روحانی با این فرمان ها نشان داده فرمان برجام را همچنان در دست دارد. این در حالی است که مخالفان داخلی برجام امید داشتند و دارند که تمدید تحریم ها را ایران نقض برجام از طرف همه بداند و خود نیز برجام را کنار گذارد.
دیروز سه شنبه ۲۳ آذر ۱۳۹۵ رییس جمهور روحانی دو فرمان جداگانه صادر کرد و چنان که پیش تر گفته بود به تمدید تحریم های داماتو که ایران آن را نقض برجام از جانب آمریکا می داند واکنش رسمی و عملیاتی نشان داد.
مخاطب فرمان اول وزیر امور خارجه و رییس تیم مذاکرات هسته ای است که مأمور پی گیری دیپلماسی و حقوقی شده است. جواد ظریف یک ماه فرصت دارد تا در این باره گزارش دهد. مخاطب فرمان دوم رییس سازمان انرژی اتمی است که بخش فنی برجام را هدایت می کند. ماموریت او «برنامه ریزی برای طراحی و ساخت پیشران های هسته ای در حوزه حمل و نقل دریایی» است و فرصت گزارش هم سه ماه تعیین شده.
در باره این دو حکم ۵ نکته را می توان یادآور شد:
۱- در هر دو نامه رییس جمهوری به مصوبات شورای عالی امنیت ملی و هیأت نظارت بر اجرای برجام اشاره کرده و در هر دو نهاد دست بالا را دارد. بنا بر این آقای روحانی با این فرمان ها نشان داده فرمان برجام را همچنان در دست دارد. این در حالی است که مخالفان داخلی برجام امید داشتند و دارند که تمدید تحریم ها را ایران نقض برجام از طرف همه و نه فقط آمریکا بداند و خود نیز برجام را کنار گذارد. رییس جمهور اما در نامه به جواد ظریف ۴ بار و در نامه به صالحی ۳ مرتبه از لفظ برجام استفاده کرده است.
۵- دستور پی گیری حقوقی به وزیر خارجه نشان می دهد رییس جمهوری موضوع را در چارچوب های بین المللی دنبال می کند. مخالفان داخلی برجام اما دوست دارند ایران با بیرون آمدن از توافق به عصر پیشا برجام بازگردد حال آن که روحانی اصرار دارد همچنان با زبان برجام با دنیا سخن بگوید و همجنان از حمایت اروپا و روسیه و چین درقبال رفتارهای احتمالی بعدی آمریکا برخوردار باشد.
بدین ترتیب می توان گفت روحانی هم واکنش نشان داده و مخالفان نمی توانند او را به انفعال متهم کنند و هم این واکنش به گونه ای نیست که آرزوی نقض توافق از جانب ایران تحقق یابد.
در واقع ایران هوشمندانه رفتار ترامپ را در دو ماه اول رصد می کند و موضع بعدی رییس جمهوری ایران پس از دریافت گزارش سه ماهه صالحی خواهد بود.
هر چند رییس جمهوری ایران با نگاه انتخاباتی این دو حکم را صادر نکرده اما این رویکرد در انتخابات ۹۶ به کار می آید. چرا که از دو حال خارج نیست. یا مخالفان خارجی را به عقب نشینی وا می دارد که یک موفقیت دیگر به حساب می آید یا با استقرار ترامپ اوضاع بغرنج می شود که باز مردم ایران در انتخابات آتی دو گزینه دارند:
اولی انتخاب کسی که با زبان حقوق و دیپلماسی با دنیا سخن می گوید و دومی رقیبی که به صورت احساسی می خواهد اساس برجام را بر هم زند نه آن که آمریکا را به نقض برجام متهم کند و برنامه ای هم برای پس از آن ندارد جز آن که غنی سازی را به قیمت بازگشت تحریم ها بالا ببرد.
