وقتی پرینت برگه تخلفات رانندگیاش را دید از تعجب دهانش باز ماند. ۷ مورد ثبت تخلف که سه موردش تسلیمی بود و دو تای دیگر ثبت دوربین در محلهایی که هرگز اسم آنجا هم به گوشش نخورده بود. هر چه فکر کرد هم یادش نیامد پلیس جایی او را متوقف کرده و برگه جریمه را به دستش داده باشد.
مرد میانسال هر چه بیشتر به تاریخ و ساعت ثبت تخلفها و محلهایی که جریمه در آن ثبت شده بود دقت میکرد تعجبش بیشتر میشد. حتی دو مورد از تخلفها در یک روز و یک ساعت و یک محل ثبت شده بود. حالا دنبال راهی میگشت تا این اشتباهات را برای پلیس بازگو کند و مجبور نباشد جریمهای که مرتکب نشده را پرداخت کند.
در سالهای اخیر بسیاری از رانندگان هنگام دریافت فهرست جرایم رانندگی خود با این مشکلات دست به گریبان هستند اما موضوع این است که مردم نمیدانند چگونه باید این تخلفها را پیگیری کنند و تصورشان این است که اعتراضشان به جایی نمیرسد.
سرهنگ احمد کرمی اسد، رئیس مرکز اجرائیات پلیس راهور ناجا با اشاره به این موضوع میگوید: «جرایم رانندگی در ایران با چند روش ثبت و به مالکان خودروها ابلاغ میشود از جمله تسلیمی، الصاقی و ثبت با دوربین راهنمایی رانندگی؛ ثبت جریمه تسلیمی به این شیوه است که راننده در محل حضور دارد و مأمور پلیس نیز شاهد تخلف بوده بنابراین تخلف را ثبت و برگه را بهراننده میدهد. این بهترین روش و در واقع قانونی و صحیحترین راه برای ابلاغ جریمه به رانندگان متخلف است. از طرفی از آنجایی که مأمور موظف است فاکتورهای جریمه را به مقام بالاتر خود ارائه کند تا حد ممکن در ارائه تخلفات دقت میکند. در این فاکتور علاوه بر مشخصات هویتی راننده(نه مالک)، نوع تخلف، پلاک و محدوده جغرافیایی محل نیز باید ثبت شود که احتمال خطا در آن بسیار پایین است.»
وی تأکید کرد: «در صورتی که راننده در فهرست تخلفاتش با چنین اشتباهاتی روبهرو شد میتواند با مراجعه به مرکز اجرائیات موضوع را پیگیری کند. از آنجا که هم مأموری که اعمال قانون کرده هم کسی که آن را وارد سیستم کرده و نیز ته برگ جریمه هر سه در دسترس است میتوان هرگونه خطایی را مشخص کرد.»
کرمی اسد ادامه داد: «نوع دوم ثبت تخلفات، الصاقی است. در این شرایط، مأمور، نوع تخلف و جغرافیای محل را مشخص میکند. اما برای اینکه دقت کار بالا برود مأمور مسئول جریمه باید علاوه بر شماره پلاک خودرو، تاریخ ساخت پلاک که در گوشه پلاک ثبت شده است را نیز بنویسد. بنابراین میزان دقت افزایش یافته و امکان خطا تقریباً به صفر میرسد. نوع سوم نیز جریمههای دو برگی است. در این مورد وقتی راننده تخلفی مرتکب میشود به او دستور ایست میدهند اما اگر راننده خواسته یا ناخواسته توقف نکرد مأمور راهور ارقام پلاک را مینویسد اما با توجه به اینکه خودرو در حال حرکت است احتمال خطا وجود دارد. البته این نوع ابلاغ نامش دو برگی است اما برگه جریمه در اختیار مأمور پلیس است. نوع چهارم نیز سامانه هوشمند و ثبت تخلف با دوربین است. در حال حاضر بیش از ۴۰ درصد تخلفات دوربینی ثبت میشود که آن هم فرآیند خاصی دارد.»
رئیس مرکز اجرائیات پلیس راهور افزود: «وقتی دوربین، پلاکی را خوانش میکند این اطلاعات در سیستم ثبت میشود. دوربین با شناسایی راننده متخلف، یک تصویر از محل تخلف و عکسی از پلاک میگیرد. شماره پلاک از سامانه شمارهگیری استعلام میشود، سپس کاربری که در مرکز مانیتورینگ حضور دارد اطلاعات خام دوربین را کنترل و تطبیق داده و در صورت نبود خطا، جریمه را صادر میکند.»
کرمی اسد درباره میزان خطای این سامانه هوشمند نیز گفت: «گاهی برخی افراد مراجعه کرده و مدعی میشوند جریمه دوربینی برایشان ثبت شده در حالی که هرگز در آن مکان نبودهاند، این شهروندان میتوانند با مراجعه به مرکز اجرائیات درخواست بررسی دوباره دوربینها را داشته باشند که در صورت اشتباه مشخص خواهد شد.»
وی درباره شیوه برخورد با مأموران متخلف نیز توضیح داد: «براساس ماده ۵ قانون رسیدگی به تخلفات راهنمایی و رانندگی، پلیس راهور موظف است ثبت جرایم را با حداکثر دقت انجام دهد. بنابراین در صورتی که وقوع تخلف از سوی مأموران پلیس راهور ثابت شود آن مأمور تحت تعقیب قضایی قرار میگیرد. ما برای به حداقل رساندن اشتباههای پلیس به مأمورانی که جریمه میکنند و کسانی که مسئول پانچ(وارد کردن جریمهها به سیستم) جریمهها هستند آموزشهای لازم را دادهایم. با این حال در صورتی که هر یک از شهروندان شکایتی درباره جرایم شان دارند میتوانند با مراجعه به ۲۸۰ واحد رسیدگی به تخلفات اجرائیات در سراسر کشور، پیگیر کارشان شوند تا حقی از کسی ضایع نشود.»