رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، با بیان این که شاخص «بردباری اجتماعی» کشور طی سالهای اخیر سه رتبه در جهان کاهش یافته است، از آمادگی این سازمان برای ارتقاء وضعیت سلامت روان جامعه خبر داد.
به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی خبرگزاری یوپنا، عباسعلی اللهیاری در نشست خبری امروز یکشنبه ۱۳ تیر سال جاری که در تالار «سلام» سازمان نظام روانشناسی و مشاوره برگزار شد، درباره وضعیت سلامت روان و چالشهای پیش روی آن، اظهار داشت: سلامت روان ارتباط مستقیمی با سلامت جسمانی دارد. ناراحتیها و مشکلات جسمانی ناشی از مسائل روانی است به طوری که استرس میتواند سیستم ایمنی را ضعیف کرده و بیماریهای جسمانی را برای افراد به دنبال آورد.
وی با بیان این که استرس جزء لاینفک زندگی امروز است، گفت: قبول داریم که نمیتوان استرس را از زندگی امروزی بشر حذف کنیم، اما میتوانیم راهکارهای مقابله با آن را به افراد آموزش دهیم و در جهت مقابله با آن برنامهریزی کنیم.
اللهیاری تصریح کرد: بر اساس بررسی های صورت گرفته ۸۰ درصد بیماریها ریشه عصبی و روانشناختی دارند. در سلامت روان سه مقوله مهم فکر و باورهای انسانی، هیجانات و عواطف و رفتارها حائز اهمیت هستند و این سه مورد با یکدیگر سلامت روان را تشکیل میدهند که در این میان سلامت افکار و باورها از بیشترین درجه اهمیت برخوردار است زیرا تمامی رفتارها، هیجانات و عواطف از تفکر و باور انسان ناشی میشود.
وی ادامه داد: روابط انسان شامل رابطه با خود، دیگری، طبیعت و خداوند است که باورهای غلط میتواند این چهار رابطه را دستخوش تغییر کرده و تضعیف کند. به این ترتیب تفکر و باورها باید مبتنی بر واقعیت باشد تا بتوانیم سلامت روان داشته باشیم.
رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، تاکید کرد: اگر فردی شناخت از خودش به صورت واقعی داشته باشد سلامت روانش تامین خواهد شد البته در ایران در این زمینه دچار مشکل هستیم و تحقیقات دانشگاهی نشان میدهد ما ایرانیها دو خطای شناختی در زندگی خود داریم.
وی افزود: خطای شناختی ایرانیان آن است که مسائل و مشکلات را بیش از حد بزرگنمایی میکنند و همچنین از سوی دیگر خودشان و توانمندیهایشان را دستکم میگیرند که این دو خطای شناختی عوارض زیادی را در زندگی آن ها به وجود آورده است.
اللهیاری گفت: این مسائل نیاز به آموزش دارند و همه افراد در جامعه باید در این زمینه آموزش ببینند. به طور مثال والدین بیش از حد از فرزندان خود در کنکور و یا سایر عرصههای رقابتی انتظار دارند در حالی که هیچ کس از لحاظ روانشناسی مشابه دیگری نیست و حتی دوقلوهای همسان نیز از لحاظ روانشناسی شبیه به یکدیگر نیستند.
وی افزود: اگر افراد را با خودشان مقایسه کنیم دیگر مشکلی نخواهیم داشت بنابراین برگزاری دورههای شناخت از خود در جامعه ایرانی ضرورت دارد.
رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور اظهار داشت: انسان ذاتاً اجتماعی بوده و تمایل به برقراری ارتباط دارد اما این که چرا در جامعه این موضوع برای ما مشکل آفرین شده قابل توجه است که علت آن عدم شناخت صحیح افراد از خودشان است که این امر باعث میشود آنها نتوانند پیام خود را به درستی منتقل کنند.
وی ادامه داد: برداشت از خود باید مبتنی بر واقعیت باشد و دولتمردان نیز باید برای سلامت روان جامعه هزینه کنند. در کشورهایی همچون فرانسه ۷۶ درصد بودجه سلامت کشور به سلامت روانی، اجتماعی و معنوی اختصاص دارد، اما بر اساس آمارهای اعلام شده این رقم در ایران کمتر از سه درصد است و آن هم هزینه برای بیماران بستری شده در تختهای بیمارستانی است.
اللهیاری گفت: کشورهای موفق دارای پیوست سلامت در جامعه هستند و برای همه برنامهها و طرحها به این مسئله توجه میکنند. برای تصمیمهای کلان و استراتژیک باید بسترسازی روانی صورت گیرد؛ به طور مثال در ارتباط با اقتصاد مقاومتی که مورد تاکید مقام معظم رهبری است باید توجه داشته باشیم که یکی از ابعاد مهم این مسئله مردم هستند و اگر مردم آگاهی نداشته باشند گمان میکنند اقتصاد مقاومتی به معنای ریاضت و سختی بوده در حالی که این موضوع بر افزایش تولید و مصرف صحیح و بهینه تاکید میکند بنابراین بسترسازی روانی این مسئله و فرهنگ سازی آن اهمیت بسیار زیادی دارد.
وی ادامه داد: اتفاقات بدی از لحاظ علمی در ارتباط با سلامت روان در کشور رخ داده و آن مسئله این است که از بعد سلامت روان فقط به بیماران روانی رسیدگی میشود در حالی که یکی از معانی سلامت روان آن است که فرد سالم است، اما چه اقداماتی انجام دهیم تا سالمتر شود.
اللهیاری افزود: اگر پردازش به بعد روانی را در جامعه تقویت کنیم حتی میتوانیم مانع از اعتیاد افراد با وجود در دسترس بودن مواد مخدر شویم؛ بنابراین یادگیری مهارتهای زندگی در جامعه و مشاوره سلامت روان به ویژه از دوران کودکی بسیار اهمیت دارد.
رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، تصریح کرد: نگران بدهکاریهای اجتماعی، ناهنجاریها و درمان آن هستیم زیرا متاسفانه در کشور شاهد آنیم که افراد کمترین تحمل در برابر ناکامیها را ندارند و نمیتوانند ناکامیهای خود را مدیریت کنند.
وی افزود: ضروری است که در آموزش و پرورش دانش آموزان بیش فعال غربالگری شوند زیرا اگر به موقع این موضوع تشخیص داده نشود دانش آموز بیش فعال دچار اختلال سلوک شده و اگر این موضوع درمان نشود اختلال بزه و اجتماعی در فرد شکل میگیرد.
اللهیاری درباره مسئله الحاق موضوع سلامت در وزارت علوم و وزارت بهداشت، گفت: اینکه وزیر بهداشت بر اساس نگاه صنفی خود مدعی شود که رشتههای سلامت روان باید در مجموعه وزارت بهداشت قرار بگیرند جای سوال دارد؛ سوال ما این است که آیا اخلاق و عرفان اسلامی به سلامت جامعه مربوط نیست پس باید آنها را نیز به وزارت بهداشت تحویل دهیم.
وی تاکید کرد: آیا وزارت بهداشت اصلا توان این را دارد که به طور کلی رشتههای سلامت روان را مدیریت کند و پاسخگو باشد. به همین دلیل این خواسته وزیر بهداشت درست نیست و مسئولین باید به صورت علمی به این مسئله نگاه کنند.
رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، گفت: در لایحه سلامت روان ارسالی توسط وزارت بهداشت هم در مسئله سلامت روان تنها بر بعد روانپزشکی و بیماران روانی اشاره شده است . لایحه سلامت روان ارسالی توسط وزارت بهداشت به علت آن که فقط به موضوع بیماران دارای اختلالات روانی شدید اشاره داشت به درستی به لایحه «حمایت از افراد دارای اختلالات روانی» تغییر نام داد.
اللهیاری افزود: به صورت جدی به نوع نگاه و تنظیم این لایحه اعتراض داریم زیرا نگاه این لایحه صرفا روانپزشکی و سایر تخصصها از جمله روانشناسان، مددکاران و مشاوران را نادیده گرفته؛ این در حالیست که اگر قرار باشد لایحهای به نام سلامت روان در کشور تصویب شود باید به مسائلی بسیار فراتر از مفاد این لایحه بپردازد.
وی ادامه داد: آمار دقیقی از وضعیت روانی و وضعیت سلامت روان جامعه در دسترس نداریم . اگر قرار باشد این آمار را به دست آوریم نیاز به پژوهش علمی دقیق داریم تا بتوان اختلالات روانی را با میزان شیوع آنها در کشور به طور دقیق مشخص کنیم.
اللهیاری ادامه داد: عملا میبینیم که وضعیت روانی جامعه خوب نیست، همه عصبی هستند، به یکدیگر پرخاش میکنند و این در حالیست که شاخص «بردباری اجتماعی» کشور طی سالهای اخیر سه رتبه در جهان کاهش یافته است زیرا مردم ما استرس دارند، بردبار نیستند و تحمل دیگری را ندارند.
وی افزود: در قانون نظام روانشناختی به طور کامل تصریح شده است که این سازمان باید صلاحیت مشاوران و روانشناسان را برای اخذ مجوز مراکز تایید کنند و در صورت تخلف مشاوران و روانشناسان نیز با آنها برخورد و ضامن حقوق مراجعان باشد. به این ترتیب سازمان نظام روانشناسی اعتبار و پولی برای سیاستگذاری در حوزه سلامت روان ندارد.
اللهیاری تصریح کرد: نیاز است که در کشور با استفاده از صاحب نظران در بحث ارتقاء و بهبود سلامت روان از تولد تا مرگ وارد شویم و سازمان نظام روانشناسی نیز در این بین آمادگی کامل خود را اعلام میکند.
رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور همچنین به آمار بالای تعداد قربانیان حوادث ترافیکی در کشور اشاره کرد و اظهار داشت: سازمان نظام روانشناسی اعلام میکند که بدون یک ریال بار مالی برای دولت حاضر است مسئله سلامت روان رانندگان و متقاضیان دریافت گواهینامه رانندگی را بررسی و پایش کند و به آنها آموزش دهد که چطور صحنه را مدیریت کرده و نسبت به حل و رفع اختلالات آنها نیز اقدام کند تا میزان قربانیان این حوادث در کشور کاسته شود.
وی افزود: چنانچه نیروی انتظامی و سایر ارگان ها و سازمانهای مرتبط این مسئله را الزامی کنند که هر فردی برای اخذ گواهینامه باید مورد بررسیهای سلامت روانی قرار گیرد میتوان بسیاری از حوادث رانندگی را در کشور کاهش دهیم. این در حالی است که در چنین شرایطی نه تنها رفتار فرد در هنگام رانندگی اصلاح میشود بلکه شخصیت اجتماعی وی نیز بهبود مییابد.
اللهیاری گفت: باید گذراندن پنج جلسه مشاوره قبل از ازدواج در کشور به طور قانونی الزامی شود که حتی این مسئله هم برای دولت بار مالی به همراه نخواهد داشت مگر در خصوص آن دسته از اقشار نیازمندی که تحت پوشش نهادهای حمایتی چون بهزیستی و کمیته امداد هستند؛ این در حالی است که به مددجویان کمیته امداد نیز طی تفاهم نامهای خدمات مشاوره ارائه میدهیم و حق الزحمه جلسات مشاوره از سوی کمیته امداد پرداخت میشود.
رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، خاطر نشان کرد: اگر از حاکمیت پزشکی و جسمی نگری در کشور خارج شویم وضعیت سلامت روان بهبود خواهد یافت، اما این تغییر نگاه نیازمند تلاش جدی و برنامه ریزیهای اساسی در این حوزه است.
انتهای پیام