این روزها یکی از مسائل مطرح شده پس از آغاز دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، موضوع انتقال سفارت این کشور از تل آویو به بیت المقدس است، که به یکی از سوژه های خبری رسانه ها تبدیل شده است.
این روزها یکی از مسائل مطرح شده پس از آغاز دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، موضوع انتقال سفارت این کشور از تل آویو به بیت المقدس است، که به یکی از سوژه های خبری رسانه ها تبدیل شده است.
به گزارش یوپنا به نقل از سی ان ان، به نظر می رسد آمریکا به طور محتاطانه در راستای تحقق وعده ترامپ در خصوص تغییر مکان سفارت این کشور در سرزمین اشغالی گام بردارد. یک مقام ارشد دولتی، انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس را به عنوان یکی از اولویت های رئیس جمهور این کشور عنوان کرد و افزود: این اقدام به سرعت محقق نخواهد شد.
چرا انتقال سفارت خانه اینقدر حائز اهمیت است؟
در صورتی که ایالات متحده سفارت خود را به بیت المقدس منتقل کند، در واقع به این معنی خواهد بود که آمریکا، بیت المقدس را به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی به رسمیت می شناسد. این اتفاق به نوعی مخالفت با ۷۰ سال اجماع بین المللی و همچنین نشانه ای از پایان تلاش ها برای دستیابی به صلح میان اسرائیل و فلسطین است.
تاریخچه ای در این باب
سازمان ملل متحد برای تقسیم فلسطین در سال ۱۹۴۷ طرحی را تدوین و به تصویب رساند که به موجب آن شهر بیت المقدس به عنوان یک “شهر بین المللی”، مستقل در نظر گرفته شود، اما یکسال پس از آن به دنبال جنگی که به ارائه منشور استقلال اسرائیل منتج شد، این تقسیم بندی کنار گذاشته شد. زمانی که مخاصمات پس از تعیین مرز به واسطه موافقتانه متارکه جنگ در سال ۱۹۴۹ به پایان رسید – که به خط سبز معروف است، اسرائیل کنترل بخش غربی و اردن بخش شرقی بیت المقدس نیز بخشی از آن است را به دست گرفتند.
در جریان جنگ شش روزه ۱۹۶۷ ، اسرائیل بخش شرقی بیت المقدس را نیز اشغال کرد و از آن پس کل این شهر تحت حاکمیت اسرائیل است. به همین مناسبت رژیم غاصب صهیونیستی به واسطه یکپارچه شدن کنترل این رژیم بر کل بیت المقدس، عیدی را با نام “روز اورشلیم” در پایان ماه می و یا آغاز ژوئن تعیین کرد، اما فلسطینیان و بسیاری از مجامع بین المللی همچنان به بخش شرقی بیت المقدس را به عنوان پایتخت دولت آینده فلسطین می دانند.
آیا تا کنون کشوری در بیت المقدس سفارت خانه داشته است؟
آری، تا پیش از سال ۱۹۸۰ برخی از کشورها همچون: هلند و کاستاریکا در این شهر سفارتخانه داشته اند.
پس از آن چه اتفاقی افتاد؟
در جولای سال ۱۹۸۰، رژیم صهیونیستی قانونی را به تصویب رساند، که به موجب آن رسماً بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل اعلام شد و به موجب این قانون در همان سال شورای امنیت سازمان ملل متحد در واکنش به این اقدام اسرائیل، ضمیمه کردن بخش شرقی بیت المقدس به خاک این کشور را محکوم و طی قطعنامه ای، این عمل را نقض قوانین بین الملل عنوان کرد.
آیا کشورها پس از این قطعنامه سفارتخانه های خود را از این شهر خارج کردند؟
بله، در سال ۲۰۰۶، کاستاریکا و السالوادور آخرین کشورهایی بودند که سفارتخانه های خود را از بیت المقدس به تل آویو منتقل کردند.
کنسولگری ها چطور؟
برخی از کشورها همچون ایالات متحده، کنسولگری خود را در بیت المقدس حفظ کردند که البته در بخش غربی این شهر قرار دارد. کشورهای دیگری مانند: انگلستان و فرانسه در بخش شرقی بیت المقدس دارای کنسولگری هستند و آن را به عنوان نماینده اصلی کشور خود در قلمرو فلسطین می دانند.
موضع ایالات متحده در این میان چه بوده است؟
آمریکا تاکنون هرگز سفارتخانه ای در بیت المقدس نداشته و همیشه سفارتخانه این کشور در تل آویو قرار داشته و محل اقامت سفیر این کشور نیز در هرتزلیا واقع شده است.
موضوع تا حدی پیچیده است زیرا در سال ۱۹۸۹ رژیم صهیونیستی قطعه زمینی را به مدت ۹۹ سال به ایالات متحده در ازای سالی یک دلار اجاره داده تا سفارتخانه جدید خود را در این محل احداث کند ولی تاکنون هیچ اقدامی در این زمین صورت نگرفته و خالی مانده است.
در سال ۱۹۹۵ نیز کنگره آمریکا قانونی را تصویب کرد که به موجب آن ایالات متحده می بایست به منظور احترام به انتخاب اسرائیل نسبت به تغییر پایتخت، سفارتخانه خود را از تل آویو به بیت المقدس منتقل کرده و این تصمیم رژیم صهیونیستی را به رسمیت بشناسد.
چرا تاکنون این انتقال صورت نگرفته است؟
تمامی رؤسای جمهور ایلات متحده از سال ۱۹۹۵ –کلینتون، بوش و اوباما- همگی به دلایل امنیتی از این انتقال سر باز زدند. تصمیم گیری مجدد برای تغییر مکان این سفارتخانه در ماه می انجام خواهد شد.
در صورتی که ترامپ با تغییر مکان سفارتخانه از تل آویو به بیت المقدس موافقت کند، چه گزینه هایی پیش روی وی خواهد بود؟
نخستین گزینه پیش روی ترامپ ساخت و ساز زمین بلا استفاده ای است که اسرائیل از سال ۱۹۸۹ به آمریکا اجاره داده است و یا این که می تواند کنسولگری را که در بیت المقدس قرار دارد را به سفارتخانه تغییر دهد.
انتخاب نهایی ترامپ ممکن است بستن سفارتخانه این کشور در تل آویو و حضور سفیر برای انجام روال عادی کارها در بیت المقدس باشد.
واکنش اسرائیلی ها نسبت به این تصمیم چیست؟
دولت اسرائیل ضمن تمجید از این وعده ترامپ، از وی خواسته اند تا نسبت به عملی کردن آن اقدام کند.
نیر بارکات؛ شهردار بیت المقدس نیز به عنوان یکی از طرفداران پر و پا قرص انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس، درست چند روز پیش از مراسم تحلیف ترامپ، از وی خواست تا به وعده انتخاباتی خود جامه عمل بپوشاند.
فلسطینی ها در صورت تحقق این تصمیم چه واکنشی نشان خواهند داد؟
رهبران فلسطینی مصرانه، انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس را نقض قوانین بین المللی دانسته و آن را شکستی بزرگ در برقراری صلح در منطقه می دانند. محمود عباس با روی آوردن به رهبران سایر کشورها؛ همچون: ولادیمیر پوتین؛ رئیس جمهور روسیه و ملک عبدالله؛ پادشاه اردن به دنبال تلاش برای اعمال فشار بر ترامپ برای تغییر عقیده نسبت به این تصمیم است.
سازمان آزادی‌بخش فلسطین نیز این اقدام رژیم صهیونیستی را حاکی از لغو به رسمیت شناختن این دولت و فسخ کلیه توافقات صورت گرفته از سوی آن ها می داند.
به نظر می رسد به مجرد تحقق چنین تصمیمی، موجی از نا آرامی در قالب تظاهرات و خشونت های خیابانی قلمرو فلسطین و جهان عرب را فرا خواهد گرفت.
مترجم: میثم خاکپور
