روسیه در سوریه
در هفته های اخیر تحولات میدانی و سیاسی در خصوص سوریه هم به نقطه عطفی رسیده است.
ارتش و نیروهای مقاومت در سوریه شکست های سنگینی به تروریست ها وارد کرده اند به طوری که گفته می شود بخش اعظم شهر حلب از دست تروریست ها خارج شده است. چنانکه به گفته رامی عبدالرحمن رییس مرکز موسوم به دیده بان حقوق بشرسوریه (مقر آن در لندن) نیروهای دولتی توانسته اند کنترل مناطق «الشعار»، «ضهره عواد»، «جوره عواد»، «کرم البیک» و «کرم الجبل» را به دست گیرند.
حامیان تروریست ها که در سال های اخیر بار رویکردی تناقض آمیز موجب ادامه بحران از بین رفتن زیر ساخت های انسانی و اقتصادی سوریه شده اند روز دوشنبه در حمایت از تروریست ها پیش نویس قطعنامه ای را ارائه کردند.
پیش نویس قطعنامه شورای امنیت که دوشنبه هفته گذشته از سوی مصر نیوزلند و اسپانیا ارائه شده بود از سوی چین و روسیه دو عضو دائم شورای امنیت وتو شد، ونزوئلا به آن رای منفی داد و رای آنگولا هم ممتنع بود. این قطعنامه خواستار اعمال آتش‌بس یک هفته‌ای در شهر حلب سوریه شده بود.
به گفته ویتالی چورکین نماینده روسیه در شورای امنیت در این قطعنامه به خروج تروریست ها از حلب اشاره ای نشده است.

**تداوم رایزنی ها در منطقه ای تهران- مسکو
در هفته ای که گذشت آخرین رایزنی ها بین مقامات جمهوری اسلامی ایران و فرستادگان ویژه پوتین در امور سوریه و خاورمیانه انجام شد.
لاورنتیف نماینده ویژه رییس جمهوری روسیه در امور خاورمیانه در دیدار با رییس جمهوری گزارشی از آخرین رایزنی های انجام شده و تحولات میدانی در سوریه را به رییس جمهوری ارائه داد.
علی اکبر ولایتی رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در همین روز در حاشیه دیدار با لاورنتیف گفت: نماینده رییس جمهوری روسیه سفر فوری و مهمی به ایران داشتند و حامل پیامی از پوتین برای آقای روحانی رییس جمهوری ایران بودند.
پیامی که بدون اشاره به محتوای آن خبر آن از سوی روس ها هم تایید شد. در ادامه باگدانف نماینده ویژه پوتین در امور خاورمیانه هم دوشنبه گذشته وارد تهران شد و با حسین جابری انصاری معاون عربی وآفریقایی وزارت امور خارجه دیدار و تصریح کرد همه عناصر تروریستی باید از شهر حلب خارج شوند.
جابری انصاری هم در این دیدار از ضرورت تدوین طرح جامع و گسترش دایره رایزنی ها سخن گفت و این را هم گفت که نباید اجازه داد برخی بازیگران از مساله انسانی بعنوان یک سلاح و ابزار سوء استفاده کنند.
معاون وزیر امور خارجه با بیان این که راه گفت وگو و تفاهم بسته نیست برآمادگی جمهوری اسلامی ایران برای تسهیل توافقات منطقه ای در مسیر تحقق خواسته های ملتهای منطقه تاکید کرد.

**سفر آسیایی ظریف
همچنین در هفته ای که گذشت رییس دستگاه دیپلماسی به کشورهای هند، چین و ژاپن سفر کرد و فصل تازه ای در دیپلماسی آسیایی دولت تدبیر و امید رقم زد.
آسیا همواره نقش مهمی در راهبردهای کلان جمهوری اسلامی ایران داشته و دارد. چین، هند و ژاپن به عنوان قدرت های مهم در عرصه های سیاسی ،نظامی و اقتصادی از خریداران اصلی نفت ایران به شمار می روند.
هر چند جمهوری اسلامی ایران در هفته های اخیر توانست سهم تولید نفت خود در اوپک را به سه میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه برساند با این حال واقعیت این است که این تنها بخشی از راه است، رقابت در این عرصه و حفظ بازار تابع شرایط متعددی است که همراهی دیپلماسی سیاسی و اقتصادی را می طلبد.
ناندارا مودی نخست وزیر هند و شی جی پینگ رییس جمهوری چین در سال گذشته به تهران آمدند که در این سفرها اسناد مهمی به امضای دو طرف رسید، از مهم ترین اسنادی که در جریان سفر مودی به تهران به امضا رسید توافقن امه موسوم به چابهار بود که نقش مهمی در بهره گیری از ظرفیت های ژئوپلتیک شرق کشور دارد.
توسعه بندر چابهار می تواند راه هند به بازارهای اروپایی را هموار کند، افغانستان و کشورهای آسیای میانه را از بن بست خارج کند و ایران را در رقابت با بنادر حاشیه جنوب خلیج فارس در موقعیت برتر قرار دهد.
ظریف در هند شانزدهمین اجلاس قلب اسیا حضور یافت و از از خطر جهانی شدن تروریسم سخن گفت. وی در هند علاوه بر دیدار با مقامات هندی با اشرف غنی رییس جمهور افغانستان هم دیدار کرد.
ظریف در یکی از نشست ها در دهلی نو به روابط خوب و دوستانه بین جمهوری اسلامی ایران با دو کشور هند و پاکستان اشاره کرد و گفت که در صورت درخواست دو کشور، تهران آماده کمک به حل مسائل بین اسلام آباد و دهلی نو است اما برای این کار، بصورت دواطلبانه ورود نمی کند.
اعلام آمادگی وزیر امور خارجه ایران برای میانجیگیری با هدف کمک به حل اختلافات بین هند و پاکستان در رسانه ها و مطبوعات این دو کشور بازتاب وسیعی داشت.
سخنگوی وزارت امور خارجه پاکستان روز پنج شنبه با یادآوری اعلام آمادگی ایران برای کمک به کاهش تنش ها میان اسلام آباد و دهلی نو تصریح کرد: اسلام آباد از اعلام آمادگی ایران برای کمک به حل مسئله کشمیر بین هند و پاکستان استقبال می کند.
ظریف در ادامه تور آسیایی خود از هند راهی پکن شد تا پیگیر آخرین اقدامات برای توسعه روابط با چین باشد که به ویژه با سفر سال گذشته رییس جمهوری چین به ایران وارد مرحله جدیدی شده است.
یکی از محورها و اهداف سفرهای وزیر امور خارجه دولت یازدهم برگزاری نشست های مشترک با بازرگانان و تجار و مدیران شرکت های کشورها بوده است و تقریبا در همه سفرهای ظریف یکی از اهداف اصلی سفر چنین رویکردی بوده است.
در این سفر هم وزیر امور خارجه در نشست های فعالان اقتصادی چینی و ژاپنی شرکت کرد و از فرصت ها و ظرفیت های اقتصاد ایران با آنها سخن گفت و خاطرنشان کرد که ایران کشوری امن و باثبات برای سرمایه گذاران خارجی است.
علاوه بر این در هفته های اخیر به ویژه بعد از پیروزی ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا و بدعهدی آمریکایی ها در قبال تعهدات شان وزیر امور خارجه رایزنی گسترده ای با شرکا و قدرت های سیاسی و اقتصادی در دستور کار قرار داده است. در همین راستا مقامات چینی در دیدارهای جداگانه با وزیر امور خارجه کشورمان بر لزوم پای بندی همه اطراف برجام به این توافق تاکید و تصریح کردند که از برجام حمایت می کنند.
جان گائولی معاون نخست وزیر چین در دیدار با ظریف اظهارداشت: چین به عنوان دوست و شریک قابل اعتماد ایران تعهدات خود را به موجب برجام اجرا خواهد کرد.
در ادامه تور آسیایی وزیر امور خارجه از پکن به توکیو رفت تا بخش دیگر از رایزنی های دیپلماتیک در شرق آسیا را پیگیری کند.
وزیر امور خارجه در ژاپن با تاکید بر مردم پایه بودن نظام جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان کرد:ما یاد گرفته ایم که چگونه امنیت خود را بر پایه اتکا به مردم تضمین کنیم. اگرچه برای تعامل با دنیا آماده ایم اما اگر این رابطه قطع شود، نخواهیم مرد.
وی با بیان این که ما به همراه دوستان خود در جامعه بین المللی تلاش خواهیم کرد که برجام و اجرای آن ادامه پیدا کند،درباره تحریم های معاملات بانکی با دلار اظهارداشت: این آمریکا است که خود را با محدود کردن تعامل دلاری با ایران محروم کرده است.از این رو ما با دیگر کشورها با پول ملی خود آنها معامله می کنیم و با ژاپن نیز با ین و یورو معامله خواهیم کرد.
فومیو کیشیدا در دیدار با ظریف اظهارداشت: ژاپن برای حمایت و پشتیبانی از برجام تصمیم گرفته از طریق سازمان بین المللی انرژی اتمی در زمینه ایمنی هسته ای و پادمان به ایران کمک کند.
وزیر امور خارجه ایران هم از کیشیدا برای حضور در ایران دعوت کرد و یادآور شد: ما فهم مشترک خوبی در مورد استفاده از وام ینی (واحد پول ژاپن) برای توسعه و نوسازی دو نیروگاه حرارتی و همچنین برای فعالیت های علمی و فناوری در آینده داشتیم که قدم خوبی رو به جلو است.