دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا که تاکنون دو بارتعلیق تحریم های هسته ای آمریکا علیه ایران را امضا کرده است، بار دیگر به رغم ناخشنودی از توافق بین المللی هسته ای ایران، تعلیق این تحریم ها را تمدید کرد.
به گزارش یوپنا، کاخ سفید اعلام کرد: ترامپ برای آخرین بار تعلیق تحریم ها و تایید برجام را امضا کرد و در صورتی که اصلاحات مدنظر او در خصوص بند غروب، تشدید نظارت ها و الحاق مسائل موشکی به برجام لحاظ نشود، از این توافق خارج می شود.
همچنین وزارت خزانه داری آمریکا همزمان با این تصمیم ترامپ، در اقدامی خصومت آمیز ۱۴ فرد و نهاد را به بهانه نقض حقوق بشر و برنامه موشکی به فهرست تحریم های خود اضافه کرد.
آژانس بین المللی انرژی اتمی که درمتن برجام به عنوان تنها مرجع صالح برای نظارت برعملکرد ایران شناسایی شده، تاکنون ۹ بار پایبندی تهران به توافق هسته ای را تایید کرده است.
براساس توافق بین المللی هسته ای که درسال ۲۰۱۵ بین ایران و گروه ۱+۵ شامل آمریکا، روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان به امضا رسید، ایران بخشی از فعالیت های هسته ای خود را محدود کرد و در قبال آن آمریکا تحریم های هسته ای علیه ایران را برداشت.
مشاوران امنیتی و وزیران ترامپ پیش از این به رغم ادعاهای رئیس جمهوری آمریکا معترف به پایبندی ایران بوده اند و تعدادی از نمایندگان و کارشناسان آمریکایی در نامه های مختلف و گفت وگوهایی خواستار پایبندی ترامپ به این توافق شده بودند.
وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرده بود ترامپ روز جمعه تصمیم خود را درباره ادامه تعلیق تحریم های هسته ای علیه ایران را اعلام می کند. ترامپ پیش از اعلام تصمیمش، با رکس تیلرسون وزیر امور خارجه و جیمز متیس وزیر دفاع خود دیدار و گفت و گو کرد.
رئیس جمهوری آمریکا ۲۱ مهرماه امسال، با تایید نکردن پایبندی ایران به برجام، سرنوشت این توافق بین المللی را به کنگره سپرد تا در خصوص بازگشت تحریم های هسته ای یا تغییر قوانین مربوط به این توافق تصمیم گیری کند. با وجود پایان ضرب الاجل ۶۰ روزه کنگره برای بازگرداندن تحریم های برجامی علیه ایران، این نهاد قانونگذاری آمریکا هیچ اقدامی در این زمینه نکرد.
فرصت ۹۰ روزه کنگره برای تصمیم گیری درباره سرنوشت توافق هسته ای ایران فردا شنبه ۲۳ دی ماه به پایان می رسد.
خبرگزاری رویترز امروز جمعه به نقل از منابع آگاه خبر داد که رئیس جمهوری آمریکا توافق هسته ای ایران (برجام) را حفظ و تعلیق تحریم های هسته ای علیه ایران را در چارچوب این توافق تمدید خواهد کرد.
رویترز نوشت: انتظار می رود ترامپ در دوران تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا وعده داده بود، توافق هسته ای را به دور خواهد انداخت، برای بهبود این توافق به کنگره و متحدان اروپایی واشنگتن ضرب الاجل دهد.
این منبع آگاه به رویترز گفت که ترامپ تهدید به کناره گیری از این توافق را تکرار خواهد کرد.
به نوشته رویترز، امروز مهلت تمدید تعلیق تحریم های اقتصادی آمریکا که ایران و ۱+۵ در توافق هسته ای (برجام) بر سر آنها به توافق رسیده بودند، به پایان می رسد و تصمیم بر عدم تمدید تعلیق این تحریم ها منجر به پایان یافتن توافق هسته ای می شود.
رویترز به نقل از منبع خود نوشت که گرچه ترامپ با تمدید تعلیق تحریم ها موافقت کرده ولی تصمیم گرفته است تحریم های هدفمند جدیدی علیه ایران وضع کند.
نیکولاس وادهمز خبرنگار سیاست خارجی شبکه خبری بلومبرگ نیز گفته بود که تصمیم ترامپ بنا به توصیه تمام تیم امنیت ملی وی شامل هربرت ریموند مک مستر مشاور امنیت ملی، جیمز متیس وزیر دفاع و رکس تیلرسون وزیر امور خارجه آمریکا اتخاذ شده است.
این خبرنگار در توییتی نوشت: این تصمیم عصر امروز (پنجشنبه به وقت آمریکا) اتخاذ شده و کاخ سفید آن را اواسط صبح فردا جمعه ( به وقت محلی) اعلام می کند.
خبرنگار بلومبرگ همچنین در توئیت دیگری نوشت: رئیس جمهوری تا اواخر امروز (پنجشنبه) تصمیمی نگرفته بود. انتظار می رود که در بیانیه فردا از متحدان اروپایی و کنگره به دلیل آنکه هنوز به توافقی برای تشدید قانون نظارت بر برجام ابراز ناخرسندی شود. یک منبع آگاه دیگر هم گفت که ترتیبات لازم فراهم شده تا تیلرسون همتایان فرانسوی و آلمانی خود را از این تصمیم آگاه کند.
نشریه آمریکایی «پولیتیکو» نیز روز دوشنبه گزارش داده بود: اواخر هفته جاری ترامپ به رغم ناخشنودی از توافق هسته ای با ایران، لغو تحریم های ایران را تمدید خواهد کرد.
«دنیس راس» دیپلمات سرشناس آمریکایی به پولیتیکو گفته بود: کارشناسان آمریکایی در امور خاورمیانه در این نکته اتفاق نظر دارند با وجود اینکه سیاست ترامپ غیرقابل پیش بینی است، اما تعلیق تحریم های هسته ای علیه ایران را تمدید خواهد کرد.
آژانس بین المللی انرژی اتمی ۱۳ نوامبر (۲۲ آبان) با انتشار گزارش جدید فصلی برای نهمین بار پایبندی ایران از زمان اجرای برجام (۱۶ژانویه ۲۰۱۶ برابر با ۲۶ دی ۱۳۹۴) را به تمامی شروط توافق هسته ای از جمله در خصوص میزان ذخیره آب سنگین، سطح غنی سازی و موجود اورانیوم غنی شده، اعلام کرد. «رضا نجفی» سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین المللی انرژی در بیانیه ای اعلام کرد که گزارش جدید آژانس که نهمین گزارش از روز اجرای برجام به شمار می رود، بر خلاف ادعاهای آمریکا بار دیگر تایید می کند که اقدامات و فعالیت های هسته ای ایران کاملا منطبق با برجام است.
آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان تنها مرجع صاحب صلاحیت برای قضاوت درباره برنامه هسته ای ایران بارها عدم انحراف برنامه هسته ای و اجرای کامل شروط برجام را تایید کرده است، آمریکا با بهانه تراشی هایی در ارتباط با برنامه موشک های دفاعی ایران مدعی است که ایران برجام را نقض کرده درحالی که اتحادیه اروپا نیز بارها با تاکید بر اینکه مسائل منطقه ای و موشکی خارج از چارچوب برجام هستند، بر ضرورت پایبندی تمام طرف ها به توافق هسته ای برای حفظ آن تاکید کرده است.
«کاترین ری» سخنگوی اتحادیه اروپا روز سه شنبه در بروکسل تاکید کرد: موضع اتحادیه اروپا روشن است و این اتحادیه به حمایت از برجام و اجرای آن ادامه خواهد داد. قصد نداریم در خصوص هیچگونه سناریویی گمانه زنی کنیم؛ موضع اتحادیه اروپا درباره توافق هسته ای کاملا مشخص است و آن اینکه این توافق باید حفظ شود.
سخنگوی فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا افزود: برجام در حال ثمر بخشیدن است و به حمایت از این توافق و اجرای آن ادامه خواهیم داد.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز پنجشنبه ۱۱ ژانویه (۲۱ دی ماه) در بروکسل میزبان نشستی با حضور وزیران امور خارجه سه کشور انگلستان، فرانسه و آلمان و محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در چارچوب اقدامات جاری برای تضمین اجرای کامل و مداوم برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بود.
موگرینی در گزارش کار سال ۲۰۱۷ خود، دفاع از برجام را در سال گذشته میلادی، لحظاتی دشوار برای «چندجانبه گرایی» دانست و تاکید کرد که این اتحادیه در سال ۲۰۱۸ همچنان به تلاش خود برای اجرای برجام از سوی همه طرف ها ادامه خواهد داد. به نظر می رسد که موضوع برجام در سال ۲۰۱۸ نیز همچنان از مسائل مورد بحث میان اروپا و آمریکا خواهد بود.
علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز دوشنبه در تماس تلفنی با یوکیو آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی نسبت به عواقب بدعهدی و نقض احتمالی تعهدات برجامی از جانب دولت آمریکا هشدار داده و گفته بود: درصورت عدم اجرای تعهدات برجامی از جانب آمریکا، جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی را اتخاذ خواهد کرد که می تواند بر روند فعلی همکاری های ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی تأثیرگذار باشد.
سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران نیز روز دوشنبه گفته بود:رئیس جمهوری آمریکا در یک سال گذشته برای از بین بردن برجام کارهای بسیاری انجام داده و حتی ممکن است با تلاش هایی که می خواهد انجام دهد در چند روز آینده برجام از بین برود که در این زمینه منطقه و جامعه بین المللی باید آمادگی لازم را داشته باشد.
در عین حال شبکه خبری تلویزیونی سی ان ان آمریکا مهرماه امسال، در گزارشی ازهمکاری پنهانی رکس تیلرسون وزیرامور خارجه آمریکا با اعضای کنگره برای اصلاح قانون بازنگری توافق هسته ای ایران و معاف کردن ترامپ از ارائه گزارش دوره ای درباره برجام به کنگره خبر داده بود.
براساس این گزارش، تیلرسون و اعضای کنگره در تلاشند قانون مرتبط به ایران را اصلاح کرده و تمرکز آن را از مساله هسته ای بردارند.
به گفته مقام های آمریکایی، این اصلاح احتمالا این امکان را به ترامپ می دهد که در توافق هسته ای با ایران باقی مانده و در عین حال از راه های دیگر به ایران فشار وارد کند.
به نوشته تارنمای سی ان ان، یک مقام ارشد دولت ترامپ به نقل از تیلرسون گفت: مشکل توافق هسته ای با ایران، برجام نیست، بلکه قوانین مربوط به آن است. هر ۹۰ روز یکبار رئیس جمهوری (ترامپ) باید توافق را تایید کند و این یک بحران سیاسی ایجاد می کند. اگر واشنگتن بحران توافق هسته ای را کنار بگذارد، آنگاه همه می توانند سر کار خود بازگشته و به مشکلات دیگر مربوط به ایران بپردازند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در گزارشی به نقل از مقام های آمریکایی نوشت: تایید دوره ای پایبندی ایران به برجام چنان مورد تنفر ترامپ است، که مشاوران امنیت ملی وی در پی راهی برای معاف کردن او از این کار و در عین حال به دنبال حفظ این توافق بین المللی هسته ای هستند.
بنابر تصویب کنگره آمریکا دونالد ترامپ رئیس جمهوری این کشور هر ۹۰ روز یک بار باید پایبندی ایران به برجام را تایید کند .ترامپ برجام را یکی از «بدترین و یکجانبه ترین توافق ها» خوانده و بارها گفته است دیگر پایبندی ایران را تایید نخواهد کرد.
