سونامی گسیل دانشآموزان به سمت رشته علوم تجربی کار را به جایی رساند که وزارت علوم در اقدامی تبعیضآمیز، خلقالساعه و عجیب اعلام کرده است دانشآموزان تجربی میتوانند در رشتههای ریاضی و انسانی هم انتخاب رشته کنند!
ورود نامتوازن به رشتههای دانشگاهی مشکل امسال نظام آموزش عالی نیست. این موضوع چندسالی میشود که گریبانگیر دانشگاههای کشور شده و هر سال نیز بیشتر میشود. معضلی که وزارت علوم، بخشی از آن را متوجه وزارت آموزشوپرورش میداند و معتقد است، مسیر اشتباه هدایت تحصیلی در مدارس و عدم آگاهی بخشی درست در این زمینه، منجر به بحران فزاینده داوطلبان یک رشته خاص شده است. پیش از این هم طبق اعلام سازمان سنجش آموزش کشور حدود ۶۵ درصد متقاضیان ورود به دانشگاهها در سال ۹۷ داوطلب حضور در گروه آزمایشی تجربی معرفی شدند. در اینباره تأکید شد که تنها یکسوم این داوطلبان در رشتههای علوم تجربی پذیرفته میشوند. حالا رقابت ۶۴ درصدی برای پزشکشدن کار را به جایی رساند که وزارت علوم برای این بحران دست به اقدامی تبعیضآمیز و بدون اطلاع قبلی زده و شانس قبولی در رشته ریاضی و انسانی را نیز برای کنکوریهای تجربی باز گذاشته است. این اقدام عجیب از اساس فلسفه انتخاب رشته و کنکور را زیر سؤال برده است.
تقریباً سه، چهار سالی می شود که رفتهرفته با یک موج هجومی از سوی دانشآموزان برای تحصیل در رشته علومتجربی و به طبع آن ادامه تحصیل در رشتههای زیرمجموعهاش در دانشگاههای کشور مواجه هستیم. چیزی که در سایه غفلت مسئولان و عدم آگاهیبخشی درست به دانشآموزان تحت عنوان هدایت تحصیلی برای انتخاب رشته، خطر بحران را گوشزد میکرد. بحرانی که امروز به دلیل تمایل جمعیت دانشآموزی به سمت گروه علومتجربی و خالیشدن سهم علومریاضی و فنی تحقق پیدا کرده است. برخی جو روانی و تأثیر موقعیت اجتماعی را دلیل اصلی این تمایل میدانند و برخی معتقد هستند، فراهمنبودن زمینههای شغلی در علوم پایه و انسانی دلیل اصلی عشق پزشکشدن میان دانشآموزان است؛ عدهای هم درآمدزایی بالای این رشته را مؤثر بر تمایل داوطلبان میدانند. اما در حالت کلی آنچه مشخص است، آمار بالای شرکتکنندگان و داوطلبان این رشته است. فارغ از ظواهر امر، البته آموزشوپرورش هم در این زمینه بیتقصیر نیست. مسیر اشتباه هدایت تحصیلی در مدارس طی چند سال اخیر از جمله نقدهایی که متوجه مسئولان میشود و حتی وزارت علوم هم انگشت اشاره را به سمت این وزارتخانه گرفته است.
هدایت تحصیلی آموزشوپرورش موفق نیست
در همین رابطه، مجتبی شریعتینیاسر معاون آموزشی وزارت علوم درباره مشکلاتی که در توازن بین رشتههای مختلف ایجاد شده معتقد است، آموزشوپرورش در بخش هدایت تحصیلی آنگونه که باید موفق عمل نمیکند و آنچه شاهد هستیم، حکایت از آن دارد دانشآموزانی که به دانشگاه میآیند به خوبی هدایت نشدهاند.
معاون آموزشی وزارت علوم با توضیح کامل درباره مشکلاتی که در توازن بین رشتههای مختلف ایجاد شده است، اظهارداشت: امسال ۵۰ درصد داوطلبان پشتکنکوری و ۵۰ درصد سال اولی بودند که ۶۴ درصد در گروه تجربی رقابت کردند و این مسئله عدم توازن جدی را تداعی میکند که چرا دانشآموزان تصور میکنند، تنها راه موفقیت در گروه تجربی است.
اما در این میان، اقدام وزارت علوم برای جبران و پاککردن معضلی که از سمت آموزشوپرورش به وزارت علوم رسیده ، جالب توجه است. طبق گفته شریعتی نیاسر از امسال داوطلبان گروه تجربی میتوانند رشتههای گروه ریاضی و انسانی را هم انتخاب کنند و شانس قبولی آنها نیز افزایش پیدا میکند!
این تصمیم وزارت علوم در حالی است که پیش از این نیز محمدحسین طیرانی نایب رئیس اتحادیه دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی پیشنهاد داده بود، داوطلبان علوم تجربی پس از انتخاب رشته در علوم تجربی، در رشتههای علومانسانی و ریاضی نیز ثبتنام کنند تا از این طریق به توزیع ناعادلانه کمک کنند.
مفسدههای یک تصمیم عجولانه
در واقع میتوان گفت، هر چند که چنین اقدامی از سوی وزارت علوم برای افزایش قبولی داوطلبان تجربی و پرکردن بیش از ۱۰۰ هزار صندلی خالی رشته ریاضی و انسانی است، اما تصمیمی کاملاً ناعادلانه در حق سایر داوطلبان ریاضی و بهخصوص علوم انسانی است. به موجب این اقدام اگر داوطلبان علوم انسانی تا قبل از این میتوانستند با رتبه حداکثری یک دانشگاه خوب، شانس قبولی داشته باشند، اما با این تصمیم قطعاً در صورت کسب رتبه حداقلی هم شانس قبولی آنها کمتر از نصف خواهد شد. از سوی دیگر، شاید داوطلبان رشته تجربی به دلیل تشابه برخی دروس، قرابتی با دروس ریاضی داشته باشند و قادر به چنین انتخابی باشند، اما قطعاً هیچ نزدیکی بین دروس و علاقهمندی یک داوطلب تجربی و انسانی وجود ندارد. کمااینکه با اتخاذ چنین تصمیمی تکلیف پیش نیازهای ابتدایی دروس دانشگاه چه میشود؟ !
وزارت علوم نباید جبران یک روند اشتباه در آموزش و پرورش را با یک تصمیم اشتباهتر جبران کند، تصمیمی که تبعیض علیه داوطلبان ریاضی، انسانی و حتی هنر و زبان است. اگر قرار بر چنین روندی باشد، عدالت حکم میکند که راه برای سایر داوطلبان دیگر رشتهها هم باز و هموار شود، چراکه مازاد داوطلب تجربی بهانه خوبی برای اتخاذ چنین بیعدالتی و تبعیضی نخواهد بود.
اساساً اگر بناست تجربیها بتوانند در ریاضی و انسانی هم انتخاب رشته کنند، چرا ریاضیها نتوانند در انسانی و تجربی انتخاب رشته کنند؟ چرا انسانیها نتوانند در ریاضی و تجربی انتخاب رشته کنند؟ ! دو گروه زبان و هنر هم به همین نحو! با این تفاصیل اساساً چه نیازی به انتخاب رشته و چه نیازی به کنکور است؟ ! همه دانشآموزان پس از دیپلم در همه رشتهها انتخاب رشته کنند!
غایبان هم انتخاب رشته کنند!
زیرسؤال رفتن کنکور و فلسفه رقابت وقتی پررنگتر میشود که امسال شرایط انتخاب رشته برای غایبان کنکور هم مهیا شده است. طبق اعلام حسین توکلی مشاور عالی سازمان سنجش داوطلبانی که در آزمون سراسری سال ۹۷ ثبتنام کردهاند، اما در جلسه آزمون غایب بودند و افرادی که در آزمون سراسری ثبتنام نکردهاند هم میتوانند برای انتخاب رشته اقدام کنند.
براساس این تصمیم آن دسته از داوطلبانی که حتی در آزمون سراسری ثبتنام نکرده بودند، میتوانند با مراجعه به سایت سازمان سنجش و پرداخت هزینه ثبتنام به مبلغ ۲۲ هزار تومان از طریق سیستم پرداخت الکترونیکی، نسبت به ثبتنام و تکمیل فرم انتخاب رشته (حداکثر ۱۵۰ کدرشته) به روش اینترنتی اقدام کنند. داوطلبانی هم که در آزمون سراسری سال ۹۷ ثبتنام کرده ولی در جلسه آزمون غایب بودند، اصلاً نیازی به ثبتنام مجدد هم ندارند و میتوانند بدون ثبتنام انتخاب رشته کنند.
منبع: روزنامه جوان