معصومه آقاپور علیشاهی؛ عضو کمیسیون اقتصادی مجلس
بعضاً دخانیات به عنوان عاملی برای رونق اقتصاد مطرح می شود، اما نگاه اجمالی به اقتصاد دخانیات نشان می دهد:
– بازار محصولات دخانی در سال ۲۰۱۳ حدود ۷۸۳ میلیارد دلار تخمین زده شده است و تجارت برگ تنباکو کمتر از یک درصد تجارت جهانی محصولات کشاورزی را تشکیل می دهد.
– کشاورزی دخانیات عمدتا در کشورهای کم درآمد و تولید سیگار از تنباکو (بخش پر بازده از زنجیره تولید دخانیات) در کشورهای ثروتمند و در انحصار چند شرکت بین المللی می باشد.
– تجارت بین المللی سیگار در اختیار چهار شرکت بین المللی و شرکت ملی دخانیات چین است.
– شرکت ملی دخانیات چین به تنهایی حدود ۴۰ درصد از بازار جهانی سیگار را در اختیار دارد: انحصارگری با نقش رهبری بازار !!!
– درآمد کشورهای جهان از مالیات بر دخانیات در سال ۲۰۱۳ حدود ۲۶۹ میلیارد دلار بوده است در حالیکه کمتر از یک میلیارد دلار بر کنترل دخانیات صرف کرده اند.
– هزینه های اقتصادی و سلامتی دخانیات سالیانه حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلار تخمین زده شده است و بخش عمده این هزینه ها را کشورهای با درآمد پایین متحمل می شوند.
– حدود ۸۰ درصد از افراد سیگاری در کشورهای با درآمد پایین زندگی می کنند.
در این میان پژوهش های سازمان جهانی بهداشت نیز بیانگر این موضوع است که در هر هشت ثانیه یک تن در دنیا به علت استعمال دخانیات، جان خود را از دست می‌دهد. این مهم تنها پیامدهای مصرف دخانیات نیست، بلکه مجموعه ای از بیماری ها و مشکل های بهداشتی همچون سرطان ریه، بیماری های قلبی، ضایعات شنوایی، سرطان پوست، پوکی استخوان، سرطان رحم و سقط جنین و … در ارتباط با مصرف مواد دخانی در افراد ایجاد می شود و سلامت جامعه را به خطر می اندازد.
حال با بهره گیری از اطلاعات موجود، آیا نمی توان به این نتیجه رسید که توجه و رشد صنعت دخانیات بیش از آن که برای ما سودآور باشد، خود مانعی بر سر راه پیشرفت کشور است و نه تنها ما را از مزایای مادی آن بهره مند نمی سازد بلکه با افزایش مصرف در داخل علاوه بر سودی که عاید شرکت های انحصاری دخانیات می کند، ما را بیش از پیش به وابستگی صنایع دارویی رهنمون ساخته و تلفات ناشی از عوارض مصرف آن گریبان گیر بخش بهداشت و درمان کشور می شود.
