پویان خوشحال
واژه‌ها در کنار هم معنا پیدا می‌کنند. اگر از کوتاهی سخن به میان آوریم، حتما بلندی وجود داشته است. از این‌رو واژه فقر در کنار ثروت معنا پیدا می‌کند و جمعیت چند صد میلیونی فقرا در جهان نیز در کنار سرمایه‌داران! جمعیت زیاد فقرا در جهان باعث شده آنها را به نام‌های مختلفی بنامند.
فقر مطلق و فقر نسبی از جمله همین موارد است. اصطلاحاتی که تنها قالبی است برای قرار دادن افراد در آن تا بدانند تا چه میزان در نداری این دنیا سهیم هستند. نام‌گذاری روزی برای فقیران با نام «ریشه‌کنی فقر» را نیز می‌توان تنها یک روز قلمداد کرد؛ نه بیشتر! روزی که به افراد یادآوری می‌کند، فقر هیچ‌گاه ریشه‌کن نخواهد شد!
بیش از ۲۶ میلیون ایرانی در فقر مطلق!
فقر مطلق به این معنی است که افراد به نیازهای ابتدایی زندگی دسترسی نداشته باشند. آب آشامیدنی، تغذیه سالم، خدمات بهداشتی، آموزشی و … برای این افراد مهیا نیست. براساس آمار در این کره خاکی حدود ۱ میلیارد نفر در فقر مطلق زندگی می‌کنند. در ایران براساس آماری که حسین راغفر در فروردین ماه ۹۷ عنوان کرده است، ۳۳ درصد جمعیت کشور دچار فقر مطلق هستند. به عبارتی از جمعیت ۸۰ میلیونی کشورمان، بیش از ۲۶ میلیون نفر در فقر مطلق به سر می‌برند.
گفتنی است حسن روحانی، رئیس جمهوری کشورمان در خرداد ماه سال ۹۶ عنوان کرده بود: « تلاش‌مان این است که فقر مطلق را در سال ۱۴۰۰ از بین ببریم.» تلاشی که تا این لحظه هیچ دست‌آوردی در بر نداشته!
۴۰ درصد ایرانی ها در فقر نسبی زندگی می‌کنند
در طبقه بالاتر از فقر مطلق، نام فقر نسبی به چشم می‌خورد. این افراد دچار کاستی‌های در زندگی هستند که این کاستی‌ها نسبت به افراد دیگری که در آن جامعه زندگی می‌کنند، ناشی می‌شود.
این افراد که بخش زیادی از هر جامعه‌ای را شامل می‌شوند در ایران به گفته بهروز بنیادی، عضو مجلس شورای اسلامی حدود ۴۰ درصد افراد را تشکیل می‌دهد؛ یعنی جمعیتی بالغ بر ۳۲ میلیون نفر!
اعدادی که در گزارش ذکر شده ، مربوط به اواخر سال ۹۶ و اوایل سال ۹۷ بوده است. در نتیجه وضعیت معیشت مردم کشورمان در ماه‌های اخیر که دچار بحران اقتصادی شده است، هنوز مشخص نیست اما پیش‌بینی اینکه این اعداد افزایش محسوس داشته‌اند، باورپذیر به نظر می رسد.
۸۲۰ میلیون گرسنه در جهان
در دنیای فقیران افرادی زندگی می‌کنند که حتی غذایی برای خوردن ندارند! کلمه گرسنگی نام‌آشناترین واژه در این باره است. طبق آخرین گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) در سال ۲۰۱۸، بیش از ۸۲۰ میلیون نفر از مردم جهان از گرسنگی و سوءتغذیه مزمن رنج می‌برند. از ۸۲۰ میلیون گرسنه در دنیا، ۵۱۵ میلیون نفر در آسیا و ۲۵۶ میلیون نفر در آفریقا زندگی می‌کنند. این در حالی است که در کشورمان این تعداد ۶ درصد از جمعیت ۸۰ میلیونی را تشکیل می‌دهد؛ یعنی حدود ۵ میلیون نفر!
نظام سرمایه‌داری و راهکارهای سطحی
امروز روز جهانی ریشه کنی فقر در جهان است. مثل اینکه قرار است فقر تا سال ۲۰۳۰ میلادی ریشه‌کن شود! سازمان ملل از کشورها می‌خواهد که به تعهدات خود نسبت به این موضوع عمل کنند. سرمایه‌داران کنترل اوضاع را به دست گرفته‌اند. آنها دم از عدالت می‌زنند اما هر روزه تعاریف جدیدی از فقر ارائه می‌شود تا آمار مربوط به فقرا در هر یک از این قالب‌ها جای گرفته و شکسته شود؛ گاهی فقر نسبی است و گاهی مطلق و گاهی گرسنگی و گاهی هرسه باهم!
در کره زمین جمعیت سرمایه‌داری، یک درصد از انسان‌ها را تشکیل می‌دهد. افرادی که به گفته کارشناسان نه‌تنها ثروت بلکه فقر را نیز در جهان مدیریت می‌کنند. حرف از توزیع ناعادلانه ثروت است. آنها که دولت‌ها در سرمایه‌گذاری‌ها دست دارند و مردم تنها به عنوان یک زیرمجموعه عمل می‌کنند. در کشورمان اما محمدباقر قالیباف در مناظره‌های انتخاباتی سال ۹۶ از جمعیت ۴ درصدی نام می‌برد که سرمایه‌های کشور را به دست دارند؛ هرچند این عدد باید از سوی بالادستی‌ها تایید شود.
راهکارهای بسیاری برای کنترل فقر در دنیا ارائه شده است و نمونه بارز آن در کشورمان اختصاص یارانه به افراد است. هزینه چند میلیارد تومانی که مردم را تبدیل به یک جیره بگیر کرده است! به گفته کارشناسان نه تنها اختصاص یارانه به کاهش فقر در جامعه‌کمک نکرده بلکه باعث افزایش آن نیز شده است.
حجمی عظیم از نقدینگی که نتیجه آن افزایش تورم در جامعه بوده که موجب آسیب دیدن دهک های پایین جامعه شده است. گفتنی است دولت‌ها ترجیح می‌دهند، بیشتر به چنین راه‌هایی روبیاورند حال اینکه به وضوح اشتغال‌زایی را می‌توان، یکی از مسیر‌های گریز از کاهش و ریشه‌کنی فقر دانست. حال اینکه ایران و جهان در این مسیر موفق نبوده‌اند.
فقیر در تمام حوزه‌ها
فقر تنها نداشتن پول نیست. فقر ابعاد مختلفی دارد. فقر در بهداشت، فقر در آموزش ، فقر در فرهنگ و بسیاری دیگر از انواع فقر هستند. ایران کشوری فقیر است؛ شاید بهتر است بگوییم ایران مردم فقیری دارد. در روستا وضعیت اسفبار است و آمارهای وزارتخانه ها از وضعیت مردم در حوزه‌های مختلف گویای این موضوع است. آموزش، بهداشت، اقتصاد و … این‌ها حوزه‌هایی است که همه ما می‌دانیم که مردم در آن دچار استیصال شده اند اما هیچ راهکار مناسبی در دهه‌های اخیر در رابطه با آن برای ریشه‌کنی با مشکلات این حوزه ها اندیشیده نشده است.
سوالی که باید بیش از گذشته به آن بیاندیشیم این است که آیا با تمام دنیاطلبی‌های سرمایه‌داران، روزی فراخواهد رسید که فقر ریشه‌کن شود؟ شعاری جهان شمول برای دمیدن امید در فقیران!
منبع: روزنامه ابتکار
