برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند تا زمانی که یارانه سوخت که متعلق به همه ملت ایران است به صورت عادلانه تقسیم نشود تنها عدهای از این سیاست منتفع میشوند و تا زمانی که یارانه سوخت بطور عادلانه بین آنها تقسیم نشود، سیاست درستی نیست.
چندی پیش مسعود خوانساری رییس اتاق بازرگانی تهران گفته بود «به منظور جلوگیری از قاچاق سوخت پیشنهاد ما این است که یارانه سوخت را به مردم و افراد بدهیم نه خودروها؛ پیشنهاد ما این است که یارانه نقدی بنزین به افراد به جای ماشینها پرداخت شود، زیرا دهک اول ۱.۱ درصد از یارانه بنزین و دهک دهم ۲۵.۶ درصد از یارانه بنزین استفاده میکنند، پس بهتر است یارانه سوخت را به همه مردم بدهیم.»
آنگونه که رئیس اتاق بازرگانی گفته «دولت با آزادسازی نرخ نه تنها ۳۰ هزار میلیارد تومان یارانه نمی پردازد، بلکه می تواند از محل صادرات بنزین ۴ میلیارد دلار درامد کسب کند.» گویا پیش از آنکه خوانساری از این طرح سخن بگوید، مقدمات آن هم فراهم شده و تصمیمهای اتاق بازرگانی پیش از اعلام هم در دولت در حال برنامهریزی است! هدایت الله خادمی پیش از این در یک برنامه رادیویی این طرح را این چنین تشریح کرده است: «صحبتهایی مطرح است که سهمیه نه به خودروها بلکه به افراد داده میشود و آنهایی که نیاز ندارند، سهمیه خود را در بازار به فروش برسانند و آنهایی که میخواهند بیشتر مصرف کنند، از این بخش نیازشان را تامین کنند.»
مسئولان دولتی معتقدند قیمت سوخت در ایران بسیار پایینتر از کشورهای همسایه است یعنی قیمت سوخت در ایران حدود ۷ سنت است، اما این میزان در افغانستان ۷۳ سنت و در عراق ۶۳ سنت است و تنها کشوری که کمتر از ایران سوخت خود را عرضه میکند، ونزوئلا با یک سنت به ازای هر لیتر است.
برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند تا زمانی که یارانه سوخت که متعلق به همه ملت ایران است به صورت عادلانه تقسیم نشود، تنها عدهای از این سیاست منتفع می شوند و تا زمانی که یارانه سوخت بطور عادلانه بین آنها تقسیم نشود، سیاست درستی نیست. آنها می گویند بزرگترین مشکل سهمیهبندی از انواع کارت هوشمند، کوپن و … پرداخت یارانه به دارنده ثروتمند ماشین است، در حالی که یارانه حق کسانی که ماشین ندارند نیز میشود. قرار نبود نفت فقط سر سفره کسانی که یک یا چند ماشین دارند برود، نفت باید سر سفره هر ایرانی برود.
آلبرت بغازیان کارشناس اقتصادی میگوید: برنامه سهمیهبندی بنزین و افزایش نرخها هر سال بر اساس قیمت فوب خلیج فارس مشخص میشود و اگر تصمیم بر آن باشد تا نرخ بنزین افزایش پیدا کند، تنها یارانه باید به افراد آسیبپذیر جامعه تعلق گیرد.
استاد اقتصاد دانشگاه تهران گفته در حال حاضر خط فقر درآمد زیر ۵ میلیون تومان برای یک خانواده ۴ نفره اعلام شده، اما متاسفانه بانک اطلاعاتی قابل استفادهای برای حذف افراد دارای درآمد بالا در کشور وجود ندارد و این افراد قابل شناسایی نیستند و برخی از اطلاعات نیز قابل دسترسی نیست.
او میگوید: در گذشته با افزایش بهای بنزین طرح پرداخت یارانه نقدی به مردم مطرح شد و پس از آن قرار شد افراد متمول این یارانه را دریافت نکنند، اما در عمل دیدیم که این برنامه به درستی عملیاتی نشد و همچنان افرادی هستند که این یارانه را از دولت میگیرند اما هنوز شناسایی نشدهاند.
این کارشناس اقتصادی میگوید: افرادی که درآمد بالایی دارند نیازی به این یارانه ندارند، اما تعداد آنها به درستی مشخص نیست و خودشان نیز انصراف ندادهاند، البته افرادی هم هستند که تا آخرعمر آسیبپذیر نیستند به عنوان مثال یک دانشجو تا زمانی که کاری پیدا نکرده باید از یارانه استفاده کند. از سوی دیگر اگر قرار است بهای بنزین افزایش پیدا کند یا معادل ریالی آن به همه تعلق بگیرد باز هم مشکلساز خواهد بود.
بغازیان با بیان اینکه هدف از افزایش بهای بنزین کاهش کاروانهای قاچاق بنزین است و باید کارت سوخت در مناطق مرزی به درستی رصد شود.
او با بیان اینکه مصرف روزانه بنزین ۹۰ میلیون لیتر در روز است، میگوید: این طرح باعث کاهش میزان مصرف بنزین نخواهد شد زیرا موارد اصلی مانند گسترش زیرساختهای شهری بویژه در زمینه حمل و نقل شهری و استفاده از وسایل نقلیه عمومی، اتوبوس و متروهمچنان مغفول مانده است.