یاسین خرم پور
گروه سیاسی_ اعتراضات دی ماه آزمونی برای دولت روحانی و به طور کلی آزمونی برای سپهر سیاسی کشور بود. سخنگوی قوه قضائیه تعداد کشته های این اعتراضات را ۲۵ نفر اعلام کرد. همچنین تعدادی زخمی و تعدادی دیگر نیز دستگیر شدند.
به گزارش خبرگزاری یوپنا_ به نظر می رسد جامعه ما هر چند سال یک بحران اجتماعی همراه با اعتراضات خیابانی را تجربه می کند (حوادث کوی دانشگاه ۷۸، حوادث سال ۸۸ و حوادث دی ماه ۹۶). البته این نوع اعتراضات اخیر به نسبت اعتراضات و اغتشاشات قبلی کمی متفاوت بود.
نگاه فرهنگی و اجتماعی به اعتراضات اخیر
اول اینکه دامنه این اعتراضات به همه شهرهای کشور کشیده شد و به طور کلی مردم در سراسر کشور مطالبات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی خود را طلب می کردند. دوم طبق آمار و ارقام رسمی اکثر معترضین از نسل سوم انقلاب و متولدین دهه ۷۰ به بعد بودند، نکته جالب توجه این بود که در این اغتشاشات تعدادی دانش آموز نیز دستگیر شدند! سوم اینکه کنش گران این اعتراضات بیشتر طبقات متوسط رو به پایین بودند که دغدغه اقتصادی و بیکاری دارند؛ این طبقه و جوانان آن دارای مدارک تحصیلی بالایی هستند و به دنبال تغییر سبک زندگی و مدرنی برای خود هستند ولی بحران بیکاری و اشتغال و عدم امید به آینده آنها را دچار سرخوردگی کرده است، آنها به دنبال دیده شدن و توقع شنیدن صدای خود توسط مسولین را دارند.
می توان از لحاظ سیاسی نیز به مسئله اعتراضات خیابانی نگاه کرد:
اصول‌گراها با نیروی های خود در مشهد درصدد برآمدند تا با راه‌اندازی یک اعتراض خیابانی به گرانی‌های و بحران بیکاری، به دولت فشار آورده و از جو بوجود آمده علیه دولت استفاده کنند. حتی جهانگیری معاون اول رئیس جمهور نسبت به بهره برداری سیاسی و جناحی از مطالبات مردم واکنش نشان داد و در اظهاراتی بیان داشت: دودش به چشم شما هم می‌رود! قطعا کسانی که شروع کرده‌اند تمام‌کنند‌ه‌ی آن نخواهند بود.
البته باید گفت که که هیچ کدام از گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی داخل ایران نیز از آن اعتراضات حمایت یا در آن شرکت نکرده اند. ولی بسیاری از چهره‌های هر دو جناح اصلاح طلب و اصول گرا؛ مانند علی اکبر ولایتی، محسن رضایی، مصطفی تاجزاده، محمود صادقی، علی یونسی و غیره با اشاره به مشکلاتی مانند فقر، بیکاری، فساد اقتصادی و تبعیض از حق مردم برای اعتراض سخن گفته‌اند.
همچنین باید این نکته را در نظر گرفت که روحانی در انتخابات اخیر توجه به مطالبات سیاسی، توجه به زنان و جوانان و بیکاری و اشتغال را از مهم ترین برنامه های خود برای دولت دوازدهم در نظر گرفت.
مهم ترین پیامدهای این اعتراضات
۱- شاید بتوان گفت مهم ترین عامل اعتراضات اخیر، اقتصادی بود. دولت درصدد بود قیمت حامل های انرژی را بدون افزایش یارانه بیشتر کند. به نظر می رسد با فشار اعتراضات و فشاری نیروهای اجتماعی این طرح ملغی شد و در سال جدید افزایش قیمت در حامل های انرژی به صورت محسوس و بالا را شاهد نباشیم.
۲- دولت درصدد بود که یارانه اقشار پردرآمد را قطع کند، ولی با اغتشاشات سراسری به نظر این طرح نیز برای سال ۹۷ اجرائی نمی شود.
۳- دولت درصدد بود که حقوق کارکنان را ۱۰ درصد افزایش دهد ولی با توجه به گرانی و اعتراضات اخیر با نظارت کمسیون تلفیق حقوق برخی از کارمندان تا ۲۰ درصد افزایش خواهد یافت
۴- از دیگر پیامدهای این اعتراضات، بی اعتمادی و فرسایش سرمایه اجتماعی بین رسانه ملی و مردم بوده است.
به طور کلی می توان گفت که این اعتراضات باعث شد مسولین در سیاست های بودجه ۹۷ تا حدودی نگاه ویژه ای به اقشار کم درآمد داشته باشند. و از رشد حامل انرژی و به طور کلی سیاستی که باعث شود به اقشار متوسط به پایین و پایین فشار بیشتری وارد شود، جلوگیری کند. همچنین این اعتراضات باعث شد که سیاست گذاران اجتماعی نگاه ویژه به جوانان به خصوص دهه ۷۰ و ۸۰ داشته باشند.
