سید محمدهادی ایازی؛ معاون اجتماعی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
یکی از مفاهیم بنیادین در اجتماعی شدن سلامت که کلان‌راهبرد وزارت بهداشت در دوره جدید به شمار می‌رود، مشارکت اجتماعی است. تحقق مشارکت اجتماعی به شیوه‌های گوناگونی از جمله با حضور و بروز تشکل‌ها می‌تواند روی دهد. تشکل‌های مدنی، سازمان‌های غیردولتی و مردم‌نهاد، موسسات خیریه و نیکوکاری و انواع دیگر تشکل‌ها می‌توانند در بالا بردن و افزایش سلامت و آگاهی همگانی در این زمینه نقشی بی‌مانند بازی کنند. نقشی که دستگاه‌ها و نهادهای دولتی در کشورهای مختلف از پیش‌رفته تا در حال توسعه از انجام آن ناتوان بوده‌اند؛ چرا که تنها ۲۵درصد تولیت امور سلامت در اختیار مدیریت نظام سلامت قرار دارد و مابقی از طریق مشارکت و همکاری‌های بین‌بخشی در سطوح گوناگون آن روی می‌دهد.
تشکل‌ها با خاستگاه مردمی خود و برآمدن از سطح جامعه، به افزایش سواد و سطح سلامت و مطالبه‌گری مردمی و اجتماعی در همین راستا دامن می‌زنند که بسیار ارزشمند است. تشکل‌ها با رویکرد مطالبه‌گرانه و مشارکت‌جویانه، دستگاه‌های مختلف دولتی و غیردولتی را وادار به انجام وظایف و پذیرش مسوولیت اجتماعی خویش در موارد مختلف مانند محیط زیست، حقوق شهروندی و سلامت می‌کنند.
در ایران نیز تشکل‌های بسیاری در حوزه‌های مرتبط با سلامت شکل گرفته است که به ایفای نقش خود برای سلامت جامعه به طور کلی یا بخش‌هایی از آن به عنوان جامعه هدف خویش می‌پردازند. تشکل‌هایی که روز به روز تلاش می‌کنند مستقل‌تر، بهتر و روزآمدتر به ایفای نقش و وظایف خویش بپردازند.
وزارت بهداشت هم تشکل‌ها را در کنار و همراه خود در راه دستیابی به سلامت جامعه و اجتماعی شدن سلامت می‌داند و می‌کوشد تا آن جا که امکان دارد پشتیبان ایشان باشد و از ظرفیت‌هایشان در این راه بهره ببرد.
علاوه بر آمارهایی که از افزایش کمی و کیفی تشکل‌های حوزه سلامت در دور جدید می‌توان ارایه داد، می‌بایست به نوع دیگری از تشکل‌ها اشاره کرد. نهادهایی که علی‌رغم نوپایی، تازگی و کم‌شماری، در عصر تکنولوژی‌های نوین ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی، می‌توانند و می‌بایست نقشی بزرگ در راه سلامت همگانی بازی کنند چنان که در بسیاری از کشورها اتفاق افتاده است و امتحان خود را با فراهم آوردن زیرساخت‌های مناسب و لازم از سوی دولت‌ها پس داده و تجارب موثری در این زمینه بر جای نهاده‌اند. وزارت بهداشت نیز در این زمینه ورود کرده است و به زودی با فراهم‌آوری زیرساخت‌ها، خبرهای خوشی شنیده خواهد شد.
استارت‌آپ‌های سلامت با رویکردهای نوین، نوآورانه و دانش‌بنیان خود، به زودی خواهند توانست بخش گسترده‌ای از سلامت جامعه را در اختیار خود بگیرند و حتا به یاری دیگر تشکل‌ها و نهادها بیایند تا هر چه کارآمدتر به ارایه خدمات سلامت به بخش‌های مختلف جامعه بپردازند.
نشست‌های گوناگونی با مسوولان و مدیران این کسب و کارهای نوپا برگزار شده است که برکات آن شامل حال مردم بزرگ ایران خواهد شد.
نکته دیگری که در راستای افزایش مشارکت اجتماعی سلامت قابل ذکر و توجه است، راه‌اندازی کانون‌‌های سلامت در محلات سراسر کشور است. این کانون‌ها زمینه‌ای مناسب برای توانمندسازی و تاثیرگذاری مستقیم مردم در سلامت خویش و دیگر افراد جامعه خواهد بود. کانون‌هایی که از طریق برگزاری مجامع سلامت محله، در تصمیم‌سازی‌های سلامت، این بار از پایین به بالا ایفای نقش خواهند کرد.
۲۲ مرداد، روز تشکل‌ها و مشارکت اجتماعی را به همه فعالان خرد و کلان آن در حوزه‌های مختلف به ویژه در عرصه سلامتی، شادباش می‌گویم و آرزوی پیروزی یکایک‌شان را دارم.
🖋
