صنعت گاز ٥٠ ساله شد
صنعت گاز ٥٠ ساله شد

مهدی مهرابی

  • ١٠٨ سال پیش بود که نخستین چاه نفت ایران در مسجد سلیمان به بهره برداری رسید و حجم زیادی از گاز به همراه آن تخلیه شد؛ گازی که به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی سوزانده می شد و هدر می رفت.
  • در سالهای بعد با بهره برداری از چاههای جدید نفت و افزایش برداشت گاز، استفاده از این سوخت برای تامین مصارف منازل سازمانی در مناطق نفتخیز از جمله مسجد سلیمان، آغاجاری، هفتگل و آبادان مورد توجه قرار گرفت و در کنار فعالیتهای اصلی تولید، انتقال و پالایش نفت خام در نواحی جنوبی ایران، فعالیتهای محدودی نیز برای تهیه و به عمل آوردن گاز از سوی شرکتهای عامل انجام ‌شد.
    ٥٠ سال پس از کشف نفت و گاز در مسجد سلیمان، طی قراردادی در مقابل احداث کارخانه ذوب آهن از سوی اتحاد جماهیر شوروی در ایران، این گاز با خط لوله به شوروی منتقل شد. در ادامه اجرای خط لوله صادرات گاز به شوروی، کارخانه سیمان شیراز، نخستین کارخانه‌ای بود که به شبکه گاز پیوست و به تدریج گازرسانی به دیگر شهرهای واقع در طول مسیر خط لوله صادراتی نیز در دستور کار قرار گرفت. به این ترتیب گازی که ٥٠ سال می‌سوخت و هدر می‌رفت وارد شبکه گازرسانی کشور و خانه‌های مردم شد.
    با کشف منابع گازی جدید در پارس جنوبی و کنگان، ایجاد ساختاری مرتبط با گاز احساس شد تا امور این حوزه را به طور مستقل در دستور کار قرار دهد. نیاز روزافزون به گاز برای تامین انرژی و سوخت و همینطور ارز حاصل از فروش و صادرات برای سرمایه گذاری و راه اندازی صنایع مادر و زیربنایی در کشور، اندیشه تمرکز بخشیدن فعالیتهای مرتبط با صنعت گاز را تقویت کرد و در این رابطه براساس اساسنامه قانونی، شرکت ملی گاز ایران بعنوان یکی از چهار شرکت اصلی وابسته به وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران با سرمایه اولیه ٢٥ میلیارد ریال در سال ١٣٤٤ تاسیس شد.
    هم اکنون این شرکت که نیم قرن فعالیت خود را با فراز و فرودهای بسیار پشت سر گذاشته، در آستانه پنجاه و یکمین سالروز تاسیس خود قرار گرفته است. با تلاش کارکنان شرکت ملی گاز ایران طی سالهای گذشته، اکنون ٧٠ درصد سبد انرژی کشور به گاز اختصاص یافته و این شرکت بعنوان یکی از ١٠ شرکت بزرگ خاورمیانه محسوب می شود.
    با پایان ٥٠ سال فعالیت صنعت گاز و توسعه گازرسانی در بخشهای مختلف کشور، هم اینک برنامه ریزی برای حضور موثر در بازار جهانی در دستور کار قرار گرفته تا در سالهای آینده، نهالی که سال ١٣٤٤ کاشته شد به درختی توانمند در عرصه بین المللی تبدیل شود.

منبع: شانا