آلودگي هوا و رژيم غذايي مناسب براي اين روزها

اگر چند سال پیش می شنیدیم که هوای تهران در وضعیت هشدار قرار دارد، حسابی می ترسیدیم و جا می خوردیم و شاید حتی از ترس خفه شدن (!) از خانه بیرون نمی آمدیم و ..
حالا مدت هاست که دیگر آلودگی هوای تهران، حتی در حد هشدارش هم کسی را متعجب نمی کند و این توصیه ها که «گروه های آسیب پذیر مانند بیماران قلبی، بیماران آسمی، سالمندان، بچه ها و … از منزل خارج نشوند» یا «سعی کنید سفرهای درون شهری را به حداقل برسانید و بیشتر از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید» و … آنقدر تکراری است که شاید دیگر رغبتی برای شنیدنش نباشد! البته شاید بهتر باشد چند روزی را در تقویم به عنوان روزهای آلودگی هوا ثبت و از پیش برایش برنامه ریزی کرد! به هر حال بحث آلودگی هوا تا زمانی که به صورت اساسی حل نشود، همچنان ادامه خواهد داشت؛ هر سال شادی زمستانی مان سیاه می شود و حتی یک تعطیلی ۳،۲ روزه هم نمی تواند از شدت سردرد و تهوع و تنگی نفس مان کم کند

● حتی اگر سیگار نمی کشید …
هر فرد روزانه نزدیک به ۲۲ هزار بار تنفس می کند و تقریبا به ۱۵ کیلوگرم هوا در روز نیاز دارد؛ معمولا انسان می تواند به مدت ۵ هفته بدون غذا و ۵ روز بدون آب زنده بماند، اما بدون هوا حتی ۵ دقیقه هم نمی تواند زنده بماند. آمارهای مرگ ومیر در سال ۸۹ نشان می دهد سالانه بیش از ۴ هزار و ۲۸ نفر بر اثر بیماری های تنفسی در تهران جان خود را از دست می دهند. سال گذشته این رقم افزایش یافت و به ۴ هزار و ۱۸۱ نفر رسید و در ۶ ماه نخست امسال باز هم افزایش یافته و به ۲ هزار و ۹۹ نفر رسیده است.

البته آلودگی هوا فقط مختص شهر تهران نیست و همه ساکنان شهرهای بزرگ و البته شهرهای صنعتی کشورمان به نوعی دچار مسمومیت شده و قربانی آلودگی هوا می شوند. منوکسید کربن، اکسید نیتروژن، اکسید سولفور، ذرات معلق در هوا و هیدروکربن ها از جمله همین مواد آلوده کننده است که بدن انسان را در برابر عفونت های بیماری زا حساس تر کرده، مشکلات تنفسی، تحریک چشم و ناراحتی های قوه بویایی را افزایش می دهد که همه این عوارض به شکل پررنگ تری در کودکان بروز می کند. البته برای حفظ سلامت بدن می توان نکاتی را در نظر گرفته و با رعایت شان از بروز شرایط اضطراری پیشگیری کنیم.

● بهترین و بدترین غذاها
در هوای آلوده باید برخی مواد غذایی را مصرف کرد که خاصیت خنثی کنندگی مواد سمی موجود در هوا را داشته باشند.

مصرف غذاهایی که حاوی آنتی اکسیدان های سلنیوم و بتاکاروتن هستند هم توصیه می شود؛ هنگام آلودگی هوای استنشاقی، مقدار زیادی رادیکال آزاد در بدن تولید می شود که سبب کاهش توان فرد در انجام کارهای روزمره زندگی شده و حتی در دراز مدت می تواند بیماری های مزمن مانند بیماری قلبی عروقی و انواع سرطان را ایجاد کند. برای به حداقل رساندن عواقب ناشی از تجمع رادیکال های آزاد در بدن مصرف آنتی اکسیدان ها را در رژیم غذایی افزایش دهید. سبزیجات و میوه هایی مثل طالبی، انبه، کدو تنبل، فلفل،اسفناج، کلم و زردآلو بتاکاروتن دارند. سلنیوم را هم می توانید در غذاهای دریایی، مرغ، نان، آجیل و غلات سبوس دار پیدا کنید.

E + C + D= ضد آلودگی
چه در خانه هستید، چه در محل کار و چه پشت فرمان، از مواد غذایی مثل: کرفس، اسفناج، گوجه فرنگی، لیمو شیرین، نارنگی، پرتقال و برگه سبز کاهو استفاده کنید که غنی از ویتامین C هستند. البته مصرف جوانه گندم، روغن های گیاهی، گردو، بادام، زیتون، جگر و سبزیجات دارای برگ سبز که منابع ویتامین E هستند را هم فراموش نکنید. به خصوص اگر شغل تان طوری است که باید بیشتر در هوای آزاد باشید؛ این ویتامین می تواند مسمومیت ناشی از آلودگی هوا را خنثی کند.منابع مناسب ویتامین D هم شیر، کره و زرده تخم مرغ هستند که باید در برنامه غذایی روزانه تان باشند.

پکتین بخورید!
مواد غذایی که سرشار از پکتین هستند، سرب موجود در هوا را می گیرند و مانع از نفوذ سرب به سلول های بدن می شوند؛ مصرف روزانه یک عدد سیب می تواند عوارض ناشی از آلودگی هوا را کاهش داده و میوه هایی مانند پرتقال و توت فرنگی نیز سرشار از پکتین بوده و برای کاهش عوارض آلودگی هوا مفید هستند.

لبنیات کم چرب میل کنید
در هوای آلوده باید بیشتر از همیشه شیر، ماست و دوغ بنوشید، زیرا فسفر، منیزیم و کلسیمی که در لبنیات یافت می شود، همگی خنثی کننده سموم هستند و برای کاهش صدمات دستگاه تنفسی و التهاب دستگاه گوارش ناشی از آلودگی هوا، باید مصرف شیر و لبنیات بیش از پیش شود.

مصرف شیر و فراورده های آن باعث نرم شدن مخاط تنفسی فوقانی، مری و معده می شود و به دلیل وجود ترکیبات مناسب برای رشد و نمو باکتری های مفید که عمل دفع ادرار و مدفوع و مواد آلاینده را تنظیم می کنند، التهابات و بیماری های دستگاه گوارش را کاهش می دهد.

کمبود کلسیم = جذب سرب بیشتر!
افرادی که کمبود کلسیم دارند، بیشتر در معرض خطر آلودگی با سرب قرار می گیرند. چون گیرنده های فلزات ۲ ظرفیتی در بدن انسان به صورت رقابتی عمل می کنند و در صورتی که این گیرنده ها، قبلا با فلزات مورد نیاز بدن مانند آهن و کلسیم اشباع شده باشند، بدن کمتر در معرض آلودگی با سرب قرار می گیرد برای جلوگیری از آلودگی زیاد با سرب بهتر است لبنیات بیشتری مصرف کنید که منبع غنی کلسیم هستند.

چرب و چیلی ها ممنوع!
در روزهایی که آلودگی هوا بسیار زیاد است، از غذاهای چرب به خصوص چربی های جامد حیوانی و گیاهی استفاده نکنید که مصرف چنین غذاهایی فقط باعث تشدید کاهش توان بدنی و ذهنی شما در طول روز خواهد شد. پس استفاده از تنقلات کم ارزش مثل چیپس، پفک و نوشابه های گازدار را بی خیال شوید که باعث اختلال جذب عناصر مفید در بدن می شود و می تواند اثرات منفی آلودگی هوا را تشدید کند. مصرف موادی مثل سوسیس و کالباس هم به دلیل داشتن مواد شیمیایی و نگهدارنده، علاوه بر این که به خودی خود مضر و سرطان زاست، برای ساکنان شهرهایی که هوای ناسالم دارد، به هیچ وجه توصیه نمی شود.

سیر و پیاز بخورید
سیر، پیاز و تره فرنگی، هر قدر هم که بوی آزاردهنده ای داشته باشند اما حاوی مقدار زیادی گوگرد هستند که می توانند از مخاط دستگاه تنفسی محافظت کنند.

نوشیدن آب زیاد فراموش نشود
نوشیدن زیاد آب به کلیه ها کمک می کند تا املاح اضافی از بدن خارج شود و ذرات آلودگی مدت کمتری در بدن باقی بماند.

خرید از وانتی ممنوع!
در روزهای آلودگی هوا نباید از وانتی هایی که میوه و سبزیجات تازه را در کنار خیابان ها می فروشند یا مغازه هایی که سبزیجات خود را بیرون از مغازه و در مسیر عبور خودروها می گذارند، میوه و سبزی بخرید.