نتیجه درخواست وام از صندوق بین‌المللی چه شد؟

عبدالناصر همتی در مصاحبه‌ای با بلومبرگ در پاسخ به این پرسش که آیا می‌تواند آخرین پیشرفت‌های درخواست خود را برای تأمین مالی از صندوق بین المللی پول ارائه دهد، اظهار کرد: ما جزو اولین کشور‌هایی بودیم که بیش از ۴۰ روز پیش، از طریق ابزار سریع تأمین مالی (RFI) درخواست کمک کردیم. به یاد داشته باشید، ما جزء پنج کشور اولی بودیم که به سختی تحت تأثیر ویروس کرونا قرار گرفتیم و زمانی که رئیس صندوق بین المللی پول اعلام کرد صندوق بین المللی پول آماده کمک به کشور‌ها از طریق ابزار تأمین مالی سریع (RFI) است، ما نیز به عنوان یکی از کشور‌های عضو درخواست خود را برای دسترسی به این امکان ثبت کردیم.

او ادامه داد: ما تمام اطلاعات و داده‌های مورد نیاز صندوق بین المللی پول را برای ارزیابی صلاحیت‌مان ارائه داده‌ایم. این اطلاعات و آخرین اطلاعات اقتصادی در وبسایت بانک مرکزی ایران موجود است. من همچنین نامه‌ای به رئیس صندوق بین المللی پول ارسال و از این که صندوق بین المللی پول می‌خواهد در سرتاسر جهان کمک کند، قدردانی کرده‌ام و از او خواسته‌ام سریعا درخواست ما را به هیات عامل صندوق بین المللی پول ارائه دهد.

صندوق بین‌المللی پول به تعهدات خود عمل کند

رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به سوال این که ایالات متحده گفته است که مانع درخواست می‌شود و با آن مخالف است. گفت: ما از ایالات متحده آمریکا درخواست کمک نکرده‌ایم! ما از صندوق بین المللی پول تقاضا کردیم که یک نهاد بین المللی غیر سیاسی، وابسته به سازمان ملل متحد است که ما در طول ۷۵ سال گذشته یکی از اعضای بنیانگذار و شرکت کننده در آن بودیم. ایالات متحده آمریکا به مانند ۱۹۰ کشور یا بیشتر کشورها، عضو صندوق بین المللی پول است. آخرین باری که من بررسی کردم، ایالات متحده آمریکا صندوق بین المللی پول را اداره نمی‌کند و این رئیس صندوق و هیات مدیره آن هستند که بر کار‌ها نظارت و اطمینان حاصل می‌کنند که صندوق بین المللی پول تعهدات و وظایف خود را انجام می‌دهند. اما می‌خواهم تکرار کنم که همه نهاد‌های مرتبط با سازمان ملل، صندوق بین المللی پول یا سازمان بهداشت جهانی (WHO)، باید از سیاست دور بمانند و به تعهدات نهادی خود عمل کنند.

او در جواب این که ایالات متحده استدلال می‌کند که ایران از منابع خود به اندازه کافی برخوردار است و این کشور دارایی‌های زیادی دارد که می‌تواند در داخل کشور از آن برای مبارزه با شیوع ویروس کرونا کمک بگیرد و ایالات متحده می‌گوید که ایران از این پول برای اهداف و نیاز‌های بشردوستانه استفاده نمی‌کند، بلکه برای فعالیت‌های دیگری مانند سیاست‌های منطقه‌ای از آن‌ها بهره می‌گیرد، پاسخ شما به این موضع چیست؟ توضیح داد: بگذارید با نگاهی به شرایط واجد شرایط بودن RFI به سؤال شما پاسخ دهم و سپس به نگرانی‌های شما بپردازم. طبق گفته صندوق بین المللی پول، RFI به منظور کمک به یک کشور عضو با حمایت فوری مالی پس از مواجه شدن آن کشور با شوک برون زا طراحی شده است که شکاف تأمین مالی در ترازپرداخت‌ها را آشکار می‌کند. پس از آن، صندوق بین المللی پول می‌خواهد اطمینان حاصل کند که آن کشور قادر به بازپرداخت وام به صندوق است و بدهی عمومی کشور پایدار است، این‌ها همه خوب و صحیح است.

همتی ادامه داد: هنگامی که از ویروس کرونا دچار آسیب شدیم، با شوک منفی برون زا روبرو شدیم. برآورد‌های ما نشان می‌دهد که برای مهار شیوع ویروس، تقویت نظام مراقبت‌های بهداشتی و محافظت از پرسنل خط مقدم در بیمارستان‌ها و جا‌های دیگر و کمک به افرادی که شغل خود را از دست داده‌اند، ما نیاز به ۱۰ میلیارد یورو اضافه‌تر در تأمین اعتبار خارجی خود داریم، این حدود ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی ماست. این یک واقعیت است و ما این اطلاعات را با صندوق بین المللی پول به اشتراک گذاشته‌ایم.

به گفته این مقام مسئول بدیهی است که ما بیش از حد کفایت ذخایر خارجی برای تأمین این کمبود را داریم، اما تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده دسترسی ما را محدود کرده است. اگر آن‌ها می‌خواهند از منابع خودمان بجای امکانات صندوق بین المللی پول استفاده کنیم، چرا در کنگره آمریکا به بسیاری از صدا‌ها گوش نمی‌دهند و تحریم‌ها را تسهیل نمی‌کنند؟

بدهی عمومی ایران بسیار پایین‌تر از آستانه

همتی افزود: در مورد دوم، ما ذخایر کافی برای بازپرداخت صندوق بین المللی پول، از طریق کانال‌هایی که قبلاً در این سال‌ها از پرداخت کمک‌های خود به صندوق بین المللی پول استفاده می‌کردیم، را داریم و آخر این که، بدهی عمومی ما نیز بسیار پایین‌تر از آستانه‌ای است که برای اقتصاد‌های نوظهور شرایط پایدار به نظر می‌رسد، است. این‌ها واقعیت‌هایی هستند و من اطمینان دارم که کارمندان صندوق بین المللی پول به خوبی می‌دانند.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: با توجه به نحوه استفاده این وام، من قبلاً به رئیس صندوق بین المللی پول اطلاع داده‌ام که INSTEX و SHTA ابزار‌هایی هستند که به راحتی در دسترسند. این‌ها به طور خاص برای کمک به ما در واردات غذا و دارو طراحی شده‌اند. این کانال‌ها دارای مکانیزم‌های ایمنی و محافظتی مناسب برای رفع هرگونه نگرانی‌های موجود هستند. علاوه بر این، این فرصت خوبی برای فعال کردن این کانال‌هاست، زیرا بسیاری از کشور‌های اروپایی مانند فرانسه، آلمان، ایتالیا و اسپانیا در تلاشند تا این کانال‌ها فعال شوند.

از مردم ایران حمایت کنند

در ادامه این مقام مسئول درباره این که در مورد دریافت وام چقدر واقع بین هستید و اگر صندوق بین المللی پول درخواست را رد کند، چه خواهید کرد، تصریح کرد: من بسیار امیدوار هستم که آن‌ها در این بحران غیر عادی که همه کشور‌های جهان را تحت تأثیر قرار داده است و ما نیز شامل آن هستیم، از مردم ایران حمایت کنند. ما زندگی‌های بسیاری را، مانند آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها از دست داده‌ایم و در رابطه با جان باختگان آمریکایی و اروپایی نیز ابراز همدردی می‌کنم. به من اطلاع داده شده که کشور‌های اروپایی از تلاش‌های ما حمایت می‌کنند، من مطمئن هستم که سایر کشور‌های جهان نیز از درخواست ایران حمایت می‌کنند.

درخواست مجدد همتی از رئیس صندوق بین‌المللی

وی ادامه داد: یک بار دیگر، شخصاً از رئیس صندوق بین المللی پول خانم جورجیووا می‌خواهم که این موضوع را جدی بگیرند. ما می‌خواهیم ریاست صندوق بین المللی پول درخواست RFI ما را به هیات اجرایی خود برساند. این تنها چیزی است که ما می‌خواهیم. خانم جورجیووا باید سیاست را کنار گذاشته و وظایف حرفه‌ای خود را به طور کامل انجام دهد. صندوق بین المللی پول بسیار شبیه آتش نشانی در محله است، به محض این که خانه‌ای آتش بگیرد باید به نجاتش بشتابد و به دنبال بزرگترین صاحب خانه در این محله نگردد که از وی اجازه عمل بخواهد. اکنون زمان عمل است، تاریخ در مورد اعمال همه ما قضاوت می‌کند و آن داوری به آسانی که فکر می‌کنیم نخواهد بود.

همتی در پاسخ به این که “شما اشاره می‌کنید که ایران دارای منابع خارجی برای تأمین کمبودهاست. آیا این همان پولی است که به دلیل تحریم در خارج از کشور منجمد می‌شود و آیا شما از ایالات متحده می‌خواهید اجازه دهد که این ذخایر به وسیله کانال مالی سوئیس و INSTEX منتقل شوند؟ گفت: بله، همانطور که شما به خوبی می‌دانید، ذخایر بانک مرکزی تحت تحریم ایالات متحده آمریکا در خارج از کشور است که غیر قانونی و یک جانبه است و من می‌خواهم در این باره صریح و واضح باشم.

وی افزود: آن چه ما می‌گوییم این است که باید تحریم‌ها به طور کلی برداشته شود، اما متأسفانه، بازیگرانی در دولت ایالات متحده هستند که احترام چندانی به قوانین و نظم بین المللی ندارند. خزانه داری آمریکا، کانال سوئیس را به عنوان ابزار و کانالی برای اهداف بشردوستانه اعلام کرده است، INSTEX نیز برای واردات غذا و دارو طراحی شده است، اگر آمریکا نسبت به ادعا‌های خود صادق باشد، ما نیز باید در این دو کانال از ذخایر خود استفاده کنیم.

چه میزان پول ایران در حساب‌های خارج از کشور منجمد شده است؟

همتی درباره این که چقدر پول ایران به دلیل تحریم‌ها در حساب‌های خارج از کشور منجمد شده است، توضیح داد: ما ارقام مربوط به ذخایر خود را در حساب‌های تراز پرداخت خود منتشر می‌کنیم، این تعداد مطابق با آن چه در چند سال گذشته داشته‌ایم، است.

وی در پایان گفتگو در پاسخ به این که تفاوت و تفکیک تقاضای شما از صندوق بین المللی پول چیست؟ مبلغ پولی که ایران به صندوق پرداخت کرده است و وام چقدر است؟ اظهار کرد: چنین تفاوت و تفکیکی وجود ندارد. صندوق بین المللی پول مانند اتحادیه اعتباری است، کشور‌های عضو با این امید که صندوق بین المللی پول در صورت لزوم وام برای آن‌ها و سایر کشور‌ها در این سال‌ها در آن مشارکت می‌کند. در راستای مقررات و محدودیت‌های صندوق بین المللی پول، ما حدود ۳.۶ میلیارد SDR را در قالب RFI تقاضا کرده‌ایم. این برابر با ۱۰۰ درصد از سهمیه ما در صندوق بین المللی پول است و باید از تجمیع منابعی باشد که صندوق بین المللی پول برای مبارزه با بحران اخیر ویروس جمع کرده است.