پیشتر، شینزو آبه صریحا از وساطت میان ایران و آمریکا سخن گفته بود. دوشنبه هفته گذشته نخست وزیر ژاپن اعلام کرد کشورش سفر روحانی را تنظیم میکند،
روز جمعه آینده، رئیس جمهور ایران با هدف بررسی طیفی از مسائل دوجانبه و همچنین تنشها در خاورمیانه با نخست وزیر ژاپن دیدار و گفتگو میکند. این سفر ممکن است، وساطت ژاپن، میان ایران و آمریکا را بار دیگر احیا کند.
به گزارش یوپنا، صبح امروز سه شنبه، حسن روحانی در سفری چند روزه تهران را به مقصد کوالالامپور، پایتخت مالزی، ترک کرد. همزمان، یوشیهیدا سوگا، وزیر ارشد کابینه ژاپن، اعلام کرد حسن روحانی ۲۰ دسامبر با شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن، دیدار میکند.
سفر رئیسجمهور ایران به ژاپن در شرایطی انجام میشود که تنشها در منطقه همچنان ادامه دارد و ظاهرا مباحثات مهم سران ایران و ژاپن با این تنشها ارتباط دارند. هنوز اهداف و جزئیات کامل سفر روحانی به ژاپن منتشر نشده، با این حال، به نظر میرسد که گفتگوهای روحانی و آبه سه محور عمده خواهد داشت.
ترغیب ژاپن به از سرگیری واردات نفت از ایران
ژاپن تا قبل از اجرای تحریمهای نفتی ایران در اوایل ماه مه، یکی از مشتریان عمده نفت ایران بود. اما پس از اجرای تحریمهای یادشده، تحت فشارهای آمریکا مجبور شد واردات نفت از ایران را قطع کند یا حداقل به شکل چشمگیری کاهش دهد. روحانی پیش از عزیمت به کوالالامپور از کاهش روابط اقتصادی با ژاپن گلایه کرده و گفته این کاهش در اثر تحریمهای آمریکاست. وی گفت: «این کاهش در روابط به دلیل شرایط فشار ظالمانه و تحریمهای غیر قانونی آمریکا است که این تحریمها ناپایدار خواهد بود.»
شبکه «ان اچ کی» ژاپن، همزمان با آغاز سفر روحانی، گزارش کرد ایران امیدوار است که روابط اقتصادیاش را با ژاپن تقویت کند. اما همین شبکه تصریح کرد که ژاپن به دلیل فشارهای آمریکا واردات نفت از ایران را متوقف کرده است. سید عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه ایران، در گفتگو با این شبکه ژاپنی ابراز امیدواری کرده که ژاپن واردات نفت از ایران را از سر گیرد.
اواخر بهار گذشته، همزمان با اوجگیری تنشها میان تهران و واشنگتن، شینزو آبه برای وساطت میان دو طرف وارد میدان شد. ولی به رغم رفتوآمدها و تماسهای فراوان با دو طرف منازعه، نتوانست به آرام کردن تنشها کمک کند. در نتیجه، ژاپن به تدریج برای محافظت از منافع اقتصادیاش، اعزام نیروهای نظامی به خاورمیانه را در دستور کار قرار داد. این موضوع در اواسط ماه اکتبر مطرح شد و به بحث داغ محافل سیاسی و رسانهای ژاپن تبدیل شد. همان زمان، روزنامه آساهی ژاپن در سرمقاله خود نوشت که دولت آبه به جای پیوستن به ائتلاف دریایی آمریکا در خلیج فارس، میخواهد به تنهایی با اعزام نیروهای ژاپنی از نفتکشها محافظت کند.
هم موضوع خرید نفت و هم مسئله اعزام نیروهای نظامی ژاپن به خاورمیانه، هر دو به نحوی با تنشهای ایران و آمریکا مرتبط هستند. ژاپن به خاطر تحریمهای آمریکا نمیتواند از ایران نفت بخرد و اعزام نیروهای نظامی ژاپن به خاورمیانه نیز به دلیل افزایش تنشها در این منطقه پس از اجرای تحریمهای نفتی آمریکا علیه ایران است.