مقایسه میزان تولید علم در حوزه های مختلف نشان می دهد که سهم ایران از تولید علم در حوزه علوم انسانی و اجتماعی در دنیا افزایش یافته است.
مقایسه میزان تولید علم در حوزه های مختلف نشان می دهد که سهم ایران از تولید علم در حوزه علوم انسانی و اجتماعی در دنیا افزایش یافته است.
به گزارش یوپنا، از اهداف شورای تحول و ارتقای علوم انسانی می توان به برنامه ریزی برای تولید منابع علوم انسانی و معرفی آن در صحنه های بین المللی و همچنین برنامه ریزی برای تقویت تولید علم و نظریه پردازی در حوزه علوم انسانی اشاره کرد.
یکی از پایگاه های بررسی تولید علم که می توان تولید علم حوزه علوم انسانی و اجتماعی را در آن بررسی کرد پایگاه کلاریویت آنالتیکز (آی.اس.آی) است.
اطلاعات تولید علم جمهوری اسلامی ایران در پایگاه کلاریویت آنالتیکز (آی.اس.آی) نشان می دهد که سهم ایران از تولید علم علوم انسانی و اجتماعی دنیا از ۰.۴ درصد در سال ۲۰۱۲ به ۰.۶ درصد در سال ۲۰۱۷ رسیده است که از رشد ۴۷ درصدی حکایت می کند.
نمودارهای این پایگاه نشان می دهد از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ سهم ایران از تولید علم علوم انسانی و اجتماعی دنیا حدود ۰.۴ درصد بود که این رقم از سال ۲۰۱۶ به ۰.۶ درصد رسید. آخرین اطلاعات در سال ۲۰۱۸ دلالت بر سهم ۰.۷ درصدی ایران و رشد قابل توجه در این زمینه دارد.
نگاهی به حجم تولید علم در حوزه علوم انسانی و اجتماعی نشان می دهد که از سال ۲۰۱۲ تاکنون سالانه به طور متوسط بین ۴۰۰ هزار مقاله تا ۶۰۰ مقاله در این حوزه در سطح بین المللی تولید شده اند که حدود یک پنجم یعنی ۲۰ درصد تولید علم دنیا را شامل می شود.
از جمهوری اسلامی ایران در مجلات علوم انسانی و اجتماعی بین المللی دنیا در سال ۲۰۱۷ تعداد ۳ هزار و ۳۰۳ مقاله منتشر شده است. این رقم در سال ۲۰۱۲ تعداد یک هزار و ۹۷۵ مقاله بود که نشان از افزایش تعداد مقالات دارد.
در صورتی که سال ۲۰۱۷ را مبنای بررسی سهم کشور از تولید علم در حوزه های مختلف قرار دهیم سهم علوم کشاورزی، پایه، فنی و مهندسی و پایه از کل تولید علم دنیا به ترتیب حدود ۲.۴، ۲.۱، ۲.۸ و ۱.۳ درصد است.
در خصوص سهم علوم پزشکی باید به این نکته اشاره کرد که با توجه به ماهیت پژوهش های دانشگاه های علوم پزشکی تولید علم آنها فقط به شاخه علوم پزشکی محدود نمی شود، بلکه بخش قابل ملاحظه ای از تولید علم آنها در مجلات علوم پایه منتشر می شود. همچنین بخشی از تولید علم آنها در حوزه های فنی مهندسی، کشاورزی و حتی علوم اجتماعی نیز منتشر می شود.
از سوی دیگر رشته های موضوعی نیز در تولید علم حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی بررسی شده اند. تولید علم ایران در سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ نشان می دهد که جمهوری اسلامی ایران در رشته اقتصاد و تجارت بیشترین میزان تولید علم را داشته است اما با این وجود سهم ایران از تولید علم در دنیا در حوزه رشته علوم تربیتی بیشتر از سایر رشته های علوم انسانی است.
رشته حقوق با ۱۰۹ مقاله کمترین میزان تولید علم ایران در گروه علوم انسانی را دارد و تنها ۰.۱ درصد در تولید علم دنیا سهم دارد. نکته مورد توجه این است که میزان تولید علم دنیا در حوزه علوم انسانی و اجتماعی نیز در رشته اقتصاد و تجارت بیشتر از سایر رشته های این گروه است. پس از اقتصاد و تجارت، رشته روانشناسی در دنیا از میزان تولید علم بالاتری برخوردار است.
شورای تحول و ارتقای علوم انسانی یکی از شوراهای وابسته به شورای عالی انقلاب فرهنگی است و دارای کارگروه های تخصصی در رشته های مشاوره، علوم تاریخی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی، حقوق، روانشناسی، زبان و ادبیات خارجی، علوم سیاسی، علوم اقتصادی، فلسفه، فلسفه دین و کلام، فرهنگ، ارتباطات و رسانه، مطالعات زنان و خانواده، مدیریت، معماری و شهرسازی، هنر است.
در حال حاضر در کشور از میان دانشگاههای کشور، ۷۸ دانشگاه، دانشکده و موسسه آموزش عالی دولتی دارای رشته های علوم انسانی و علوم اجتماعی هستند. ۱۱۴ رشته علوم انسانی و اجتماعی در مقاطع کارشناسی پیوسته، کارشناسی و کاردانی دارای ظرفیت پذیرش دانشجو هستند. همچنین در مقطع کارشناسی ارشد علوم انسانی دارای ۴۱ مجموعه رشته است و در مقطع دکتری ۶۵ مجموعه رشته دارای ظرفیت پذیرش دانشجو هستند.
تعداد نشریات علمی – پژوهشی و نشریات علمی ترویجی یک هزار و ۲۷۳ است که از این تعداد ۷۰۲ مجله در گروه علوم انسانی و علوم اجتماعی هستند.
همچنین از تعداد ۹۳۰ هزار و ۴۸۲ داوطلب که در کنکور ۹۶ ثبت نام کردند، تعداد ۳۸۷ هزار و ۷۰۶ نفر پذیرفته شده اند که ۱۰۳ هزار و ۷۵۵ نفر در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، ۱۳۳ هزار و ۷۷۹ نفر در گروه آزمایشی علوم تجربی، ۱۱۹ هزار و ۱۷۹ نفر در گروه علوم آزمایشی علوم انسانی پذیرفته شدند.
از سوی دیگر آمارها نشان می دهد ۴۶.۱ درصد دانشجویان کشور در تمامی مقاطع در گروه علوم انسانی تحصیل می کنند./مهر
