برخی بر این باور هستند که با آغاز به کار دولت جدید آمریکا، چالش های ایران در منطقه خاورمیانه افزایش خواهد یافت و حتی نگرانی وقوع یک جنگ وجود دارد. از آن سو نیز برخی تصور می کنند رفتار و سیاست های رئیس جمهور جدید آمریکا برای ایران نوعی فرصت آفرینی است که می تواند ضمن نمایش چهره واقعی دولت آمریکا، حقانیت مواضع ایران در منطقه و جهان را ثابت کند.
برخی بر این باور هستند که با آغاز به کار دولت جدید آمریکا، چالش های ایران در منطقه خاورمیانه افزایش خواهد یافت و حتی نگرانی وقوع یک جنگ وجود دارد. از آن سو نیز برخی تصور می کنند رفتار و سیاست های رئیس جمهور جدید آمریکا برای ایران نوعی فرصت آفرینی است که می تواند ضمن نمایش چهره واقعی دولت آمریکا، حقانیت مواضع ایران در منطقه و جهان را ثابت کند.
اینجا پرسش این است که سیاست های جدید آمریکا قدرت و نفوذ ژئوپلیتیکی ایران در منطقه و جهان را دستخوش چه تغییراتی خواهد نمود و چگونه باید راهبردهای جدید آمریکا را خنثی کرد؟
به گزارش یوپنا به نقل از تابناک؛ با پایان یافتن دوران ریاست جمهوری «باراک اوباما» و آغاز ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» در آمریکا، سیاست های این کشور در برابر سایر کشورهای جهان دستخوش تغییرات جدی شد که از جمله آن، می توان به افزایش تهدیدها و محدودیت های این کشور برای ایران اشاره کرد. فارغ از پرسش هایی که در مورد چرایی و چگونگی این تغییرات طرح می شود، یکی از مهم ترین سؤال هایی که با وجود رفتار و شعارهای جدید «ترامپ» مطرح است، نوع و میزان اثرگذاری این کنشگری ها بر نفوذ و قدرت ژئوپلیتیکی ایران در منطقه و جهان است.
دکتر کیومرث یزدان پناه، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در رابطه با دولت پیشین آمریکا گفت: با نگاهی اجمالی به دوران هشت ساله ریاست جمهوری امریکا در دوره «باراک اوباما»، رویکرد مورد توجه وی به ایران به عنوان یک محور موثر ژئوپلیتیکی، همواره در محوطه جریمه سیاسی کاخ سفید، مبنای تصمیم گیری بود؛ هرچند مهم‌ترین دستاورد دولت اوباما در عرصه سیاست خارجی توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران بود، اهمیت راهبردی مسائل و چالش های استراتژیک با ایران، دغدغه ثابت سیاستمداران کاخ سفید در دوره اوباما بود که زاوایای متعددی را برای تجزیه و تحلیل طلب می کند.
وی افزود: هرچند نگرش «اوباما» به ایران، برگرفته از ذات استراتژی های برون مرزی امریکا به مناطق مختلف جهان و سیاست های راهبردی امریکا به ایران نشأت می گرفت، ساختار کلی دولت او در مواجهه با ایران متأثر از روح رئالیسم تهاجمی حاکم بر سیاست خارجی این کشور بود.
یزدان پناه در مورد نوع تعامل دولت اوباما با ایران به ویژه در ماجرای برجام ادامه داد: به نظر من در موضوع برجام، رفتار آمریکا صادقانه نبود؛ اما در نحوه تنظیم حقوقی و فنی، کار به گونه ای پیش رفت که از نظر سیاسی در اجرای برجام با خلأهای جدی مواجه شدیم و در نهایت وزن ژئوپلیتیکی ایران در سطح جهانی از این رخداد متأثر شد. از این روی، به نظر من «باراک اوباما» بر خلاف آنچه در ظاهر رفتاری خود نشان داد، هیچ وقت با مردم ایران صادقانه برخورد نکرد.
این استاد دانشگاه در مورد رئیس جمهور جدید آمریکا نیز گفت: «ترامپ» را باید محصول تفکرات نئورئالیستی در آمریکا دانست که تفکراتش با نوعی تفکر فردی نژادپرستانه درآمیخته است. در این تفکر ویژگی های متفاوت و متمایزی نهفته که نشان از دوران گذار آمریکا از خلأهای مقطعی و ورود به این کشور به دوران متفاوت دارد.
من فکر می کنم، سیاستمداران آمریکایی برای توجیه استراتژی ها و اقدامات خود، به عاملی نیاز دارند که به نظر می رسد در دوره دونالد ترامپ، ایران در خط مقدم این توجیه باشد. البته این خط فکری فقط برگرفته از ذهن فردی «ترامپ» نیست و قطعاً یک جریان فکری قوی پشت این برجسته نمایی ایران در مقطع کنونی توسط ترامپ وجود دارد.
وی در مورد نوع رفتار ایران در این مقطع زمانی و آرزوهای «ترامپ» در قبال ایران اضافه کرد: عقیده دارم «ترامپ» را نباید عصبانی کرد، چون او فردی غیر قابل پیش بینی است که در رأس حاکمیت، یک ابرقدرت قرار دارد، ولی فاقد عمق تفکر استراتژیک است. قطعاً آدم خطرناکی است که جنون در اقدام از ویژگی های این فرد است.
تصور می کنم، همه تلاش های ترامپ در سال های آتی برای تضعیف ایران و انزوای بیشتر ایران متمرکز خواهد شد و او از استراتژی «انزوا از بیرون و انسداد از درون» در این مسیر استفاده خواهد کرد.
استاد دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران در مورد دیگر اهداف دولت جدید آمریکا در قبال ایران گفت: نکته دیگری که نباید از آن غافل شد، این است که هم اکنون یک معامله بزرگ برای به زانو درآوردن ایران در آمریکا و با رهبری رئیس جمهور جدید این کشور در جریان است که باید مراقب بود این سیاست عملی نشود و با هوشمندی در واکنش ها از بروز هر گونه آسیب ممانعت کرد. در واقع، یکی از بزرگ ترین آرزوهای دولت جدید آمریکا را باید به زانو درآوردن ایران عنوان کرد.
این استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنانش و در مورد سیاست های صحیح قابل اتخاذ در برابر تهدید و فشارهای جدید، افزود: ما در شرایط گذار ژئوپلیتیکی قرار داریم و این شرایط ایجاب می کند تا موضع گیری ها بر اساس عقل و منطق صورت بگیرد. اگر بخواهم این موضوع را با مثال توضیح بدهم، باید بگویم نیاز است تا شرایط را به گونه ای هوشمندانه مدیریت کنیم که از کنار یک حیوان درنده، وحشی و پر زور که هر لحظه دنبال بهانه است تا دندان های تیزش را نشان بدهد، با نهایت تدبیر و عقلانیت عبور کنیم.
