رئیسجمهور با اشاره به نقش اساسی حاج مصطفی خمینی در ماجرای ۱۵ خرداد گفت: اگر بگوییم تلاش و مجاهدت او و البته سایر بزگان باعث شد جان امام حفظ شود اغراق نکردیم.
رئیسجمهور تاکید کرد: در سراسر کشور خفقانی حاکم بود. نام امام ممنوع بود. صدا و تصویر امام ممنوع بود. رساله امام ممنوع بود. نوشتههای امام ممنوع بود. حتی برای پخش رساله امام نام یک نفر دیگر را روی جلد رسالهها میزدند. رژیم فکر میکرد امام را تبعید کرده، عکس امام را ممنوع و رساله امام ممنوع شده بود.فکر میکردند از دل برود هرکس از دیده رود. نمیفهمیدند همه این کارها اثربخش نیست. مردم دلداده نهضت اسلامی و راهبر این نهضت هستند و این اعمال کودکانه در مسیر و راه مردم تاثیر نمیگذارد.
به گزارش خبرگزاری یوپنا، حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی در همایش چهلمین سالگرد شهادت آیتالله مصطفی خمینی عنوان کرد: برای مجلس بزرگداشت شخصیت بزرگ حوزوی و علمی و انقلابی ما از بیت بزرگ حضرت امام آیتالله سید مصطفی خمینی بعد از ۴۰ سال امروز به یاد آن روزها در اینجا گرد آمدهایم. شخصیت سید مصطفی خمینی از ابعاد مختلف جای بررسی و بهرهبرداری دارد از یک طرف جایگاه شخص او به عنوان عالم فقیه، مجتهد فیلسوف، عارف انقلابی مبارز و از طرف دیگر جایگاهی که ایشان در بیت امام و نهضت اسلامی داشت، باید مورد بررسی قرار گیرد.
جایگاه حاج مصطفی خمینی در انقلاب و نهضت ممتاز بود
وی افزود: مرحوم حاج مصطفی خمینی امید همه انقلابیون بود، نگاهش این بود که اگر خدایی ناکرده امام در میان ما نباشد فردی هست که بتواند این پرچم را بر دوش گیرد و نهضت را به ثمر نهایی برساند. از طرف دیگر ایشان به عنوان مشاور و معاون و یار بزرگ در کنار امام بود. آیتالله مصطفی خمینی تنها فرزند امام نبود، خود جایگاه ویژهای داشت در انقلاب و نهضت ما هم جایگاه او ممتاز بود.
روحانی یادآور شد: در ماجرای روز ۱۵ خرداد سال ۴۲ که از سحرگاه در سراسر قم ولوله ایجاد شد، امام را دستگیر کردند، جمعیت زمان طلوع آفتاب از همه جای قم به سمت منزل امام سرازیر شدند. حاج مصطفی از منزل خارج شد و با جمعیت وارد صحن حرم حضرت معصومه شدند. برخی مدرسین و فضلا از جمله آیت الله مرعشی حضور پیدار کردند و در قسمت شرقی صحن تجمع کرده بودند.
وی افزود: ایشان روی پله آخر نشستند و سخنرانها ایستاده سخنرانی کردند. چند نفر صحبت کردند و ماجرای شب قبل را بیان کردند. هر لحظه جمعیت بیشتر شد و کسی نمیدانست باید چه کند و به کجا برود. وسط این جمعیت عظیم زنان شمشیر به دست با عکس امام و با فریاد «یا مرگ یا خمینی» وارد صحن شدند، ورود زنها یک هیجان را در میان همه مردم بوجود آورد و اصرار مردم از حاج مصطفی این بود که اجازه دهند مردم از صحن خارج شوند ایشان یک لحظه با دست خود به سمت درب جنوبی اشاره کرد و با اشاره او جمعیت بیرون ریخت و به سمت پل آمدند و وارد خیابان شدند.
تلاش آیتالله مصطفی خمینی و بزرگان باعث شد جان امام حفظ شود
رئیسجمهور تاکید کرد: شعار جمعیت یا مرگ یا خمینی بود، مقداری که نزدیک چهارراه شدیم ماشینهای نظامی با چراغهای روشن و بوقهای ممتد وارد شدند و در آنجا برخی شهید شدند که برخی از آنها از زنان بودند و آن حادثه عظیم را مردم قم آفریدند.
اگر حادثه ۱۵ خرداد نبود به تصور من امام برای همیشه در زندان میماند
وی با بیان اینکه اگر حادثه ۱۵ خرداد نبود به تصور من یا جان امام در خطر بود و یا برای همیشه در زندان میماند، گفت: آن فداکاری و ایثار و حضور مردم در قم و تهران و ورامین و شهرهای دیگر ایران باعث شد رژیم احساس کند شخصیت امام شخصیتی نیست که بتوانند آن را حذف کنند یا جامعه را محروم کنند. کسی که در در داستان ۱۵ خرداد نقش اساسی داشت، حاج مصطفی خمینی بود اگر بگوییم تلاش و مجاهدت او و البته سایر بزگان باعث شد جان امام حفظ شود اغراق نکردیم.
به گزارش ایلنا، روحانی با اشاره به نقش آیتالله حاج آقا مصطفی خمینی در سال ۴۳ نیز اظهار داشت: در سال ۴۳ هم که امام دستگیر شد و در قم همه خیابانها توسط سربازها پر شد و همه مدارس توسط نیروهای نظامی محصور شد، کسی که راه افتاد و به خانه مراجع رفت تا از جان امام حراست کند، حاج آقا مصطفی بود. ایشان را دستگیر کردند و به تهران آوردند و وقتی ایشان از زندان آزاد شد بازگشتشان از زندان حرکت بزرگی در قم ایجاد کرد چون ایشان مستقیما به حرم رفت و طلبهها همه را خبر کردند و در راه بازگشت صحنها و خیابانها پر از مردم شده بود.
وی با یادآوری نقش آیتالله حاج آقا مصطفی خمینی در نجف و ترکیه تصریح کرد: ماندن حاج آقا مصطفی در ترکیه و حضور او در کنار امام بسیار تاثیرگذار بود. حضورشان در نجف هم موثر بود. نقش ایشان، نقش ممتاز در حفاظت از جان امام و نقش ممتاز از حرکت اسلامی بود. شخصیتی بود که دسترسی به او آسان بود. شخصی خاکی و متواضع که خیلی راحت در اجتماعات حضور مییافت؛ چه در قم و چه در نجف.
رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: در ظاهر خیلی در کنار امام حاضر نمیشد. امام معمولا حوالی نماز مغرب برای اقامه نماز به مسجد آیتالله بروجردی میرفت ولی حاج آقا مصطفی یک ساعت زودتر وارد حیاط آیتالله بروجردی میشد و روبهروی قبله در کنار دیوار با دیگر طلبهها گعده میکرد.
اقدام کودکانه رژیم مبنی بر ممنوعیت صدا، تصویر و رساله امام اثربخش نبود
روحانی با بیان اینکه آیتالله حاج آقا مصطفی خمینی شخصیتی در دسترس همه و شجاع که همواره یک یار فداکار در کنار امام راحل بود، خاطرنشان کرد: در همه این سالها نهضت اسلامی در جریان بود و فراز و نشیب داشت. سالهای ۴۸ و ۴۹ مقداری نهضت اسلامی فراز نداشت ولی سالهای ۵۶ و ۵۵ شرایط آسانتر شده بود ولی در سراسر کشور خفقانی حاکم بود. نام امام ممنوع بود. صدا و تصویر امام ممنوع بود. رساله امام ممنوع بود. نوشتههای امام ممنوع بود. حتی برای پخش رساله امام نام یک نفر دیگر را روی جلد رسالهها میزدند. رژیم فکر میکرد امام را تبعید کرده، عکس امام را ممنوع و رساله امام ممنوع شده بود و از دل برود هرکس از دیده رود. نمیفهمیدند همه این کارها اثربخش نیست. مردم دلداده نهضت اسلامی و راهبر این نهضت هستند و این اعمال کودکانه در مسیر و راه مردم تاثیر نمیگذارد.
وی با بیان اینکه سال ۵۶ خبر شهادت حاج آقا مصطفی واقعا جامعه ایران را تکان داد، ابراز داشت: این خبر اولا باور کردنی نیست از هرکس میپرسیدیم باورش نمیشد. همه فکر میکردیم شایعه است. بعدا این خبر مردم را عصبانی کرد. احساس مردم این بود. اینکه واقعه شهادت یا رحلت ایشان چگونه بوده، کاری ندارم. برداشت مردم شهادت حاج آقا مصطفی بود. مردم برایشان غیرقابل تحمل بود. این را مردم احساس میکردند.
ماجرای حاج مصطفی طوفان عظیمی را در جامعه ما به وجود آورد
روحانی افزود: مردم که به خیابان و صحنه آمدند همه ترسها کنار گذاشته شد؛ هیچکس نمیترسید نام امام را ببرد. این ترس فروریخت و اراده مردم و هیجان مردم ظهور و بروز پیدا کرد. در مسجد ارک تهران مجلس یادبودی به مناسبت هفتم حاج آقا مصطفی برگزار شد، همه بودند. از دانشگاهیان و مقامات سیاسی آن زمان که در احزاب مختلف فعال بودند، از علما و خطبا و دانشگاهیان و بازاریان، همه بودند. در حالی که مردم دیده بودند نظامیان آمده بودند و پشت بام مسجد و خیابانهای اطراف مسجد محاصره شده بود اما همه آمده بودند؛ هیچ کس در دلش ترسی نبود.
رئیسجمهور ادامه داد: ماجرای آقا مصطفی طوفان عظیمی را در جامعه ما به وجود آورد. من نمیدانم اگر این حادثه نبود این حرکت کی شروع میشد. این حرکت باعث شد حوادث دی ماه قم اتفاق افتاد؛ این حرکت باعث شد حوادث بهمن تبریز رخ داد؛ این حادثه رخ داد که چهلهها توانست رژیم را در فشار نهایی قرار دهد.
شهادت حاج مصطفی خمینی جایگاه جدیدی از عظمت روح بلند امام را نشان داد
وی افزود: ظاهر برخی امور خیلی دردناک است، تحمل آن بسیار سخت است، اما باطن آن ممکن است فرج و گشایشی باشد. امام و شخصیت و مقام او را همه میدانستند. اما به نظر من سخنرانی امام بعد از شهادت ایشان که الطاف خفیه را مطرح کرد، جایگاه جدیدی را از عظمت روح بلند امام نشان داد. ما در جلسه روحانیت مبارز این سخنرانی را گوش کردیم. همه اعضا بودند؛ شهید مطهری و شهید بهشتی هم بودند. ما نوار را برای اولین بار آنجا گوش کردیم. وقتی نوار گذاشته شد و همه سکوت بودند و گوش میکردند شهید مطهری نتوانست صبر کند وقتی امام گفت «الطاف خفیه» گفت «ببینید ببینید چه میگویند؟ این چه شخصیتی است.»
روحانی با بیان اینکه این سخنرانی نشان میدهد امام چه قدرت روحی داشت، گفت: ما که در عمرمان شخصیتی مثل امام ندیدیم. او یک استثنا بود. شاید در قرون گذشته هم یا نبوده یا کمتر بوده؛ علم که مهم نیست. حتی شجاعت و شهامت هم مهم نیست. این روح تربیت شده و عرفان عملی بالا و ضرر و تحمل در تاریخ بینظیر است. چه کسی حاضر میشود فرزند جوان و عالم و مجتهد خود را از دست بدهد، خم به ابرو نیاورد. این کار از بزرگان تاریخ و از اولیای خدا و انبیا و امامان معصوم ساخته است.
رییس جمهور ادامه داد: یک شخصیت اینچنینی برای نهضت اسلامی فدیه شد و این پدر نه راجع به ویژگیهای او صحبت کرد نه اسم او را برد فقط گفت نباید جزع و فزع کرد و گفت ما ظاهر امور را میبینیم این حادثه از الطاف خفیه خداوند بود.
سخنرانی امام بعد از شهادت فرزندش چیزی جز وحدت و اعتدال نبود
وی گفت: آن موقع که امام در نجف صحبت میکرد، موج و طوفان در ایران شروع شده بود. امام این موج را میدید؛ اما او شخصیتی بود که آینده را به خوبی میدید یا با هوش یا با عنایت امام به راحتی آینده را میدید. آدم خدمت امام مشرف میشد جمله اول را که میگفتی امام میدانست چه میخواهی بگویی. او گاهی با نگاه و گاهی با سکوت حرف میزد. شخصیت بی نظیر استثنایی در تاریخ بود وگرنه مگر میشد یک رژیم دو هزار ساله را سرنگون کرد؟ کسی فکر نمیکرد رژیمی که همه قدرتها پشت او بودند، سرنگون شود. از کشورهای عرب آن زمان یکی دو کشور مخالف شاه بودند اما همه حامی او بودند؛ امام با استبداد تنها نجنگید امام با استبداد و استعمار همزمان جنگید شخصیت والایی که هم بتها را شکاند هم مسیر را نشان مردم داد.
رییسجمهور ادامه داد: این چه روح بلندی بود؟ این چه صبر و استقامتی بود؟! امام در آن سخنرانی مفصل به مسائل داخل ایران اشاره کرد و فرمود این شرایطی ویژه است و گشایشی است که نباید آن را از دست بدهیم. فرمود همه باید در کنار هم قرار بگیرید. همه آن سخنرانی حضرت امام از آغاز تا پایان، جز وحدت و اعتدال هیچچیزی نیست.
امام به دانشگاهیان و روحانیت سفارش میکند که از هم فاصله نگیرند
وی افزود: امام به دانشگاهیان و روحانیت سفارش میکند که از هم فاصله نگیرند. حتی امام فرمود اگر یک روحانی در گذشته برای اینکه جاهلی را از جهل دربیاورد، به دربار رفت، به او حمله نکنید. امام فرمود حتی اگر خودم هم بدانم، ممکن است بتوانم کسی را آگاه کنم، چنین میکنم. امام فرمود روحانیت را متهم نکنید. امام فرمود متحد باشید.
رییس دولت دوازدهم ادامه داد: امروز هم باید گوش ما، آن پیام امام را بشنوند. آن پیام و ندای امام امروز هم برایمان کارکرد دارد. باید در کنار هم باشیم. امام اتفاقاً در آن سخنرانی از تعبیر «جناحها» استفاده میکند و میگوید جناحها از یکدیگر فاصله نگیرند. همین تعبیر را امروز هم میتوان بهکار برد. ما در اصول و اهداف متحدیم. یکی میگوید اگر به سمت راست برویم، سریعتر به هدف میرسیم و دیگری میگوید اگر به سمت چپ برویم، سریعتر به هدف میرسیم اما هدفمان یکی است.
امروز دیگر استبداد، مشکل ما در کشور نیست اما استکبار همچنان وجود دارد
رییس شورایعالی امنیت ملی یادآور شد: اینکه امام قدرت داشت با یک اعلامیه خود در نجف و پاریس، کشور را به حرکت دربیاورد، برای این بود که مردم امام را قبول کرده بودند. امام را بهعنوان راهبرِ عالمِ دانای هوشیار، و سیاستمداری که زبانش، زبان کل ملت و قلمش، قلم کل ملت ایران، پذیرفته بودند.
وی افزود: بزرگان زیادی در کشورمان بودند اما اعتمادی که به امام بود، به هیچکس نبود. این اعتماد و سرمایه اجتماعی بود که ما را پیروز کرد. این وحدت، فداکاری و ایثار مردم بود که ما را به پیروزی رساند.
روحانی خاطرنشان کرد: امروز در کشور ما آن دیکتاتور مستبد دیگر نیست. آن رژیم شاهنشاهی دیگر نیست. امروز دیگر استبداد، مشکل ما در کشور نیست اما استکبار همچنان وجود دارد. توطئههای دشمن همچنان ادامه دارد.
نگذارید اعتماد میان مردم و حاکمیت به هم بخورد
رییسجمهوری با بیان اینکه البته امروز ما در یک جایگاه بسیار بلندی قرار گرفتیم، خاطرنشان کرد: هیچوقت نبود که استکبار از امروز ذلیلتر باشد. شما لبنان، سوریه و حتی مردم مظلوم یمن را ببینید. استکبار امروز میخواست وضعیت عراق، سوریه و لبنان را شاهد باشد؟! چرا به دست و پا افتادند؟! چرا مرتباً در منطقه گردش کرده و این خانه و آن خانه میروند؟! امروز عظمت اسلام، عظمت جمهوری اسلامی از هر زمان دیگر بیشتر است. کجا هست که بدون ایران و بدون نظر ایران بتوان اقدامی سرنوشتساز انجام داد.
وی خاطرنشان کرد: علت این مسئله نیز آگاهی و وحدت ملت ما، و هوشیاری رهبر معظم ماست. همه در کنار هم هستیم و اگر فاصله بگیریم، این وحدت نخواهد بود. چه زمانی در تاریخ اتفاق افتاده که رییسجمهوری آمریکا حرفی بزند و تمام دنیا مخالفت کنند. امروز جز سه، چهار کشور کوچک و یک رژیم جعلی چه کسی از امریکا حمایت کرد؟!
رییسجمهوری با تاکید بر لزوم بیان ۲ نکته اعلام کرد: نکته اول اعتماد میان مردم و حاکمیت است. نگذارید این اعتماد برهم بخورد. دولت، نیروهای مسلح و در راس آن رهبری همه با هم حاکمیت این کشور هستیم و فکر نکنید اگر بخشی را تعضیف کنید، حاکمیت به هم نمیریزد. خیر! همه با همهچیز به هم میریزد.
اگر اشکال کوچکی در کشور وجود دارد آن را بزرگ نکنید
روحانی یادآور شد: اگر اشکال کوچکی در کشور هست، بزرگ نکنید. رسانههای بیگانه که کار خود را انجام میدهند. رسانههای داخلی ما نیز باید وظیفه سنگین خود را احساس کنند و به انجام برسانند. مردم ما به نظام اعتماد دارند و هر گامی برداریم که این اعتماد بیشتر شود، خدمت است به جامعه و کشور؛ و هر قدمی که برداریم که این اعتماد کم شود، قدرتمان کم میشود.
روحانی با بیان اینکه امید مردم را خدشهدار نکنید، اظهار داشت: مسیر ما، مسیر درست و دقیقی بوده است. ما موفقیتهای بسیاری داشتیم. از هیاهوی این و آن ترس و باکی نداشته باشیم. توافقنامه یک بینالمللی داریم که دولت امریکا ۹ ماه است که میگوید این توافق باعث شرمساری ماست و آن را بدترین توافق میداند اما هنوز نتوانسته است علیه این توافق کاری کند. این نشان از موفقیت و عظمت ملت ما، توانمندی دیپلماتهای ما و دیگر نیروهای ماست.
کسی نمیتواند درخصوص قدرت نظامی یک کشور حرف بزند
وی با اشاره به سخنان مداخلهجویان برخی از کشورها درخصوص توان دفاعی ایران تصریح کرد: ممکن است یک نفر درباره تسلیحات و توان دفاعی ایران حرف بزند. تسلیحات ایران مانند همه دنیا است. در جهان قوانین بینالمللی داریم که همه بر آن اساس عمل میکنند. نیروی نظامی ما باید بازدارنده باشد و در شرایط مبادا دفاع موثر انجام دهد. همه دنیا این گونه است.
رئیس شورای عالی امنیت ملی با بیان اینکه کسی نمیتواند درخصوص قدرت نظامی یک کشور که براساس قانون اساسی و دکترین نظامیاش طراحی شده حرف بزند، خاطرنشان کرد: ممکن است برخیها بخواهند حرف بزنند و ما مشکلی نداریم. ما هم حرفهای زیادی داریم. ما سوال میکنیم آن روز که ما مظلومانه در برابر متجاوز میجنگیدیم اسلحه به کی دادید؟ ما میپرسیم در شرایطی که مردم ما زیر هدف توپخانهای، موشک و بمباران دشمن بودند حاضر شدید سلاح پدافند هوایی به ما بدهید؟ توپ ضدهوایی ساخت اروپا که آنها متعهد به تعمیرش بودند برای تعمیر به اروپا ارسال کردیم. درست نکردند گفتند شما در شرایط جنگی هستید. گفتیم برگردانید گفتند نمیتوانیم چون شما در شرایط جنگی هستید.
کار دولت یازدهم این بود که این ظلم را از روی سر مردم برداشت و تحریم را شکست
روحانی افزود: آنها میخواهند درباره تسلیحات نظامی ما حرف بزنند. ما خیلی حرف داریم. بحث حضور ایران در منطقه فرار به جلو است. چه کسی منطقه را ویران کرده است؟ کی عراق را ویران کرد؟ کی تروریستها را درست و از آنها حمایت کرد؟ به این حرفها اعتنا نکنید. اگر روزی لازم باشد بلد هستیم چگونه جواب بدهیم. همیشه اینها در برابر سخن حق ما حرفی ندارند. راه ما، راه صحیح و استواری است. ما این مسیر را ادامه میدهیم. ممکن است مشکلاتی برای ما پیش بیاید؛ ما در برابر این مشکلات ایستادهایم.
وی با بیان اینکه تحریم ظلم به ملت ایران بوده است، ابراز داشت: تحریم کار غلط، نادرست و غیرعادلانهای بوده است. کار دولت یازدهم این بود که این ظلم را از روی سر مردم برداشت و تحریم را شکست. ما ظلم را برداشتیم. ممکن است کسی بگوید این ظلم صد در صد برداشته نشده و فقط ۸۵ درصد برداشته شده است. مگر باید حتما صد در صد تحریمها برداشته شود ولی اگر ۸۵ درصد برداشته شده قید آن را زد؟ باید صفر و صدی دید؟
در دنیای سیاست صفر و صد نداریم
رئیس جمهور با بیان اینکه در دنیای سیاست صفر و صد نداریم، عنوان کرد: ما در کشور به دنبال منافعمان هستیم و هرچه در چارچوب منافع و مصالح کشور ماست در این چارچوب حرکت میکنیم. ما مشکلی نداریم. امروز، روزی نیست که سخنانی گفته شود که مردم ما نسبت به آینده امیدشان تضعیف شود.
روحانی با بیان اینکه ما آینده بسیار خوبی خواهیم داشت، یادآور شد: ملت ما در مسیر درست در حال حرکت است. در منطقه قدمهای صحیحی برداشتیم. در زمینه هستهای قدمهای بسیار درستی برداشتهایم. قدمهای ما هیچ مشکلی نداشته است. در یک مذاکره در برابر قدرتهای جهانی هیچگاه آدم به صد در صد خواستههایش نمیرسد ولی صنعت هستهای را از دست ندادیم، ما تحقیق و توسعه را داریم، ما حقمان را باز پس گرفتیم. ما در برابر تهمتها، پروندههای ساختگی آنها را از بین بردیم و بسیاری از تحریمها برداشتیم.
لحن رئیسجمهور آمریکا نشان میدهد ملت ما مسیر درستی را انتخاب کرده است
وی با اشاره به سخنان روز گذشته رئیسجمهور امریکا بیان کرد: رئیسجمهور امریکا گفت چیکار کنیم اروپاییها میگویند ما در کار کردن با ایران منفعت داریم. خب آنها نمیتوانند ولی ما تنها میایستیم. این لحن را ببینید. نشان میدهد ملت ایران مسیر درستی را انتخاب کرده است البته اساس برای ما، تلاشهای خودمان است. باید جهاد و فداکاری کنیم. خدا نیز راه بر ما نشان میدهد.
رئیس دولت دوازدهم با بیان اینکه ما مسیر درستی را انتخاب کنیم و نباید تردیدی در این باره داشته باشیم، گفت: ما نباید تردید داشته باشیم. امید به آینده ضرورت است. به راحتی میتوانیم در برابر مشکلات بایستیم و از همه مشکلات عبور کنیم.
امام و بیت ایشان حق بزرگی بر گردن ما دارند
روحانی در خاتمه سخنانش اظهار داشت: درود بر امامی که برای ما، وحدت و انسجام آورد، نابودی دیکتاتوری و استعمار را آورد، خودباوری و بردباری آورد. درود بر روح فرزندان امام، حاج آقا مصطفی و حاج احمد آقا که در راه انقلاب تلاش و فداکاری کردند.
وی با اشاره به حضور خاندان امام در این همایش تصریح کرد: از خاندان بزرگ امام، از فرزندان و دختران بزرگ امام، از یادگاران امام، از حجتالاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی که یادگار امام در میان جمع ماست، برادران عزیز ایشان و سایر خاندن امام سپاسگذاری میکنیم. میدانیم امام و بیتش حق بزرگی بر گردن ما دارد و اگر حاج آقا مصطفی و حاج احمد آقا نبودند نمیتوانستیم شاهد آن همه موفقیتها باشیم. امام خیلی بزرگ بود ولی نیاز به یار و یاور مورد اعتماد داشت که یک روز این یار حاج آقا مصطفی و روز دیگر حاج احمد آقا بود.