خروج ترامپ از برجام و اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران که مقدمه زمزمه‌های خروج اجباری توتال از فاز ۱۱ پارس جنوبی شده، فصل جدیدی برای برخی افراد در پرونده مخالفت بی چون و چرا با این شرکت غربی باز کرده است تا اینبار حق به جانب‌تر از گذشته پای مخالفت خود بایستند، غافل از اینکه در گرد و خاکی که خودشان برای توتال ایجاد کرده‌اند شرکت‌های خارجی دیگر که تعامل نفتی خود با ایران را تعلیق کردند، گم شده اند؛ شرکت هایی که هرچند در ظاهر خود را دوست و رفیق ایران نشان داده‌اند اما شاید چون غربی نیستند، رفتنشان باعث نشده اسمشان دهان به دهان مخالفان بچرخد.
مذاکرات با شرکت توتال به منظور تهیه توافقنامه نهایی (
HOA
) جهت توسعه و بهره‌برداری فاز ۱۱ پارس جنوبی در قالب قراردادهای جدید نفتی ایران از اوایل اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۵ آغاز و رئوس توافق در تاریخ ۱۸ آبان همان سال بین شرکت ملی نفت ایران و مشارکت توتال
CNPCI
و پتروپارس به امضاء رسید. در مشارکت مذکور، توتال رهبری مشارکت را عهده‌دار شد و قبول کرد که با سهم ۵۰.۱ درصدی، اپراتور فاز ۱۱ پروژه پارس جنوبی شود. شرکت نفت دولتی چین، سی‌ان‌پی‌سی و پتروپارس ایران نیز به عنوان شرکای توتال در این پروژه انتخاب شدند
.
قرارداد مذکور که کوهی از مخالفت را به دوش می‌کشید، در ۱۲ تیرماه سال گذشته امضا شد و با اینکه تایید قرارداد توتال در هیات عالی نظارت بر منابع نفتی بعد از حاشیه‌ها و انتقادات فراوان، از سوی محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت به صورت رسمی اعلام و کار توتال رسما در ایران آغاز شد اما برخی همچنان از مواضع خود کوتاه نیامدند و این قرارداد را خیانت به کشور می‌دانستند. کارشکنی آنها تا جایی ادامه پیدا کرد که بیژن زنگنه، وزیر نفت آن را بیمارگونه دانست.
بازخوانی صحبت‌های مسئولان ذیربط در طول یکسال گذشته حاکی از آن است که توتال پای تعهد خود ایستاده بود و کار خود را طبق روال انجام می‌داد. آغاز اجرای قرارداد، ساخت اولین جکت فاز ۱۱ پارس جنوبی توسط شرکت‌های ایرانی، شروع به کار دفتر توتال در ایران، انجام کار توتال در فاز ۱۱ طبق زمان بندی، برگزاری مناقصه، هزینه ۹۰ میلیون دلاری توتال در فاز ۱۱ از جمله مهم‌ترین این اقدامات بود.
با خروج ترامپ از برجام برگ جدیدی از تعامل بین ایران و توتال گشوده شد و زمزمه‌های رفتن توتال به گوش رسید. این شرکت در بیانیه‌ای اعلام کرد درخواست معافیت فعالیت در ایران را به آمریکا داده است که اگر آمریکا موافقت نکند، از این توافق خارج خواهد شد. از سوی دیگر زنگنه اعلام کرده توتال ۶۰ روز فرصت دارد با دولت آمریکا مذاکره کند. دولت فرانسه نیز در این ۶۰ روز می‌تواند با دولت آمریکا برای ماندن توتال در ایران مذاکراتی انجام دهد.
این اتفاقات باعث شده مخالفان باز هم آجر روی آجر بگذارند تا دیوار مخالفت بالا رود اما کسی نیم نگاهی هم به تصمیم شرکت لوک اویل روسیه که دومین تولیدکننده بزرگ نفت در روسیه است درمورد ایران ندارد. این شرکت اخیرا اعلام کرده که در حال حاضر به دلیل تهدید تحریم‌های آمریکا علیه کمپانی‌ها تصمیم ندارد بر اساس طرح‌های توسعه پروژه‌ها در ایران عمل کند. با توجه به آخرین تحولات، خیلی زود است برنامه‌هایمان را در مورد ایران اعلام کنیم؛ در حال حاضر همه چیز را متوقف کرده‌ایم.
این درحالی است که در ماه‌های اخیر و قبل از خروج ترامپ از برجام، شاهد پررنگ شدن نقش شرکت‌های روسی در نفت ایران بودیم. به طوری که تقریبا در مطالعه هر میدان نفتی ایران یک شرکت روسی پای ثابت بود. تمایل روس‌ها برای حضور در صنعت نفت ایران غیر قابل انکار بود، به طوریکه یوری اوشاکوف، دستیار رئیس جمهوری روسیه اخیرا اعلام کرده بود که شرکت‌های نفت و گاز این کشور می‌توانند بیش از ۵۰ میلیارد دلار در توسعه میدان‌های نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری داشته باشند.
به گفته وی، انرژی امیدوارکننده‌ترین حوزه برای همکاری میان روسیه و ایران است؛ شرکت‌های پیشتاز نفت و گاز روسیه، همچون گازپروم، گازپروم نفت، روسنفت، لوک اویل، زاروبژنفت و تاتنفت به طور ساختارمند توسعه میدان‌ها را در ایران بررسی می‌کنند.
منبع: ایسنا
