علت گرانی‌های از نظر وزیر سابق اقتصاد و رئیس پیشین بانک مرکزی

وزير سابق اقتصاد و دارايي و رئيس کل پيشين بانک مرکزي دليل گراني هاي اخير ارز را رشد ۱۵۰ درصدي نقدينگي طي چهار سال دولت يازدهم دانست و گفت: اين اتفاق باعث شد که ارزش ريال کم شود، اصلا اين طور نيست که دلار گران شده است بلکه ريال به دليل چاپ پول و افزايش دو و نيم برابري نقدينگي کم ارزش شده است. طهماسب مظاهري، وزير اسبق اقتصاد و دارايي و رئيس کل پيشين بانک مرکزي درباره گراني ارز گفت: ارائه راه حل براي اين مشکل منوط بر اين است که اول عوامل ايجاد کننده مشکل را بررسي کنيم. وي افزود: يکي از علل گراني هاي اخير ريشه اش در اين است که ما در دوازده سال گذشته چه در دولت احمدي نژاد و چه در دولت روحاني از طريق ايجاد نقدينگي تامين منابع کرديم.

مظاهري ادامه داد: اين تامين منابع موجب رشد نقدينگي بسيار بيشتراز رشد توليد ناخالص داخلي شد که البته يک امر بديهي و اجتناب ناپذير است، هرگاه رشد نقدينگي بيشتر از توليد ناخالص شود اين اختلاف نقدينگي تورم ايجاد مي کند. رئيس کل پيشين بانک مرکزي با بيان اين که چه زماني تورم ايجاد مي شود گفت: زماني تورم در کشور ما به وجود آمد که نقدينگي رشد و ايجاد شده، بنابراين اين گراني ها، گراني هاي يکي دو ماهه اخير نيست. اين گراني نتيجه ۵ سال گذشته دولت آقاي روحاني است. طهماسب مظاهري با اشاره به اين که گران شدن ارز و ديگر مسائل به علت افزايش نقدينگي براي تامين مخارج دولت است، خاطر نشان کرد: در همان سال، روز و ثانيه اي که مصوبه اي تنظيم شد که به نقدينگي اضافه کردند تا هزينه هاي دولت را تامين کنند آن زمان اين رشد نقدينگي موجب تورم شد و اين تورم و گراني آن لحظه ايجاد شده است.

وزير اسبق اقتصاد و دارايي راه مهار تورم را کنترل نقدينگي و تقاضا در بازار دانست و تاکيد کرد: دولت براي مهار تورم بايد با استفاده از ابزار هاي اقتصادي، قانوني و اداري کنترل عرضه و تقاضا را در دست گيرد تا نقدينگي ايجاد شده تبديل به تقاضاي کالا و خدمات در بازار نشود. وي در ادامه گفت: مسلما نمي شود هميشه اوضاع را کنترل کرد به عنوان يک اصل خدشه نابذير و غير قابل اجتناب روزي مي رسد که دولت توان کنترل و انسداد نقدينگي را براي اين که تبديل به تقاضاي کالا و خدمات نشود، از دست مي دهد درهمان لحظه است که اين نقدينگي اضافي بازار را مانند سيلي شديد در برمي گيرد هرچند که مقدارش کم هم باشد اما اتفاقي است که افتاده و اشتباهي است تحت عنوان عليت و هم زماني که ممکن است مسئولين بکنند. وي خاطرنشان کرد: به طور مثال من دوستي داشتم از ورزشکاران تيم ملي که ورزشش را کنار گذاشته بود اما هرروز يک دست کله پاچه مي خورد و بعد از حدود سه سال روزي به کوه رفت و قلبش گرفت اما بعد از بستري شدن بهبوديش را به دست آورد، در اين مثال نکته اي که وجود داره اين است که علت سکته، خوردن آن کله پاچه هايي بود که طي اين سه سال خورده بود اما اين گرفتن قلب همزمان شده بود با رفتن به کوه، نتيجه اشتباهي که ديگران مي توانستند بگيرند اين بود که کوه رفتن باعث انسداد رگ هاي قلبش شده در حالي که علتش خوردن مکرر کله پاچه و ورزش نکردن بود.

طهماسب مظاهري تصميمات نادرست طي سال هاي متمادي را دليل گراني و تورم دانست و گفت: اين مثال، مصداق بارز گراني هاي اخير و نرخ ارز است، آنچه که در حال حاضر اتفاق افتاده حاصل آن بي مبالاتي ها و بي دقتي هايي است که دولت جمهوري اسلامي در دوازده سال اخير انجام داده است. رئيس پيشين کل بانک مرکزي با اشاره به اين که نقدينگي درابتداي کار دولت يازدهم يک سوم پايان دولت بود اذعان داشت: وقتي روحاني دولت را تحويل گرفت نقدينگي ۶۰۰ هزار ميليارد تومان بود و در آخر دولت هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان شد يعني دو و نيم برابر، در واقع طي چهار سال ۱۵۰ درصد رشد داشتيم. وي افزود: ۱۵۰ درصد رشد نقدينگي طي چهار سال درشرايطي بوده است که رشد اقتصادي حدود ۱۰ درصد بوده است. بنابراين اين اتفاق باعث شد که ارزش ريال کم شود، اصلا اين طور نيست که دلار گران باعث شد که ارزش ريال کم شود، اصلا اين طور نيست که دلار گران شده بلکه ريال به دليل چاپ پول و افزايش نقدينگي کم ارزش شده است.

مظاهري تقاضاي اضافه را ناشي از افزايش نقدينگي دانست و گفت: نکته تکميل کننده موضوع اين است که وقتي همچين خطاي سياست گذاري اتفاق مي افتد، يعني وقتي اين نقدينگي تبديل به تقاضاي کالا و خدمات مي شود ديگر اين تقاضاي کالا و خدمات عادي و حالت طبيعي بازار نيست، روزي که تقاضاي اضافه بر نياز معمولي و روزمره براي حفظ و بالابردن ارزش دارايي وارد بازار مي شود باعث رشد انفجاري قيمت ها خواهد شد، اتفاقي که در حال حاضر شاهد آن هستيم. وزير اسبق اقتصاد و دارايي در پايان راه خروج از اين وضعيت را هم سطح شدن رشد نقدينگي با رشد توليد ملي دانست و تاکيد کرد: در حال حاضر تقاضايي که وارد بازار شده است بيش از حد نياز است که علت گراني هاي اخير است و راه حلش اين است که دولت با تصميمات منطقي و معقول نسبت به کاهش رشد نقدينگي اقدام کند به طوري که رشد توليد ملي با رشد نقدينگي برابر شود.