عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور با اشاره به نحوه پذیرش دانشجویان دکتری در دانشگاه و نقایص این شیوه پذیرش گفت: وزارت علوم باید در موضوع پذیرش دانشجو دکتری نقش حاکمیتی و نظارتی داشته باشد و در حوزه افزایش کیفیت دانشجویان جدید مقطع دکتری ورود کند.
به گزارش یوپنا دکترمحمد محسن صدر عضو علمی دانشگاه پیام نور با بیان اینکه سیستم فعلی پذیرش دانشجویان دکتری مبتنی بر جذب “نیمه‌متمرکز” است، اظهار کرد: در این شیوه با برگزاری یک آزمون توسط وزارت علوم و انجام مصاحبه توسط دانشگاه، دانشجویان دوره دکتری پذیرش می‌شوند. در گذشته خلاف این بود و سازمان سنجش آزمون متمرکزی برگزار نمی‌کرد و دانشگاه‌ها راسا برای پذیرش دانشجو اقدام می‌کردند.
به گفته وی، در شیوه قبل نیز مشکلاتی وجود داشت، مثلا اینکه گاهی هر دانشگاه اغلب دانشجویان خود را پذیرش می‌کرد و فرصتی برای دانشجویان سایر دانشگاه‌ها فراهم نمی‌شد.در عین حال برتری شیوه قدیم این بود که هر استاد سعی می‌کرد بهترین دانشجوی خود را جذب کند. ولی با کاری که سازمان سنجش انجام داد، عملا روشی را اجرا کرد که در ابتدا یک ارزیابی اولیه از داوطلبان انجام دهد و پس از آن داوطلبان دوره های دکتری را به دانشگاه معرفی کند.
وی در این رابطه ادامه داد: متاسفانه سازمان سنجش این روش فعلی را به شیوه چندان مطلوبی انجام نداد و به کیفیت ورودی‌های دوره دکتری کمکی نکرد و عملا نقص روش قبلی برطرف نشد.
صدر افزود: با توجه به شرایط فعلی حاکم بر جامعه و شیوع کرونا، اگر به شیوه قبل بازگردیم که دانشگاه یک اختیاراتی داشته باشد مطلوب‌تر است، چراکه دوره تحصیلات تکمیلی دکتری یک دوره پژوهشی است و در بحث آموزش اقدام خاصی صورت نمی‌گیرد. پس ما به دانشجو دکتری فرصتی می‌دهیم که پژوهشی انجام دهد و در زمینه کاری خودش ورود پیدا کند. که البته خود این موضوع بحثی طولانی است زیرا در یک مدل خوب ، دانشگاه باید با صنعت وارد مذاکره شود و دانشجو دکتری‌ای که پذیرش می‌کند،تقریبا پروژه محور باشد.
این عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور با اشاره به اینکه عملا در دانشگاه‌ها اقدام پژوهشی مناسبی صورت نمی‌گیرد، گفت: ما سالیانه یک ظرفیتی داریم و هر سال آن را تکرار می‌کنیم و یا افزایش می‌دهیم. در حال حاضر ما دانشگاهی را نمی‌بینیم که اعلام کند مثلا امسال دانشجوی دکتری پذیرش نمی‌کند چون پروژه خاصی هم برای آن در نظر گرفته نشده است.
وی در ادامه تصریح کرد: اگر اختیار به دانشگاه داده شود و دانشگاه خودش آزمون بگیرد و سیر پذیرش دانشجو را با صنعت مرتبط کند، می تواند به شکل کاربردی دانشجو دکتری پذیرش کند. این، شیوه در دنیا متدوال است و مثلا عضو هیات علمی برای یک پروژه در صنعت، دو دانشجوی دکتری پذیرش می‌کند. اگر این شیوه اجرا شود، فرآیند پذیرش عملیاتی‌تر می‌شود و خروجی چنین دوره دکتری به درد کشور و جامعه می‌خورد. در چنین شرایطی،سازمان سنجش و وزارت علوم نیز کار حاکمیتی و نظارتی انجام دهند. به عنوان مثال، وزارت علوم بررسی کند که یک دانشگاه در دوره قبلی کدام دانشجویان را پذیرش کرده است، چه کیفیتی داشته است و توانسته چند پروژه در صنعت داخلی و خارجی جذب کند.
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور با اشاره به اینکه در حال حاضر هم در پذیرش دانشجو بعضا سلیقه شخصی اعمال می‌شود،گفت: آزمون نیمه‌متمرکزی که سازمان سنجش برگزار می‌کند، ۳۰ یا ۴۰ درصد در پذیرش موثر است و بیشتر تاثیر پذیرش به مصاحبه دانشگاه مربوط می‌شود. بهتر است که وزارت علوم به جای دخالت در نحوه برگزار آزمون،بیشتر روی کیفیت پذیرش دخالت کند. اگر دانشگاهی در رشته خاصی کیفیت مطلوبی ندارد،سال بعد اجازه پذیرش دانشجو نداشته باشد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر بسیاری از دانشجویان نخبه ما تلاش می‌کنند به خارج از کشور بروند، افزود: اگر وزارت علوم با وزارتخانه‌های دیگر ارتباط برقرار کند تا استاد پروژه بگیرد و از طریق پروژه‌ها به دانشجویان فرصت مطالعاتی داخلی بدهد. اگر اینگونه باشد فارغ‌التحصیلان در کشور باقی می‌مانند و فرصت شغلی هم برای آنها فراهم می‌شود.
صدر گفت: ما نباید به پذیرش دانشجو دکتری کوتاه مدت نگاه کنیم، بلکه وزارت علوم از دولت مطالبه کند که نیاز به پژوهش در صنعت از طریق دانشگاه برطرف شود.این امر فرصتی ایجاد می‌کند که دانشجویان به صورت پروژه محور جذب شوند. این اتفاق در حال حاضر هم می‌افتد ولی به غلط.
وی در پایان خاطرنشان کرد: دانشگاهی که پروژه صنعتی بیشتری می‌گیرد، باید ظرفیت بیشتری هم برای پذیرش دانشجو داشته باشد. اما دانشگاهی که فعالیتی نمی‌کند، چه ضرورتی دارد دانشجو دکتری جذب کند. اگر به این شکل عمل شود و سازمان‌ها در قالب طرح با دانشگاه‌ها همکاری کنند، روند پذیرش دانشجو دکتری مساعدتر خواهد شد. البته نباید تصور کرد که چنین طرحی فقط شامل رشته‌های فنی مهندسی و صنعت می‌شود و رشته‌های علوم انسانی را دربرنمی‌گیرد. بلکه ما سازمان‌های اجتماعی زیادی داریم که بنا به فعالیت خود فارغ‌التحصیل خاص خود را می‌خواهند. پس سازمان‌های اجتماعی و همه حوزه‌های دیگر می‌توانند پروژه تعریف کنند و بنا به همین پروژه‌ها دانشجو دکتری جذب شود./ایسنا
